چند توصیه‌غذایی پزشکان به مبتلایان به نقرس

نقرس ناشی از مشکلی به نام هیپراوریسمی است که با اسیداوریک بیش از حد در بدن تعیین می‌شود که در تجزیه پورین‌ها، یک ترکیب شیمیایی بی‌رنگ که در بدن و در غذاها یافت می‌شود، ساخته می‌شود. به گفته‌ی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، زمانی که میزان اسیداوریک در بدن بیش از حد است، کریستال‌های اسیداوریک یا مونوسدیم اورات می‌توانند در مفاصل، مایعات و بافت‌های بدن تجمع پیدا کنند.

نقرس که شکل رایج آرتریت التهابی است، بیش از 8 میلیون آمریکایی یا حدود 4 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری در مردان بیشتر از زنان شایع است، و به دلیل عوامل ژنتیکی و محیطی یعنی ترکیبی از این دو، بروز پیدا می‌کند.

در حالی که همه چیز از آسیب مفصل گرفته تا جراحی بزرگ می‌تواند باعث نقرس شود، برخی نوشیدنی‌ها و خوردنی‌ها نیز ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.

نقرس ناشی از مشکلی به نام هیپراوریسمی است که با اسیداوریک بیش از حد در بدن تعیین می‌شود که در تجزیه پورین‌ها، یک ترکیب شیمیایی بی‌رنگ که در بدن و در غذاها یافت می‌شود، ساخته می‌شود. به گفته‌ی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، زمانی که میزان اسیداوریک در بدن بیش از حد است، کریستال‌های اسیداوریک یا مونوسدیم اورات می‌توانند در مفاصل، مایعات و بافت‌های بدن تجمع پیدا کنند. اسید اوریک اضافی در بدن می‌تواند موجب حملات یا عود نقرس شود که می‌تواند روزها یا هفته‌ها به طول بیانجامد.

نقرس کلاسیک اغلب در شست پا رخ می‌دهد که با عنوان پوداگرا شناخته می‌شود، و این یک قسمت بسیار دردناک است، جایی که اغلب حتی اگر ملحفه روی انگشت پا باشد، فرد دچار درد می‌شود و به این ترتیب ناحیه ملتهب خواهد شد. اما نقرس می‌تواند به مرور زمان شیوع بیشتری پیدا کند و با شعله‌ور شدن، مفاصل دیگر را تحت تأثیر قرار دهد، به‌ویژه در اندام‌های تحتانی، پاها و مچ پاها و گاهی اوقات در زانوها. اما در واقع، هر مفصلی در بدن در نهایت می‌تواند تحت تأثیر نقرس قرار بگیرد.

 کنترل عود نقرس

هنگامی که سطح اسیداوریک در بدن به طور مزمن بالا باشد، می‌تواند منجر به ایجاد رسوبات سخت در زیر پوست به نام توفی و سنگ کلیه شود. علاوه بر این، اگر این عود کردن‌ها غالباً اتفاق بیفتند، وضعیت می‌تواند بدتر شود و به آرتریت نقرسی تبدیل گردد؛ اما این امکان وجود دارد که نقرس را به گونه‌ای مدیریت کنید که تعداد دفعات عود آن کاهش یابد و در برخی موارد، علائم را برای مدت طولانی یا حتی به طور دائمی تجربه نکنید. در حقیقت این یک بیماری مزمن اما قابل کنترل است.

مدیریت بیماری در درجه اول با دارو انجام می‌شود. با این وجود، اعمال تغییرات در آنچه می‌خورید و می‌نوشید ممکن است به کاهش سطح اسیداوریک و کاهش شعله‌ور شدن این بیماری کمک کند.

علاوه بر این، نقرس به همراه سایر مشکلات از چاقی گرفته، که با افزایش خطر نقرس مرتبط است، تا دیابت و بیماری کلیوی رخ می‌دهد، که داشتن یک تغذیه خوب را مهم‌تر می‌کند.

در همین راستا، اگر مبتلا به نقرس هستید، پزشکان اغلب توصیه می‌کنند از برخی غذاها و نوشیدنی‌هایی که دارای پورین بالایی هستند، اجتناب کنید یا حداقل آن‌ها را در حد اعتدال مصرف کنید.

1. از نوشابه بگذرید

نوشیدنی‌های گازدار را هم از لیست غذاهای خود خط بزنید. نوشیدنی‌های گازدار حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا مانند نوشابه، نوشیدنی‌های ورزشی و آب میوه‌ها، برای افرادی که سطح اسیداوریک بالایی دارند، خوب نیستند.

در حالی که بحث‌های زیادی در مورد این که آیا شیرین‌کننده‌های مصنوعی موجود در نوشابه‌های رژیمی واقعاً بهتر از شکر هستند مطرح است، حداقل در این مورد اگر نمی‌توانید عادت نوشیدن نوشابه را ترک کنید، بهتر است نوشابه‌ی رژیمی را به جای نوشیدنی‌هایی که حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا هستند، انتخاب کنید.

با رواج استفاده از شربت ذرت با فروکتوز بالا در نوشیدنی‌ها و محصولات غذایی، اجتناب از آن دشوار است. اما کارشناسان توصیه می‌کنند تمام تلاش خود را برای مصرف کمتر آن به کار بگیرید. چه در نوشابه و بستنی یا آب نبات باشد.

2. مقدار کمی گوشت بخورید

استیک و کباب برای شما خوب نیست و باید به مقدار کمی گوشت در خورش‌ها بسنده کنید آن هم نه همه‌ی روزهای هفته.

همچنین به دلیل محتوای پورین بسیار بالا، از مصرف گوشت اندام‌هایی مانند جگر و قلوه اجتناب کنید یا مصرف آن‌ها را بسیار محدود نمایید. سایر پروتئین‌های بدون چربی از مرغ گرفته تا آجیل به عنوان جایگزینی برای گوشت قرمز پیشنهاد می‌شوند.

برخی از غذاهای دریایی و ماهی‌ها مانند ساردین سرشار از پورین هستند و اعتدال در مصرف این غذاها نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. اما به گفته‌ی کارشناسان، به دلیل فواید زیاد غذاهای دریایی برای سلامتی، حفظ انواع مناسب آن‌ها در رژیم غذایی مهم است.

اگر نقرس در شما تشخیص داده شده است، همانطور که باید با پزشک خود در مورد داروهایی که ممکن است مناسب باشند صحبت کنید، همچنین خوب است در مورد هرگونه تغییر احتمالی در رژیم غذایی، با او مشورت نمایید.

3. نوشیدنی‌های الکلی

نوشیدنی‌های الکلی مانند آبجو سرشار از پورین است. الکل باعث می‌شود کلیه‌ها به سختی از شر اسیداوریک خلاص شوند، و این یک ضربه‌ی مضاعف برای نقرس است.

 آنچه باید بخورید و بنوشید

علاوه بر محدود کردن برخی غذاها و نوشیدنی‌ها، توجه به آنچه که باید بخورید و بنوشید نیز لازم است. پزشکان بسیار تأکید می‌کنند که مدیریت پزشکی نقرس، عمدتاً با دارو، برای کاهش عود بیماری مهم است. و تحقیقات سال 2018 نشان می‌دهد که ژنتیک در مقایسه با رژیم غذایی نقش بزرگی در عود نقرس دارد، اگرچه برخی از متخصصان نقرس، این یافته‌ها را رد می‌کنند.

در حالی که برای درک اینکه اجزای یک رژیم غذایی سالم چگونه ممکن است بر کاهش خطر حملات نقرس تأثیر بگذارد، به مطالعات بیشتری نیاز است، پزشکان می‌گویند مواردی وجود دارد که ممکن است ارزش گنجاندن آن‌ها در بشقاب یا فنجان را داشته باشد.

1. آب

نکته این نیست که بیش از حد آب بنوشید، اما قطعاً باید بدن خود را هیدراته نگه دارید. کم شدن آب بدن یکی از مواردی است که می‌تواند سطح اسیداوریک را افزایش دهد. نیز نوشیدن آب می‌تواند به بدن شما در پردازش پورین‌های موجود در غذاهایی که خوردید، کمک کند. این عمل در پاکسازی کلیه از اسیداوریک مؤثر است.

نکته این نیست که بیش از حد آب بنوشید، اما قطعاً باید بدن خود را هیدراته نگه دارید. کم شدن آب بدن یکی از مواردی است که می‌تواند سطح اسیداوریک را افزایش دهد. نیز نوشیدن آب می‌تواند به بدن شما در پردازش پورین‌های موجود در غذاهایی که خوردید، کمک کند. این عمل در پاکسازی کلیه از اسیداوریک مؤثر است

2. کربوهیدرات‌های پیچیده

خوردن و نوشیدن مقدار زیادی قندهای ساده می‌تواند برای بدن مضر باشد و در نهایت نه تنها به افزایش قند خون بلکه به افزایش سطح اسیداوریک منجر می‌شود. با این حال، کربوهیدرات‌های پیچیده با شاخص گلیسمی پایین، مانند انواعی که در سبزیجات و بیشتر میوه‌ها و همچنین غلات سبوس‌دار و آجیل یافت می‌شوند، متفاوت هستند. آن‌ها به آهستگی هضم می‌شوند و بدن شما مقادیر اسیداوریک زیادی دریافت نمی‌کند.

3. لبنیات کم چرب یا بدون چربی

بهتر است یک لیوان شیر بدون چربی یا ماست کم چرب یا بدون چربی را نیز به لیست غذاهایتان اضافه کنید. مصرف شیر بدون چربی در واقع با سطح نسبتاً پایین اسیداوریک مرتبط است. همچنین لبنیات کم چرب منبع خوبی از پروتئین هستند. شما پروتئین را بدون اسیداوریک دریافت می‌کنید و این یک مزیت است.

4. گیلاس

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن گیلاس یا نوشیدن آب آلبالو ممکن است سطح اسیداوریک را پایین آورده و حتی ممکن است احتمال عود نقرس را کاهش دهد. یافته‌های یک مطالعه منتشر شده نشان می‌دهد که خطر حملات نقرس با مصرف بیشتر گیلاس حداکثر سه وعده و هرکدام به اندازه‌ی نصف فنجان یا حدود 10 تا 12 گیلاس در یک دوره‌ی دو روزه، بیشتر از قبل کاهش می‌یابد.

با این حال، هیچ داده‌ی قطعی برای مشخص کردن اینکه چقدر گیلاس یا آب آلبالو ممکن است برای پیشگیری از عود نقرس مفید باشد، وجود ندارد. همچنین مهم است به خاطر داشته باشید که آبمیوه گیلاس یا آلبالو ممکن است حاوی قندهای اضافه شده، مانند شربت ذرت با فروکتوز بالا باشد که در واقع ممکن است فرد را مستعد ابتلا به نقرس کند. حتماً لیست مواد تشکیل دهنده‌ی محصولات فراوری شده و غیرطبیعی را چک کنید.

همکاری نزدیک با یک متخصص ماهر در درمان نقرس برای مدیریت صحیح این بیماری، که به تنهایی می‌تواند منجر به عوارضی از آسیب مفاصل و تغییر شکل تا بیماری و نارسایی کلیوی شود، نادیده گرفته شود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود.