همزمان با روز جهانی گونه‌های در معرض انقراض اعلام شد:

بیش از 10 هزار گونه از مهره‌داران در معرض تهدید انقراض

مردم در همه‌جا برای برآوردن همه نیازهای خود از غذا گرفته تا سوخت، دارو، مسکن و پوشاک به منابع مبتنی بر تنوع زیستی و حیات وحش متکی هستند. میلیون‌ها نفر نیز به طبیعت به‌عنوان منبع امرار معاش و فرصت‌های اقتصادی خود متکی هستند؛ بنابراین برای معکوس کردن سرنوشت حیاتی‌ترین گونه‌های در خطر انقراض، حمایت از احیای زیستگاه‌ها و اکوسیستم‌های آن‌ها و ترویج استفاده پایدار از آن‌ها توسط بشر به‌شدت مورد نیاز است.

در حال حاضر بیش از 41 درصد از دوزیستان، 26 درصد از پستانداران، 21 درصد از خزندگان و 13 درصد از پرندگان جهان در معرض تهدید انقراض هستند. در جدیدترین آمار تعداد گونه‌های در معرض تهدید کشورمان نیز 75 گونه مهره‌دار (پستانداران 18گونه، پرندگان29گونه، دوزیستان4گونه و خزندگان 16 گونه) در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت به ثبت رسیده است.

تعداد مهره‌داران ایران در رده‌های پستانداران 198 گونه، پرندگان 559 گونه، خزندگان 242 گونه و دوزیستان 25 گونه (در مجموع 1023 گونه)، 274 گونه تائید شده ماهیان(297) آب‌های داخلی و 975 گونه ماهیان آب‌های دریایی (ماهی‌ها کوسه‌ها و سفره ماهیان) به ثبت رسیده است البته این فهرست با توجه به مطالعات ژنتیکی و میدانی دستخوش تغییرات است.

اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) به‌عنوان بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین شبکه زیست‌محیطی جهان در سال 1948 آغاز به کارکرد و متشکل از اعضای دولتی و غیردولتی است. مأموریت این اتحادیه تشویق، همراهی و تأثیرگذاری بر کارشناسان در سراسر جهان برای حفاظت از یکپارچگی و تنوع طبیعت و اطمینان از این است که استفاده از منابع طبیعی به‌صورت عادلانه و پایدار و از نظر بوم‌شناختی انجام می‌گیرد. این اتحادیه هر ساله با ارزیابی گونه‌ها بر اساس داده‌های زیستگاهی و جمعیتی گونه‌های در معرض تهدید جهان در رده‌های مختلف را معرفی می‌کند.

امروزه گونه‌ها و زیستگاه‌های آن‌ها تحت تاثیر عوامل تهدید کننده متعددی قرار دارند که هم به صورت انفرادی و هم تجمعی روی گونه‌ها و زیستگاه‌های آن‌ها تأثیر می‌گذارد و روند جمعیتی بسیاری از گونه‌ها را کاهشی کرده است. صندوق جهانی حیات وحش (WWF) مهم‌ترین عوامل محرکه این تهدیدات در آسیا در سال 2020 را به تفکیک طبقه‌بندی کرده است که شامل تغییر کاربری اراضی شامل تخریب و از بین رفتن زیستگاه‌ها، برداشت بیش از حد از گونه‌ها، معرفی گونه‌های بیگانه، انواع آلودگی‌ها و تغییرات اقلیمی می‌شود.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، علاج این شرایط و واقعیت تلخ اوضاع نامناسب گونه‌ها جریان‌سازی حفاظت و رفتار صحیح در سطح جامعه، مشارکت همگانی، توجه به ارزش‌های علمی، کارکردی، اقتصادی، فرهنگی، زیبائی شناختی و ذاتی گونه‌ها است. گونه‌های کلیدی مثل گربه‌سانان بزرگ، خرس‌ها، تمساح، کوسه‌ها نقش‌های عملکردی قابل توجهی دارند که منجر به حفظ و کارکرد صحیح اکوسیستم‌ها می‌شود و خدمات زیست بومی که این اکوسیستم‌ها مثل کنترل گونه‌های مزاحم، کنترل سیلاب، جذب کربن، کنترل بیماری، تلطیف هوا، تامین غذا و مایحتاج ما و غیره در رفاه و سلامت جوامع انسانی نقش تعیین‌کننده دارند. ادامه حیات ما منوط به حفظ و حراست از گونه‌ها و اکوسیستم‌ها است و ادامه روند کنونی ما را دچار چالش‌های بیشتر می‌کند و گونه‌های بیشتری را از دست خواهیم داد.