سپهرغرب بررسی کرد؛

سایه سرد خشک‌سالی بر سر «شهر جهانی انگور»

تاک‌دار ملایری: 60 تا 70 درصد محصولاتمان خسارت دید

در وضعیتی که حمایت از تولید باید سرلوحه قدم‌هایمان باشد، شاهدیم که سایه سرد خشک‌سالی بر سر شهر جهانی انگور افتاده و شاهد خسارت‌هایی در این عرصه بر بدنه تولید هستیم.

سه سال از روزی می‌گذرد که با ثبت نظام تولید انگور ملایر در سازمان جهانی خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، انگور ملایر بر بام کشاورزی دنیا نشست و حق مالکیت برند جهانی برای تاکستان‌های زرخیز این شهر ثبت شد.

شهر خوشه‌های طلایی با قدمتی بیش از 700 ساله در نظام تولید انگور درّه جوزان ملایر که در کنار تنوع زیستی و کشاورزی، فعالیت باغداری، برخورداری از دانش و مهارت تولید فرآورده‌های انگور، وجود روحیه مشارکتی در امور باغداری، دسترسی آسان با شبکه راه‌های اصلی کشور، برخورداری از جذابیت‌های گردشگری، هم‌جواری با منطقه حفاظت‌شده لشگردر، وجود چاه‌های عمیق و چشمه‌های فصلی و یک رودخانه دائمی در این منطقه، ظرفیتی بی‌بدیل برای تولید انگور را مهیّا ساخته است.

سال جاری بود که مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان همدان میزان مساحت باغ‌های سطح استان را در سال جاری 79 هزار و 162 هکتار اعلام کرد و گفت: از این میزان مساحت، باغات انگور با 21 هزار و 800 هکتار بیشترین سطح را به خود اختصاص داده است.

به گفته حجت‌الله شهبازی پیش‌بینی تولید و برداشت انگور از سطح باغات استان برابر 415 تن بود که دراین‌بین، شهرستان ملایر از مهم‌ترین تولیدکنندگان انگور و دارای بیشترین سطح باغات انگور استان بوده و پیش‌بینی شد که از مساحت 10 هزار و 826 هکتاری امسال باغات انگور شهرستان ملایر حدود 255 تن محصول برداشت خواهد شد.

وی، همچنین رتبه همدان در تولید انگور را دوم کشوری دانست و گفت: در سال گذشته، از 78 هزار و 123 هکتار مساحت باغ‌های سطح استان 775 هزار و 906 تن محصولات باغی برداشت شد که بیشترین تولید به میزان 412 هزار و 756 تن به مساحت 21 هزار و 750 هکتار به تولید انگور اختصاص داشت و ملایر با 10 هزار و 765 هکتار باغات انگور بیش از 243 هزار و 403 تن محصول برداشت کرد.

حال با این روند، آیا توانسته‌ایم از این ظرفیت در مسیر اشتغال‌زایی، افزایش تولید، فروش و صادرات استفاده کنیم و گردشگری روستایی و کشاورزی و آیین‌های سنتی شیره‌پزی مانیزان را به هم گره زده و قدمی در مسیر ارتقا و توسعه شهرستان ملایر و در نتیجه استان همدان برداریم؟

بر اساس سند راهبردی و عملیاتی سه‌ساله استان همدان که تا پایان سال جاری در دستور کار مدیران اجرایی است، توسعه و تکمیل زنجیره تولید صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی استان همدان در بحث فرآوری و بسته‌بندی انگور از اولویت‌ها و پروژه‌های محرک توسعه استان عنوان‌شده؛ ضمن اینکه از سویی به سبب وجود باغات گسترده و قطب بودن در تولید انگور و مشتقات آن با قابلیت صادراتی برنامه‌ریزی‌هایی به‌ویژه در شهرستان ملایر با تولید سالانه حدود 250 هزار تن انگور و سطح زیرکشت باغات انگوری بالغ‌بر 11 هزار هکتار مدنظر است تا توجه به این محصول و فرآورده‌های آن سوق پیدا کند.

حال باید دید آیا توانسته‌ایم در راه پیش روی مناسب و قابل قبولی داشته باشیم یا خیر؟

حال و روز تاک‌داران ملایری به‌عنوان شهر جهانی انگور در حال حاضر چگونه است؟ حمایت‌ از آن‌ها، تولیداتشان و پیشروی‌شان به سمت اجرای طرح فراز چگونه است؟

در این خصوص، گفت‌و‌گویی با سجاد آقایی؛ یکی از باغداران ملایری و احمد قیاسوند جوزانی؛ مدیر عامل تعاونی باغداران شهرستان ملایر ترتیب داده شد تا وضعیت تولید و فروش محصول انگور و همچنین پیشروی طرح فراز را در این شهرستان جویا شویم که در ادامه متن این صحبت‌ها را می‌خوانید:

   60 تا 70 درصد محصولاتمان خسارت دید

یکی از باغداران در روستای کمازان ملایر در گفت‌و‌گو با سرویس کشاورزی سپهرغرب با بیان اینکه امسال به خاطر خشک‌سالی بسیاری از محصولاتمان از بین رفت، عنوان کرد: الان وضعیت خرید خوب شده است اما محصولاتمان به فروش رفته و دیگر باری برای فروش نداریم.

سجاد آقایی با بیان اینکه اوایلی که زمان فروش محصولاتمان بود، وضعیت بازار خوب نبود؛ اظهار کرد: الان مقداری به سبب شرایط دلار، وضعیت فروش مناسب شده اما دیگر جنسی دست باغداران نیست، همه بارهایشان را در اوایل فروخته‌اند.

وی به وضعیت تولید اشاره کرد و گفت: بیشتر از نصف محصولاتمان یعنی حدود 60 تا 70 درصد آن در نتیجه خشک‌سالی ها، نبود آب، نبود بارندگی و گرما خسارت دید به نوعی که در بهار، گل‌های درختان ریخته شد و به بار ننشست.

این باغدار ملایری با بیان اینکه ما محصولاتمان را بیمه نکرده بودیم، در نتیجه حمایتی هم در این وضعیت نشده‌ایم، علت عدم بیمه شدن محصولات باغی‌شان را چنین مطرح کرد: سال‌های قبلی که محصولات باغمان را بیمه کردیم، چندان نتیجه ای نگرفتیم بدین ترتیب، چند سالی است که بیمه نکرده‌ایم.

آقایی در پاسخ به اینکه چرا طرح فراز را در باغتان اجرایی نکرده‌اید؟ عنوان کرد: روش تولید انگور ما به‌صورت سنتی پیش می‌رود و باغ‌هایمان به نحوی است که نمی‌توان طرح فراز را در آن‌ها ایجاد کرد و اگر بخواهیم وارد طرح فراز شویم، برایمان هزینه‌های بسیاری به‌دنبال خواهد داشت.

   از خشک‌سالی تا نبود حمایت

مدیر عامل تعاونی باغداران شهرستان ملایر در گفت‌و‌گو با سرویس کشاورزی سپهرغرب با بیان اینکه تعداد پنج هزار تاک‌دار عضو این تعاونی هستند، عنوان کرد: تاک‌داران ملایری حمایتی نمی‌شوند، نهاده‌ها گران شده و تولید هم از لحاظ کمیت پایین بود.

احمد قیاسوندجوزانی با بیان اینکه خشک‌سالی امسال و سال گذشته روی وضعیت تولید اثر گذاشت، اظهار کرد: این موضوع باعث شد تا میزان تولید انگور کاهشی شود.

وی ادامه داد: دلیل دیگر کاهش تولید، بازار اول فصل بود به نوعی که محصول از دست باغداران درآمد.

مدیر عامل تعاونی باغداران شهرستان ملایر با تأکید بر اینکه طرح فراز تاحدی در شهرستان ملایر پیش رفت، اضافه کرد: تاک‌داران از این طرح استقبال کردند اما از آن جاکه تسهیلاتی به آن‌ها اعطا نشد و گرفت و گیرها از طریق ادارات آب، برق و غیره پیش آمد، این استقبال‌ها هم کاهشی شد.

جوزانی خاطرنشان کرد: چاه آب منطقه ما مشاعی (مشترک) است و برای بحث آب یک سری گرفت و گیرها وجود دارد، نبود حمایت‌ها نیز موجب شد تا طرح فراز از سوی تاک‌داران به نحو کامل و مناسبی اجرایی نشود.

در وضعیتی که حمایت از تولید باید سرلوحه قدم‌هایمان باشد، شاهدیم که سایه سرد خشک‌سالی بر سر شهر جهانی انگور افتاده و خسارت‌هایی در این عرصه بر بدنه تولید وارد کرده است.

این درحالی است که در شهر جهانی انگور بایستی قدم‌ها از تولید فراتر رفته باشد و به فکر توسعه و تکمیل زنجیره تولید، بسته‌بندی، فرآوری و صنایع تبدیلی و تکمیلی در جهت صادراتی دیدن این محصولات و بازارپسندی آن‌ها باشیم نه آنکه در سالی که به بحث‌های تولید، پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ و حمایت‌ها تأکید شده است، بنشینیم و از وضعیت نامناسب تولید صحبت کنیم.

شنیدن صحبت‌ها از مشکلات آب، خسارت‌های وارده به باغ‌ها، بیمه نبودن باغ‌ها، عدم شناخت مناسب نسبت به طرح فراز و غیره در بخشی از موضوع به نامناسب بودن بحث‌های ترویجی در بین باغداران باز می‌گردد و بخشی دیگر به سبب نبود نگاه و برنامه‌ریزی‌های بلندمدت مسئولان؛ بدین‌سان امید است تا حداقل برای ملایر که برند جهانی را یدک می‌کشد در این زمینه‌ها فکری کرد و آن را به سمت و سوی خشک‌سالی و زیر سایه سرد آن فرو رفتن و در نهایت، دلسردی باغداران و تولیدکنندگان سوق نداد.