ابزاری که سلامت جسمانی دانشجویان را نشانه گرفته است

بر اساس برخی تحقیقات مشخص شده شرکت‌کنندگانی که از رسانه‌های اجتماعی بیش از حد استفاده می‌کردند، دارای سطوح بالاتری از پروتئین واکنش‌گرC (CRP)، نشانگر بیولوژیکی التهاب مزمن هستند که بیماری‌های جدی مانند دیابت، سرطان‌های خاص و بیماری‌های قلبی عروقی را پیش‌بینی می‌کند. نتایج نشان می‌دهد علاوه بر افزایش سطح CRP، استفاده بیشتر از رسانه‌های اجتماعی با علائم جسمانی مانند سردرد، درد قفسه سینه، کمر و مراجعه مکرر به پزشکان و مراکز بهداشتی برای درمان بیماری مرتبط است.

دکتر دیوید لی، محقق و استادیار ارتباطات در کالج هنر و علوم دانشگاه بارسلونا، در این خصوص گفت: استفاده از رسانه‌های اجتماعی به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره بسیاری از جوانان تبدیل شده است؛ بنابراین بسیار مهم است که بفهمیم تعامل در این پلتفرم‌ها چگونه با سلامت جسمانی مرتبط است.

دهه‌ها محققان توجه خود را به نحوه ارتباط تعامل رسانه‌های اجتماعی با سلامت روانی کاربران معطوف کردند اما اثرات آن بر سلامت جسمی به‌ طور کامل بررسی نشده است.

بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد استفاده از رسانه‌های اجتماعی به‌ ویژه برای افرادی که در اواخر نوجوانی و اوایل دهه دوم زندگی‌شان هستند، زیاد است‌؛ جمعیتی که حدود 6 ساعت در روز را صرف پیامک، برنامه‌های آنلاین یا استفاده از رسانه‌های اجتماعی می‌کنند. اگرچه چند تحقیق ارتباط بین استفاده از رسانه‌های اجتماعی و سلامت جسمانی را پیدا کرده‌اند، این تحقیقات به‌ طور عمده به گزارش‌دهی شخصی یا تاثیرات استفاده از تنها یک پلت‌فرم متکی است.

لی، کارشناس پیامدهای سلامت مرتبط با تعاملات اجتماعی، گفت: هدف ما این بود که کار قبلی را گسترش دهیم، آن هم با بررسی این‌که چگونه استفاده از رسانه‌های اجتماعی در چندین پلتفرم با پیامدهای سلامت جسمانی اندازه‌گیری شده با معیارهای بیولوژیکی، رفتاری و گزارش‌دهی مرتبط است.

محققان نمونه متنوع از 251 دانشجوی مقطع کارشناسی بین سنین 18 تا 24 سال را برای تحقیق انتخاب کردند. نمونه‌های خون از طریق نوک انگشتان جمع‌آوری شد. همچنین شرکت‌کنندگان پرسش‌نامه‌هایی درباره سلامت جسمانی و استفاده از رسانه‌های اجتماعی در فیس‌بوک، توییتر، اسنپ‌چت و اینستاگرام که محبوب‌ترین پلتفرم‌ها در زمان جمع‌آوری داده‌ها در سال 2017 بود را تکمیل کردند. این پاسخ‌ها با پاسخ‌های دیگر و نظرسنجی دیگری بررسی شد تا اعتبار میزان جدی گرفتن شرکت‌کنندگان در تحقیق اندازه‌گیری شود.

لی گفت: ما توانستیم بین میزان استفاده از رسانه‌های اجتماعی و شاخص‌های سلامت جسمانی ارتباط برقرار کنیم. هر چه شرکت‌کنندگان بیشتر از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند، علائم جسمی بیشتری را تجربه و به پزشک مراجعه می‌کردند. آنان همچنین سطوح بالاتر التهاب مزمن را نشان دادند.

لی اظهار کرد: این تحقیق تنها آغازی برای درک رابطه بین رسانه‌های اجتماعی و سلامت جسمانی است.

وی افزود: با بررسی یک نشانگر بیولوژیکی در خون توانستیم ارتباط به نسبت عینی‌تری بین استفاده از رسانه‌های اجتماعی و سلامت جسمانی پیدا کنیم اما این یافته همبستگی نمی‌تواند این احتمال را که سلامت ضعیف بر استفاده از رسانه‌های اجتماعی تاثیر می‌گذارد را رد کند.

این کارشناس پیامدهای سلامت مرتبط با تعاملات اجتماعی می‌گوید: این سخن می‌تواند در مورد استفاده از رسانه‌های اجتماعی و سلامت جسمانی صادق باشد. در تحقیقات قبلی ما متوجه شدیم افراد دارای عزت نفس بالا از رسانه‌های اجتماعی سود می‌برند اما افراد دارای عزت نفس پایین این سود را دریافت نمی‌کنند؛ بنابراین این تاثیر ممکن است در افراد مختلف ظریف‌تر باشد.

لی خاطرنشان کرد: هنوز باید کارهای زیادی انجام شود اما در حال حاضر می‌خواستم این موضوع را مطرح کنم که استفاده از رسانه‌های اجتماعی ممکن است به نتایج مهم سلامت جسمانی مرتبط باشد.

این یافته‌ها در مجله Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking منتشر شده است.