شعار سال معطوف بر تولید، دانش بنیان، اشتغال‌آفرین

محمد نباتی

کار، تولید و اقتصاد در منظومه فکری رهبر معظم و حکیم انقلاب دارای اهمیت بالایی است که توجه و عمل دولت‌مردان و مردم به آن، باعث حل تمام مشکلات کشور به‌خصوص در بُعد اقتصادی خواهد شد.

بیش از یک دهه گذشته رهبر معظم انقلاب همواره موضوع رشد اقتصادی، تولید بیشتر و اشتغال‌زایی را مد نظر قرار داده‌اند؛ با اینکه در 15 سال گذشته بارها روی موضوع رشد و جهش تولید تأکید شده است، اما دولت‌ها در تحقق اهداف مورد نظر سال‌هایی که نام‌گذاری شده بودند، کارنامه چندان موفقی از خود به یادگار باقی نگذاشتند؛ ازاین‌رو انتظار می‌رود دولت سیزدهم در تحقق شعار سال موفق عمل کند.

رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در شعار سال اول قرن جدید نیز بر موضوع «تولید» با دو قید جهت‌دهنده، تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز تکیه کرده و سه کلمه «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» را به‌عنوان شعار سال 1401 اعلام کردند.

تمرکز راهبردی بر موضوع «تولید» در شعارهای سه سال گذشته دارای حکمت و منطق قوی است. این منطق در پیام نوروزی رهبر حکیم انقلاب اسلامی این چنین تشریح شد: «در این چندساله بنده برای شعار سال، (تولید) را عمدتاً محور قرار دادم با یک «قیدی»، یا یک «خصوصیتی»؛ علت هم این است که «تولید» کلید حل مشکل اقتصادی کشور است».

تولید ملی درواقع راه اصلی عبور از سختی‌ها و دشواری‌های اقتصادی برای کشور است. یعنی مهم‌ترین مسائل اقتصادی کشور را، مسئله تولید، رواج تولید ملی و رونق تولید ملی حل می‌کند. طبیعت تولید این است که ما روی آن تکیه کردیم، یعنی رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد، اشتغال ایجاد می‌کند، تورم را کاهش می‌دهد، درآمد سرانه را افزایش می‌دهد و رفاه عمومی ایجاد می‌کند. علاوه‌بر این دارای تأثیرات روانی است؛ اعتماد به نفس ملی را بالا می‌برد و احساس عزتمندی را در ملت به‌وجود می‌آورد. تولید یک چنین اکسیری است.

تولید دانش‌بنیان با رویکرد اشتغال‌زایی، راهبرد اصلی برای تحقق اقتصاد مقاومتی، رسیدن به استقلال اقتصادی و قطع وابستگی‌های آزاردهنده در حوزه اقتصاد و معیشت مردم است.

بررسی دقیق نام‌گذاری سال توسط رهبری نشان می‌دهد که تمرکز اصلی رهبر حکیم انقلاب در نگاه به درون نهفته است. درواقع تقویت و توانمندسازی داخلی باعث تولید قدرت می‌شود که لازمه تأمین منافع ملی در خارج از کشور خواهد شد. بنابراین لازمه موفقیت در دیپلماسی توانمند شدن در داخل است که انتظار می‌رود در دولت سیزدهم برخلاف دولت قبلی توجه ویژه شود. حل مشکل اقتصادی می‌تواند در مرحله نخست باعث بهبود معیشت مردم شود و در مرحله دوم خنثی‌سازی رویکرد شیطانی آمریکا در بحث تحریم‌ها خواهد بود. به اعتقاد کارشناسان مهم‌ترین عامل خنثی‌سازی تحریم‌ها در نگاه به داخل است.

ازاین‌رو رهبری حکیم و دوراندیش انقلاب که به اذعان دوست و دشمن در طول سالیان گذشته بزرگ‌ترین پشتیبان حرکت علمی در حوزه‌های مختلف بودند، برای سومین سال پیاپی تولید را محور جهت‌گیری و فعالیت دستگاه‌های مسئول قرار داده و می‌فرمایند: «امسال هم من تولید را می‌خواهم مطرح کنم. منتها یک لایه‌ جدید، یک چهره‌ جدید از تولید را می‌خواهم مطرح کنم و آن عبارت است از تولیدی که دارای دو خصوصیت باشد؛ یکی اینکه اشتغال‌آفرین باشد، یکی اینکه دانش‌بنیان باشد. تولید دانش‌بنیان، متکی به دانش، دانش جدید و پیشرفت‌های علمی و تولیدی که اشتغال‌آفرین باشد».

شاخصه سرمایه دانش‌بنیانی، دانش است؛ دانش قابل تحریم نیست، محدود‌شونده نیست، تکثیرشونده است. اگر دانش از دانشگاه و آزمایشگاه خارج شود و تبدیل به محصول تجاری شود و تعداد این محصولات زیاد باشد، به‌طوری که اقتصاد کشور بر آن سوار شود، دیگر آن اقتصاد تحریم نمی‌شود، محدودیت ندارد و می‌تواند در پهنای جغرافیای ملی و حتی بزرگ‌تر گسترده شود.

تکیه بر تولید دانش‌بنیان، اتقان کار و کیفیت تولید را بالا برده و آن را رقابتی می‌کند و از دانش نیروی مؤمن انقلابی، خلاق و مبتکر استفاده می‌کند و از فرار مغز‌ها جلوگیری کرده و آنان را برای خدمت خالصانه و وفادارانه به کشور به‌کار می‌گیرد و با نوآوری در دنیای جدید فناورانه، همگرایی بین فناوری‌ها و دانش‌های متعدد از قبیل فناوری ارتباطاتی، نانو، زیست‌فناوری، علوم‌ شناختی و علوم انسانی، شکل جدیدی از محصولات را می‌سازد.

از طرفی ظرفیت‌ها و توانایی‌های انسانی و طبیعی کشور بسیار بالا است؛ به‌عنوان نمونه برخی از این ظرفیت‌ها عبارت‌اند از:

کشور ازلحاظ نیروی انسانی دارای بیش از پنج میلیون دانشجو، بالای 10 میلیون دانش‌آموخته دانشگاهی و 35 میلیون نیروی کار جوان بوده که این یک ثروت عظیم است.

ایران پنج پیشران قدرتمند دارد: معدن، شیلات، کشاورزی، صنعت و خدمات اجتماعی که حول این پنج پیشران شرکت‌ها و هلدینگ‌های بزرگ و موفقی هم وجود دارند و دارای حدود هفت هزار مجموعه دانش‌بنیان بوده که قابل افزایش و تکثیر هستند که درصورت توجه جدی به این مجموعه‌ها که عمدتاً توسط جوانان عالم و اندیشه‌ورز و علاقه‌مند به کشور اداره می‌شوند، می‌توان امید داشت که اقتصاد کشور به سمت اشتغال‌آفرینی، رونق و شکوفایی حرکت کند.

کلید اقتصاد تولید و اقتصاد یک جامعه، رمز بقای آن است. اقتصاد، متکی بر تصرف در طبیعت و هر چیزی است که در آن بوده و این نتیجه جز با کار به‌دست نمی‌آید. پس کار برای اقتصاد همچون ستون برای خانه است؛ یعنی همان‌گونه که خانه بدون ستون پدید نمی‌آید، اقتصاد هم بدون کار و تولید معنایی ندارد.

یکی از بارزترین امتیازهای جوامع ایده‌آل، داشتن اقتصادی سالم، پویا و وجود مجریان فعال، متعهد و کاردان در عرصه‌های اقتصادی است. پیامبران الهی نیز برای ایجاد قسط و عدالت در سطح وسیع آن در میان اقشار مختلف جامعه و تأمین نیازهای مادی مردم و آبادانی و آسایش آنان و به‌وسیله توزیع عادلانه امکانات، سرمایه‌ها، ایجاد زمینه‌های مناسب، آگاهی‌رسانی همگانی و بالأخره ترویج احسان، نیکوکاری و خدمت کوشیده‌اند تا مردم را به سوی سعادت و نیک‌بختی سوق دهند.

شعار سال در سایه برنامه‌ریزی و مدیریت عالمانه، کار و تلاش مجاهدانه، بینش صادقانه، بنیان آگاهانه و همفکری، همراهی و همکاری مسئولین و مردم عزیز ایران همیشه سربلند و تمدن‌ساز ایران اسلامی محقق خواهد شد، ان‌شاء‌الله.