تاریک‌ و روشن امور تربیتی در دولت سیزدهم

محمدابراهیم محمدی با بیان اینکه معتقدم فعالیت بسیاری از نهادها باید به نقد نخبگانی گذاشته شود و هزینه و فایده برخی نهادسازی‌ها به دور از هیجانات و نگاه‌های احساسی و جناحی مطالعه و بررسی شود اظهار کرد: امروز به دلیل همین حاشیه‌های امنی که ایجاد شده هم نهادها گرفتار بی‌مسئله‌گی شده‌اند و هم انتظارات از آنها، قابل تحقق و دریافت نیست.

وی افزود: استقبال از نقد و نظر باید امتیاز مهمی برای مدیران باشد و مدیرانی که زمینه گفت‌وگو و نقد و بررسی را برای بهبود مأموریت فراهم می‌کنند، باید مورد تحسین و تمجید قرار بگیرند. از جمله این نهادها امور تربیتی است که پرونده کارآمدیِ این نهاد باید مورد نقد و بررسی قرار بگیرد.

محمدی با بیان اینکه بنده اگر جای وزیر آموزش‌وپرورش بودم، می‌کوشیدم برای این نهاد مهم و حساس در دولت سیزدهم ریل‌گذاری جدیدی داشته و متناسب با انتظارات، هدف‌گذاری کنم اظهار کرد: امور تربیتی - برخلاف انتظار - آن‌قدر خاکریز مأموریت خود را کوچک و محدود کرده است که گویی ماموریتی جز چند برنامه فرهنگی که غالبا در خارج مدرسه انجام می‌شود؛ ندارد! امور تربیتی امروز با آنچه در دهه شصت و حتی هفتاد بود، هیچ همانندی ندارد.

مدیرکل اسبق امور فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: گویی امور تربیتی از کلاس و مدرسه قهر کرده و خیمه‌اش را در بیرون مدرسه و فضاهای آموزشی برپاکرده است. این واقعیت چنان قابل رصد است که نمی‌توان آن را انکار کرد.

وی با طرح این سوال که « در سالگرد چهل و سه سالگی انقلاب هستیم، آیا دانش‌آموزان ما نسبت به هویت انقلاب و اندیشه امام، شناخت و دریافت متناسب را دارند؟» گفت: آیا هویت انقلابی، دینی و ایرانی در جامعه مخاطبان امور تربیتی شکل گرفته است؟ البته این امر موجب نمی‌شود تا همه کم‌کاری‌ها بر سر این نهاد آوار شود. بلکه تاکیدم این است که امور تربیتی به‌جای اینکه صاحبخانه مدرسه باشد از مستاجری هم در آمده و بساط فعالیت خود را در بیرون مدرسه علم کرده است.

محمدی تصریح کرد: این تغییر موضع، زنگ خطری برای موجودیت و اصالت این نهاد است و باید متولیان امر برای اصلاح این رویکرد تدبیر کنند. گاهی این‌طور تصور می‌شود که امور تربیتی، مأموریت‌های وزارت ارشاد، اوقاف، سازمان تبلیغات و... را در بخش جریان‌سازی‌های دانش‌آموزی عهده‌دار شده است. سال‌ها پیش به دلیل همین تداخل مأموریت‌های امور تربیتی با سایر نهادها، برخی مسابقات با مشارکت اوقاف انجام و تولیت امور قرآنی دانش‌آموزان در بخش سنی نوجوانان به امور تربیتی واگذار شد اما آیا این واقعا تمام چیزی است که از امور تربیتی خواسته شده است؟

مدیرکل اسبق امور فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد که امور تربیتی مأموریت ذاتی خود را که مدیریت و راهبری تربیتی در مدرسه است، کم‌رنگ کرده و در قامت نهادهایی چون وزارت ارشاد، اوقاف و... به فعالیت فرهنگی میدانی محدود در بیرون از فضای مدرسه پرداخته است.

وی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد امور پرورشی از چارچوب برنامه‌های بایسته خود خارج شده و با مأموریت ذاتی خود که کار در مدرسه، تمرکز بر تربیت بالینی، بهبود و جذاب سازی فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی درون مدرسه است، فاصله گرفته است اظهار کرد: اکنون که معاون پرورشی بعد از چند ماه منصوب شده، جای این سوال است که پرورشی بعد از چهار سال در کجای نقشه تحولی تربیتی قرار خواهد گرفت؟ آیا این نهاد همانند دولت‌های گذشته بر همان ریل لایتغیر خود در دولت سیزدهم نیز اصرار خواهد ورزید یا طرح تحولیِ نویی متناسب با انتظارات و توقعات در خواهد انداخت؟

محمدی افزود: آیا این نهاد با همه کش‌وقوس‌های عدیده که بین دولت و مجلس داشته و حساسیت‌هایی که حاکمیت برای سرنوشت آن دارد، قرار است بر همان چارچوبه‌ای بچرخد که تا کنون چرخیده است؟ فارغ از اینکه کدام دولت سرکار است این انتظار، سال‌های سال است که بی‌نتیجه و ناکام مانده است. نقش‌آفرینی این نهاد در درون مدرسه امری ضروری به نظر می‌رسد و

از معاون پرورشی جدید انتظار می‌رود نشست نخبگانی ترتیب داده و با جسارت و جرات برای این نهاد، حرکتی تحولی در افق دولت سیزدهم تعریف کند.

مدیرکل اسبق امور فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه باید خانواده‌ها تاثیر امور تربیتی را در خانه و جامعه ببینند و امیدوار باشند گفت: این چه تفکر غلطی است که برای فعالیت‌های تربیتی، سنجه‌های تحلیلی رفتارسازی و یا اصلاح رفتار ندارند. باید محوریت مدارس ما بر پایه نقشه راه امور تربیتی بچرخد و پیوست تربیتی مهم‌ترین جزء این فعالیت‌ها باشد. لازم است امور تربیتی برنامه‌هایش را در مدرسه متمرکز کند و فعالیت‌های خود را از چند برنامه روتین صبحگاهی و مناسبتی به متن نیازها و ضرورت‌های تربیت فردی و اجتماعی دانش‌آموزان در مدرسه ببرد.

وی ادامه داد: بسیاری از برنامه‌های امور تربیتی متولی و منابع بیرونی دارد. برخی برنامه‌ها و همایش‌ها و... نیز مصرف رسانه‌ای دارد و مناسب گزارش دهی فرادستانه است و همیشه هم بوده است بی هیچ توجیه و ضرورتی. لازم است امور تربیتی به خویش پرداخته و برنامه‌های خودش را بر اساس هویت، مهارت و امید بازآرایی کند.