نقد و تحلیل را با میدان مبارزه اشتباه نگیرید

شاید بتوان گفت نقد یکی از شاخصه‌های اصلی برای رشد آثار هنری است و باعث می‌شود هنر در جامعه هویتی تازه و متفاوت پیدا کند اما مدتی‌ست که می‌توان به نقدهایی که برای آثار سینمایی نوشته می‌شود، انتقادهایی وارد کرد چراکه به جای چراغ راه تبدیل به سنگ جلوی پا شده‌اند. همچنین ذکر این نکته خالی از لطف نیست که یکی از برنامه‌های تلویزیونی که به موضوعات روز سینما می‌پردازد، به این موضوع دامن زده است.

همین موضوع بهانه‌ای شد تا با جعفر گودرزی رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران گفتگوی کوتاهی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید.

جعفر گودرزی رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران با اشاره به اینکه شاکله نقد و منتقد قبل از هر چیز ادب، نزاکت و حفظ شان، حرمت و جایگاه است، بیان کرد: نقد تمیز دادن سره از ناسره و در حقیقت وظیفه‌اش روشنگری است. همچنین نقد باید حریم و حرمت‌ها را حفظ و به تشخیص و پیچیدگی‌های اثر کمک کند.

وی ادامه داد: نقد نه سنگ جلوی پا بلکه باید چراغ راه باشد. از سوی دیگر این نقد در عین کارکرد و تاثیرگذاری‌اش باید متین، منصفانه، عدالت‌مدارانه و بدون حب و بغض باشد.

رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران تاکید کرد: اکثر نقد نوشته‌ها در حال حاضر بیشتر خودنمایی نویسنده آن و بسیاری از نوشته‌ها هم در قالب نقد بیشتر کلی‌گویی و انشاست.

گودرزی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه برخی منتقدان نقد و تحلیل را با میدان مبارزه اشتباه گرفته‌اند و گویی در چاله میدان به دنبال نفس‌کِش هستند، گفت: ولنگاری، فحاشی، بی‌ادبی، تاخت‌وتاز و توهین از سوی برخی منتقدان که بسیار هم رایج شده است یعنی حرمت قلم را نگه نداشتن و این موضوع در قاموس یک منتقد آگاه، منصف، مسئول و دلسوز نمی‌گنجد.

وی ادامه داد: منتقد قبل از نقد باید انسانی بزرگ‌منش، منعطف، قابل اعتماد و قابل اطمینانی باشد تا بتواند حس و انرژی خوبی را هم منتقل کند.

رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران با بیان اینکه منتقدی که شناختی به جهان پیرامون، مختصات و کارکردهای سینما نداشته باشد، قطعا نمی‌تواند جریانی را بوجود بیاورد، تصریح کرد: شاید بتوان حضور فیلمسازانی کم‌سواد و بی‌سواد را در سینما توجیه کرد اما قطعا بی‌سوادی و کم‌سوادی منتقد قابل توجیه نیست چراکه منتقد بی‌سواد یا کم‌سواد سینما را به سوی نوعی سوتفاهم رهنمون می‌کند.

او افزود: برخی منتقدان هم که انگار همه عمر دیر رسیده و از سینما جا مانده‌اند. وقتی منتقد همدلی سینما و یا حتی جلوتر از آن نباشد، چگونه می‌تواند تاثیرگذار باشد. منتقدی که به دنبال ملاقات‌های خصوصی است وجودش همچون علفزازی است که پر شده از لایه‌های دروغ.

گودرزی در پایان خاطرنشان کرد: به جرات می‌توانم بگویم هیچ فیلم خوبی بدون منتقد و نقد و تحلیل نمی‌تواند در سینما ماندگار باشد اما نق زدن، مخالفت، توهین، نارضایتی و پیشنهادی برای بهبود اثر و اوضاع سینما نداشتن انگار برای برخی قلم به دستان نوعی فضیلت شده است.