تأثیر تحریم نفتی روسیه بر بازار سرمایه ایران

الیاس کردی درباره ممنوعیت واردات نفت روسیه در آمریکا و کاهش دوسومی واردات گاز به اتحادیه اروپا از روسیه، و در پاسخ به این پرسش که آیا این اتفاق می‌تواند فرصتی برای شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی باشد تا بتوانند محصولات خود بیشتر یا با قیمت بالاتر صادر کنند و این اتفاق چه تأثیری در بازار سرمایه خواهد داشت؛ توضیح داد: اتفاقی که با جنگ اوکراین افتاد این بود که دنیا موضع‌گیری‌های خیلی جدی‌ای علیه روسیه انجام داد که در ابتدا در لفافه بود و الان به‌نظر می‌رسد که در حال طراحی نقشه راه علیه این کشور هستند.

وی افزود: بعد از آن قیمت نفت به آرامی در مسیر افزایشی قرار گرفت و حتی در مقطعی به بالای 130 دلار هم رسید، هرچند حالا افت کرده و به حدود 120 دلار رسیده است. از طرف دیگر در حین وقوع این جنگ، ایران با 1+4 در حال مذاکرات هسته‌ای بود و چندین بار هم تأیید شد که نماینده روسیه در مذاکرات خواسته دیگری داشته و حالا همه نماینده‌های حاضر در مذاکرات هسته‌ای به پایتخت کشور خود برگشتند. احتمالاً رایزنی‌های آخر در حال انجام است و باید منتظر باشیم تا ببینیم چه اتفاقی خواهد افتاد.

کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: در ابتدا باید به این پرسش مهم پاسخ داد که احتمال احیای برجام در ماه‌های آینده چقدر است و بعد به این فکر کنیم که چه اتفاقی خواهد افتاد.

کردی ادامه داد: وزیر نفت دولت سیزدهم و همچنین دولت قبلی چندین‌بار گفتند که ایران در مدت زمان کوتاهی می‌تواند به حداکثر افزایش تولید برسد. حتی کارشناسان نفتی که دولتی نیستند یا کارشناس نفتی خارج از کشور که این موضوع را دنبال می‌کردند، معتقدند که ایران می‌تواند در طی چند ماه به بالاترین ظرفیت تولید خودش برسد.

وی اضافه کرد: باید این موضوع را درنظر بگیریم که به هر حال زمانی که قیمت نفت از 100 دلار عبور می‌کند، با توجه به اینکه فرصت فروش حداقل یک میلیون بشکه نفت بیشتر برای ایران ایجاد می‌شود، می‌توانیم بازیگر بزرگ در منطقه خودمان باشیم و امتیازات خیلی خوبی را بگیریم.

وی گفت: دلیل اینکه از زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین مذاکرات به درازا کشیده جدی بودن بحث نفت و انرژی در دنیا است و می‌توانیم با وجود همین پالایشگاه‌ها و تولید نفتی که داریم به سرعت به بازار برگردیم.

این کارشناس بازار سرمایه درباره اینکه اگر برجام را حل شده بدانیم و تحریم‌ها به حدی کاهش یابد که پالایشی‌ها توان صادرات خود را افزایش دهند، کاهش نرخ ارز به دلیل سیاست مدیریت بازار از سوی دولت یا کاهش نرخ ارز ناشی از افزایش درآمد ارزی چه اثری بر بازار سرمایه خواهد داشت، توضیح داد: حتی پیش از پایان دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی احتمال توافق ایران و کشورهای طرف برجام وجود داشت و آن زمان قیمت دلار خیلی بالاتر از امروز بود و به 30 هزار تومان هم رسید.

کردی اضافه کرد: باید در‌نظر بگیریم که نقدینگی کاهش چندانی نداشته و حتی شاهد افزایش آن هم بوده‌ایم و از آن طرف تورم هم افزایش داشته یعنی بحث درآمدهای ارزی با توجه به نقدینگی و نیاز چند ساله کشور به واردات اقلام ‌اساسی یا لوازم خانگی و... که باعث انباشت تقاضا شده‌ و از طرفی افزایش قیمت کالاها در جهان، فشار زیادی را به منابع ارزی وارد خواهد کرد.

وی تأکید کرد: درست است که درآمدهای ارزی ایران افزایش پیدا می‌کند، اما دو اتفاق یکی افزایش انتظارات و دیگری افزایش قیمت‌ها در اقلام مورد نیاز کشور ازجمله کامودیتی‌ها، فلزات گران‌بها، فولاد و... افتاده است. با وجود همه اینها و درنظر گرفتن تورم و نقدینگی انتظار آنچنانی‌ای ‌از اثرگذاری نرخ دلار در بازار سرمایه وجود ندارد.

وی تصریح کرد: به‌عبارت دیگر هر چقدر در تحلیل‌ها به کاهش، بها ‌دهیم و دو برابر آن به افزایش قیمت، به‌نظرم این دو اثر یکدیگر را خنثی می‌کنند و به همین دلیل نرخ دلار تأثیر چندانی در بازار سرمایه نخواهد داشت.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: در مجموع انتظاری عجیب و غریبی از بازار سرمایه وجود ندارد، چراکه سایر بازارها کنترل خواهند بود. یعنی احتمالا هم در بازار ارز و هم در مورد تورم شاهد کنترل خواهیم بود و به دلیل بهبود ارتباط ایران با جهان دیگر تورم 50 درصدی را نخواهیم داشت، بر این اساس نباید از بازار سرمایه حداقل در 6 ماهه اول سال 1401 انتظار داشت.