نخبه‌های اراکی مانع خروج 15 میلیون دلار از کشور شدند

ایران در جمع 6 کشور تولیدکننده «خشک‌کننده انجمادی»

شرکتی دانش‌بنیان در اراک با تولید بزرگ‌ترین خشک‌کننده انجمادی مواد غذایی و دارویی، ایران را در جمع 6 کشور تولیدکننده این محصول خاص و استراتژیک قرار داد.

نخستین طراح و سازنده انواع فریز درایرهای صنعتی دارویی و غذایی ایران سال 1388 به همت سه نفر از جوانان نخبه اراکی (غلامرضا حسینی، مجتبی ذوالفقاری و سیدجواد عطیفه) تأسیس و از سال 1392 با تمرکز بر تولید محصولات استراتژیک و دانش‌بنیان تاکنون توانسته برای بیش از 40 شرکت دارویی و غذایی دستگاه‌های فریز درایر صنعتی دارویی براساس آخرین استانداردها و الزامات به‌روز دنیا طراحی و تولید کند.

این شرکت در نخستین گام با جذب نیرو از بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و با حمایت‌های مرکز رشد دانشگاه اراک، پارک علم و فناوری، معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری و مرکز رشد ندسا در فضای کارگاه انباری دانشگاه با کمترین امکانات فعالیت خود را آغاز کرد و بعد از 33 ماه مطالعه و تحقیق، موفق به تولید نخستین دستگاه فریز درایر انجمادی با سرمایه‌گذاری یک میلیارد تومانی در سال 92 شد.

متخصصان نخبه این شرکت اخیراً موفق به تولید بزرگ‌ترین خشک‌کننده انجمادی مواد غذایی و دارویی با ظرفیت نیم تُن انجماد در روز شدند که از ویژگی‌های این دستگاه حفظ خواص اصلی محصول تا 95 درصد و افزایش مدت‌زمان نگهداری تا دو سال است که با تولید این محصول ایران در جمع 6 کشور دارای این محصول استراتژیک قرار گرفت.

امکان نگهداری محصولات در دمای محیط بدون نیاز به سیستم خنک‌کننده و حذف چرخه سرد و هزینه‌های آن، حذف خطر فاسد و خراب شدن محصول در زمان کوتاه، حفظ اکثر خواص محصولات در زمان طولانی (بیش از دو سال)، حفظ ظاهر محصول مانند حالت اول، امکان نگهداری و ذخیره محصول و ایجاد بالانس عرضه و تقاضا، توسعه فرآوری محصولات فریز درایر شده در محصولات غذایی به‌صورت سالم و بهداشتی، ایجاد ارزش‌افزوده بالا و امکان صادرات راحت و بدون خطر محصولات باغی و کشاورزی به کشورهای همسایه و اروپایی و امکان الگوسازی و توسعه این مجتمع فرآوری پیشرفته در مناطق روستایی و محروم و درنهایت کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل به‌دلیل کاهش وزن محصولات، از مزیت‌های فرآوری پیشرفته محصولات باغی و کشاورزی به روش فریز درایر است.

یکی از اعضای تولیدکننده این محصول می‌گوید: این دستگاه با استفاده از دانش روز و با 15 تُن وزن طراحی و تولید شده که مساحت نصب آن حدود 100 متر مربع و ظرفیت انجماد آن روزانه نیم تُن است.

* این محصول تولیدی از خروج 15 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری می‌کند

سیدجواد عطیفه ادامه می‌دهد: این محصول تولیدی که از صفر تا صد آن توسط متخصصان داخلی طراحی شده، در گذشته وارد می‌شد، اما امروز به همت نخبگان بومی قابلیت صادرات نیز دارد و سالانه از خروج 15 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری می‌کند.

این تولیدکننده اظهار می‌کند: با ساخت این دستگاه و راه‌اندازی هر مجتمع فرآوری به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم برای 200 نفر فرصت شغلی فراهم می‌شود و ما این توانایی را داریم که به تمامی نیازهای داخل پاسخ داده و سالی 12 دستگاه تولید کنیم.

عطیفه با بیان اینکه این محصول با یک‌سوم قیمت مشابه خارجی تولید می‌شود و از قابلیت رقابت‌پذیری با مشابه خارجی برخوردار است، تصریح می‌کند:‌ این دستگاه جزء محصولات تحریمی و استراتژیک صنایع دارویی است و با توجه به برنامه شرکت به‌دلیل قیمت مناسب و کیفیت قابل رقابت با تولیدکنندگان مطرح دنیا، امکان صادرات محصول به سراسر دنیا وجود دارد.

وی با اشاره به حمایت‌های پارک علم و فناوری، می‌گوید: درحال حاضر مهم‌ترین مشکل کمبود زمین صنعتی به متراژ 10 هزار متر مربع است، با ساخت هر محصول 200 هزار دلار تا یک میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی می‌شود؛ برای تولید بیشتر نیاز به فضای کافی داریم تا با ایجاد کارگاه ظرفیت اشتغال و تولید محصولات استراتژیک خود را تا سه برابر افزایش دهیم.

این نخبه اراکی می‌گوید: ما با طراحی و ساخت دستگاه‌های فریز درایر غذایی در شهرهای اراک، ساوه، تربت حیدریه، خمین، بوشهر، آمل، گرگان، اردبیل و هشتگرد زمینه تأسیس مجتمع‌های فرآوری پیشرفته را فراهم کرده‌ایم، این درحالی است که این صنعت فرآوری پیشرفته در سراسر شهرهای ایران امکان تأسیس و راه‌اندازی برای انواع محصولات کشاورزی و غذایی را دارد.

وی می‌افزاید: امروزه با بالا رفتن جمعیت جهان، فرآوری پیشرفته در صنایع مختلف غذایی، دارویی، شیمیایی، نظامی و غیره، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ به‌نحوی که ارزش‌افزوده در فرآیند فرآوری تا ده‌ها برابر افزایش می‌یابد و در تمام صنایع مختلف یک تحول بزرگ ایجاد می‌کند.

این تولیدکننده تصریح می‌کند: این کار می‌تواند صادرات محصولات غذایی و کشاورزی را در فاز نخست تا یک میلیارد دلار در کشور افزایش دهد و روند صادرات را متحول کند؛ ایران این پتانسیل را دارد که در یک فاز 10 ساله ارزش صادرات محصولات کشاورزی و داروهای گیاهی خود را با یک فرآوری پیشرفته، به بیش از 10 میلیارد دلار برساند.

این نخبه اراکی گفت: وجود منابع عظیم، ارزان و باکیفیت محصولات کشاورزی و غذایی و داروهان گیاهی در کشور، نیروی انسانی و منابع انرژی ارزان، امکان سرمایه‌گذاری در مناطق صنعتی کشور ازجمله مناطق محروم، کیفیت بالای محصولات فرآوری‌شده با ویژگی‌های خاص به‌نحوی که خطر صادرات و بازاریابی آن بسیار پایین بوده و مشتریان فراوانی دارد، قیمت بسیار بالای محصولات فرآوری‌شده به روش فریز درایر و وجود مشتریان زیاد برای این نوع محصولات با کیفیت، از دلایل عمده امکان رسیدن به هدف افزایش صادرات غیر نفتی بیش از 10 میلیارد دلاری تا 10 سال آینده است.

* ساخت تجهیزات پیشرفته صنایع غذایی و افزایش صادرات غیر نفتی

عطیفه می‌گوید: با ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته صنایع غذایی و تأسیس مجتمع‌های فرآوری پیشرفته، می‌توان نسبت به افزایش صادرات غیر نفتی، ایجاد تحول در اشتغال‌زایی، فرآوری محصولات غذایی و کشاورزی ازنظر کیفیت و ماندگاری، کاهش هزینه‌های نگهداری و انتقال محصولات فرآوری‌شده، کیفیت محصولات فرآوری‌شده مطابق آخرین الزامات بهداشتی و تبدیل شدن به قطب فرآوری محصولات غذایی، کشاورزی و دارویی، تحولی عظیم اقدام کرد.

وی همچنین درخصوص اهمیت ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته صنایع دارویی بیان می‌کند: تحریمی بودن این تجهیزات در صنعت دارویی و حذف کامل خطرهای تحریم، امکان توسعه بدون محدودیت فرآوری‌های پیشرفته محصولات استراتژیک صنایع دارویی، امکان ایجاد تحول در تولید زیرساخت‌های تجهیزی مورد نیاز صنایع دارویی، ایجاد تحول در ارزش صادرات محصولات دارویی و امکان ایجاد کارخانه‌های تولید دارو در خارج از کشور با تجهیزات کامل ایرانی، از مسائلی است که اهمیت ساخت تجهیزات صنایع دارویی را دوچندان می‌کند.

این نخبه اراکی می‌گوید: پشتیبانی‌هایی چون تصویب طرح کلان ملی حمایت از تأسیس شرکت‌ها و تعاونی‌های مجتمع‌های فرآوری پیشرفته در سراسر کشور، حمایت از توسعه زیرساخت‌های هاب فناوری تجهیزات و ماشین‌آلات فرآوری پیشرفته در شرکت دانش‌بنیان تکوین آزمایش پارسه، تأسیس هلدینگ و شرکت تخصصی صادرات محصولات فرآوری پیشرفته در هیئت دولت، تشکیل کارگروه‌های تحقیقاتی فرآوری پیشرفته، حمایت وزارت جهاد کشاورزی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری از طرح‌های ملی در قالب تشکیل شرکت تعاونی یا کنسرسیوم با مشارکت وزارت جهاد کشاورزی و مجموعه‌های ستاد اجرایی و شرکت‌های بزرگ فرآوری پیشرفته و حمایت کل زنجیره جهت توسعه و فرآوری پیشرفته محصولات جدید (به‌طور مثال حمایت از فرآوری پیشرفته اکثر گل زعفران، فرآوری پیشرفته شیر شتر، فرآوری میوه‌ها مانند سیب و غیره)، حمایت در قالب طرح‌های تحقیق و توسعه و تجاری‌سازی تجهیزات فرآوری پیشرفته غذا و دارو به‌صورت تأمین مالی، می‌تواند در توسعه این صنعت نقش‌آفرین باشد.

عطیفه خواستار حمایت وزارت جهاد کشاورزی، ستاد اجرایی و سازمان برنامه و بودجه از پروژه توسعه کارخانه شرکت دانش‌بنیان تکوین آزمایش پارسه (به‌عنوان زیست‌بوم و قطب فناوری طراحی و ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات فرآوری پیشرفته) مورد نیاز صنایع غذایی، دارویی و غیره در کشور و منطقه با هدف ایجاد تحول بزرگ در کل کشور در فرآوری پیشرفته و صادرات محصولات غیر نفتی شده و ادامه می‌دهد:‌ حمایت از توسعه زیرساخت‌های کارخانه و مرکز فناوری ساخت تجهیزات فرآوری پیشرفته، در قالب تسهیلات با سود پایین و بلندمدت و ارائه سایر راهکارهای تأمین منابع مالی و استفاده از امکانات موجود کشور در این پروژه ملی، زمینه‌ساز اولیه این تحول خواهد بود. ارزش صادرات محصولات تولیدی فرآوری‌شده در سال حداقل حدود 6 میلیارد دلار است که درصورت انجام کار علمی و دانش‌بنیان در صنعت فرآوری پیشرفته، این ارزش می‌تواند تا مبلغ 20 میلیارد دلار افزایش یابد

وی بیان می‌کند: با توجه به اینکه رسیدن به اهداف این طرح ملی بیش از 110 میلیارد تومان (مطابق سناریو دوم) سرمایه‌گذاری در فاز نخست نیاز دارد و همچنین تمام مشتریان تجهیزات و ماشین‌آلات فرآوری پیشرفته نیاز به گرفتن تسهیلات دارند و این تسهیلات و فروش به مبلغ بیش از 500 میلیارد تومان در سال خواهد رسید، جهت تأمین مالی نیاز به یک خط اعتباری ویژه و یا یک صندوق مالی زیر نظر صندوق نوآوری و شکوفایی و یکی از بانک‌های عامل با نظارت وزارت جهاد کشاورزی است تا به‌صورت ویژه کل طرح را به‌ویژه در حوزه مجتمع‌های فرآوری به‌صورت سیستمی حمایت کند.

به گفته وی ارزش صادرات محصولات تولیدی فرآوری‌شده در سال حداقل حدود یک میلیارد دلار است که درصورت انجام کار علمی و دانش‌بنیان در صنعت فرآوری پیشرفته، این ارزش می‌تواند تا مبلغ 6 میلیارد دلار افزایش یابد.