عدم شکست کامل مذاکرات وین مهم‌ترین پیام سفر امیر قطر به ایران بود

احمد فاطمی‌نژاد با اشاره به سفر اخیر امیر قطر به ایران، اظهار کرد: قطر طی سال‌های اخیر از جنبه‌های مختلف به یک بازیگر قابل توجه در سطح منطقه و حتی فراتر از منطقه تبدیل شده است. یکی از جنبه‌های اصلی که قطر را تبدیل به یک بازیگر برجسته نموده، به اقتصاد رو به توسعه این کشور برمی‌گردد. این کشور در زمینه‌های مختلف از جمله انرژی، صنایع نفت و گاز سرمایه‌گذاری‌هایی را داشته است. مشترک بودن برخی ذخایر قطر با ایران موجب شده که وضعیت این کشور با وضعیت ایران پیوند بخورد و به روابط این دو کشور با یکدیگر اهمیت ویژه‌ای ببخشد.

وی همچنین جایگاهی که قطر طی سال‌های اخیر به مرور زمان در حوزه سیاسی به دست آورده را از دیگر عواملی دانست که موجب شده این کشور به یک بازیگر اثرگذار در نظم منطقه تبدیل شود و کشوری اثرگذار و میانجیگری بین بازیگران مختلف دولتی و غیردولتی شود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بیان کرد: ارتباط بسیار خوب قطر با کشورهای اروپایی، آمریکا، چین و روسیه و نهادهای غیردولتی منطقه مانند حماس، حزب‌الله و طالبان، این نشان را می‌دهد که این کشور پتانسیل بالایی در میانجی‌گری بین گروه‌های مختلف دارد. این عوامل موجب شده که قطر را تبدیل به یک بازیگر قابل توجه برای ایران کند و ایران به دنبال گسترش روابط با این کشور باشد.

فاطمی‌نژاد همچنین به نقش تأثیرگذار قطر در جهت‌دهی افکار عمومی در سطح منطقه و بین‌الملل اشاره کرد و گفت: رویکردی که قطر در خصوص گروه‌های ضد اسرائیلی و مقاومت دارد، در بین کشورهای محافظه‌کار خلیج‌فارس یک رویکرد بینابینی است و این می‌تواند برای ایران جذاب باشد.

وی در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا سفر امیر قطر به ایران می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر بهبود بحران‌های منطقه باشد، عنوان کرد: هر چند در بحران‌های منطقه عوامل بسیاری نقش دارند و حتی برخی عوامل خارج از کنترل دولت‌ها هستند، ولی سفرهای این چنینی مانند سفر امیر قطر به ایران می‌تواند قابل توجه باشد.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: هرچند قطر بازیگری است که با ایران، ترکیه، عربستان، امارات و کشورهای مختلف ارتباط خوبی دارد و می‌تواند در کاهش تنش‌های منطقه‌ای نقش مثبت ایفا کند، اما اینکه بگوییم این سفرها پایانی بر بحران منطقه باشد، کمی خوش‌بینانه است.

فاطمی‌نژاد ادامه داد: با این وجود اغلب رسانه‌های غربی با سردمداری رویترز، معتقدند هدف اصلی امیر قطر از سفر به ایران این بوده که در خصوص مذاکرات وین و بن‌بستی که در مذاکرات وین اتفاق افتاده میانجی‌گری کند و برای اختلاف ایران و امریکا حد وسطی ایجاد و در نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌های دو کشور تلاش کند.

وی اضافه کرد: البته در راستای گسترش صلح در منطقه عوامل بسیاری از جمله مسائل مرتبط با فلسطین، سوریه، یمن، افغانستان دخیل هستند، هرچند در ایجاد صلح هر دو کشور ایران و قطر بازیگران مؤثری هستند. اگرچه ایران به لحاظ سیاسی و عملیاتی بازیگری اثرگذار است، اما قطر هم چون با طرفین کشورها در منطقه ارتباط خوبی دارد، می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند.

فاطمی‌نژاد در خصوص پیام سفر امیر قطر به ایران به دیگر کشورهای منطقه گفت: مهم‌ترین پیام می‌تواند این باشد که مذاکرات مرتبط با برجام هنوز به طور کامل شکست نخورده و می‌تواند روزنه‌ای باشد در این جهت که کماکان می‌شود اختلافات بین ایران و آمریکا حل و فصل شود و با بازگشت نفت ایران به بازار جهانی بازار را از حالت دشواری که دارد تغییر دهد. هرچند این پیام برای برخی کشورها خوشحال‌کننده و برای برخی ناراحت‌کننده خواهد بود.