حلقه گمشده آرامش و امنیت؛ در سایه علم روان‌شناسی

همانطور که برای دردهای جسمی سریعاً به پزشک مراجعه می‌کنیم، از دردهای روح و روانمان هم نباید غافل شویم، گرچه مشکلات روانی آسیب‌های به‌مراتب بدتری را نسبت به بیماری‌های جسمی به افراد وارد می‌کنند و حتی خود منجر به بروز بیماری‌های جسمی (ازجمله مشکلات قلبی) می‌شوند.

  بهترین زمان مراجعه به روان‌شناس، پیش از تولد تا زمان مرگ است

دکترای روان‌شناسی و مدرس دانشگاه شهرکرد گفت: توجه به نقش روان‌شناس و همچنین توجه به سلامت خدمت ازجمله مباحثی است که انتظار می‌رود جامعه روان‌شناسی (انجمن‌ها، تشکل‌ها، مؤسسات، گروه‌ها و افراد اثرگذار) در سیاست‌های پیش‌رو و در طرح‌ریزی‌های تعاملی با سیستم‌های حاکمیتی به آن توجه کند.

مژده ارشادی در ادامه بیان کرد: زمانی که می‌خواهیم در مورد علم روان‌شناسی صحبت کنیم در حقیقت در مورد انسان و سرمایه‌های اصلی یک ملت صحبت می‌کنیم، از طرفی هر آنچه با ماهیت جسم و روان انسان در ارتباط است ارزشمند است و باید به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد.

وی با بیان اینکه اساس کار روان‌شناسی تمرکز بر روی آسیب‌شناسی‌هاست، تصریح کرد: در سال‌های اخیر، با موج چهارم روان‌شناسی که موجب سلامت روان و بهداشت روانی است روبه‌رو می‌شویم.

وی تأکید کرد: هرچه زندگی افراد به سمت تحول پیش می‌رود، به دلیل شرایط روانی و تنش‌ها بیش‌تر با ماهیت روان‌شناسی و مشاوره مواجه می‌شویم، البته این امر نقش علم روان‌شناسی و مشاوره را در برخی جوامع پررنگ‌تر می‌کند.

عضو انجمن روان‌شناسی اجتماعی ایران گفت: برخی مواقع افرادی بیان می‌کنند روان‌شناسی علمی خارجی است، اما وقتی به نظریه‌های ابن‌سینا، ابن‌خلدون و سهروردی دقت می‌کنیم متوجه می‌شویم آن‌ها هم به نوعی مواردی که در علم روانشناسی است را مطرح کرده‌اند، همچنین در احادیث و مسائل دینی و قرآنی ائمه از علوم روان‌شناسی بهره گرفته شده که این امر نشان از توجه به مباحث روان‌شناسی است.

ارشادی اضافه کرد: بخشی از اصل روان‌شناسی مربوط به شناخت، بخش دیگر تربیت، شکوفاسازی و به فعلیت رساندن ظرفیت‌هایی است که در افراد وجود دارد، بنابراین باتوجه به شرایط جامعه هر فرد در زندگی خود نیاز به روان‌شناس دارد، زیرا هیچ‌کس شناخت و دانش کامل و کافی در مواجهه با رفع مسائل و مشکلات زندگی و جامعه ندارد.

وی ادامه داد: حلقه گمشده آرامش، امنیت، احساس مسئولیت، اختیار و بهسازی انسان در دانش روان‌شناسی و مشاوره نهفته شده است.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه در همه سطوح و زمان‌ها نیاز به مشاوره و روان‌شناسی است، تصریح کرد: هر فرد در زندگی خود نیازمند اطلاعات جدید است تا بتواند بر مشکلات و اختلالات خود و فرزندان خود غلبه کند که این امر از طریق مراجعه به مشاوره و روانشناس به منظور راهنمایی بهتر امکان‌پذیر است، زیرا مراجعه به موقع، از حادتر شدن مشکلات جلوگیری می‌کند.

ارشادی بیان کرد: از طرفی پرداخت هزینه‌های روانی، اجتماعی و اختلالی بسیار کمتر از زمانی است که مشکلات در افراد حادتر شده باشد، بنابراین بهترین زمان مراجعه افراد به روان‌شناس پیش از زمان تولد تا بعد از مرگ است، در حقیقت اضطراب‌ها و ناراحتی‌های ناشی از دوران بارداری بر ناهنجاری‌های کروموزومی تأثیر دارد و این امر می‌تواند بر روحیات فرزند تأثیرگذار باشد.

وی انتظارات و باورهای غیر واقعی، احراز جایگاه نامناسب این رشته در جامعه، عدم شناخت صحیح از این رشته، عدم رعایت قواعد و قوانین حرفه‌ای از سوی روان‌شناس، نادیده گرفتن اصل رازداری و هزینه‌های بالای ویزیت روان‌شناسان را از عمده‌ترین دلایل عدم مراجعه افراد به روانشناس برشمرد و تصریح کرد: باید روانشناس و مشاوره افراد مورد اعتماد باشند و صحبت‌هایی که میان افراد با آن‌ها صورت می‌گیرد در جایی درز پیدا نکند، زیرا این کار از اعتبار آن‌ها می‌کاهد و می‌توان گفت، دلیل بسیاری از مراجعه نکردن افراد همین موضوع باشد.

عضو انجمن روان‌شناسی اجتماعی ایران ادامه داد: مراجعه دیرهنگام به منزله تشدید عارضه‌های روان‌شناختی به‌منظور ترس و عدم اعتماد است که دیگر امکان ارائه خدمات مطلوب از سوی روانشناس فراهم نیست و باید درمان از طریق روان‌پزشک پیگیری شود، از طرفی نباید دلیل عدم مراجعه به روان‌شناس، تصورات غلط ذهنی خود و اطرافیان باشد، بنابراین لازم است در امورات زندگی، مشکلات فردی و خانوادگی یا حتی شغلی از روانشناس غافل نشویم.

ارشادی با اشاره به آمار بالای طلاق در کشور و زمان مراجعه به مشاوره برای راهنمایی‌های پیش از ازدواج، بیان کرد: زمانی که فرد وارد فرایند ازدواج می‌شود متأسفانه روان‌شناس برای تصمیم‌گیری و راهنمایی بهتر او در زندگی جایگاهی ندارند، بنابراین پیش از زمان خواستگاری، بعد از آن و پیش از مراسم نامزدی بهترین زمان مراجعه افراد است، یعنی از زمانی که فرد اقدام به تشکیل خانواده می‌کند باید در تمام امور فردی، از این علم استفاده کند تا زندگی او همراه با آرامش‌خاطر و بدون سؤالات ابهام برانگیز سپری شود.

وی تأکید کرد: زوجینی که در زمان بحران و بعد از گذشت سال‌ها بحث و جدال میان یکدیگر قصد می‌کنند برای حل مشکل به مشاوره مراجعه کنند، باید بدانند با یک جلسه و با سرعت امکان برطرف شدن مشکلات آن‌ها وجود ندارد، یعنی همانگونه که در این سال‌ها مشکلات افزایش یافته، برای حل آن‌ها زمان کافی لازم دارد و تسریع در برطرف شدن مسائل، امری نشدنی است.

وی با اشاره به توجه مشاوره پیش از ازدواج، تصریح کرد: باید خودشناسی، دیگرشناسی و رسیدن به محتوای ارتباط اتفاق بیفتد که این عوامل به منظور رفع شک و شبهه‌ها و تصمیم‌گیری معقولانه با مراجعه به مشاوره محقق می‌شود، بنابراین نباید برای تصمیم‌گیری بهتر، افراد در مرحله آخر انتخاب و بعد از اتفاق افتادن دلدادگی‌های هیجانی و عاطفی به مشاوره مراجعه کنند.

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: افرادی که قصد دارند به روان‌شناس مراجعه کنند باید از متخصصان و کارشناسان خبره در این زمینه استفاده کنند، زیرا افرادی هستند که متخصص و کارشناس این حوزه نبوده و افراد با توجه به هزینه‌های بالای ویزیت بدتر دچار سردرگمی می‌شوند و مشکلات افراد به جای بهبود، حادتر می‌شود، یعنی این امر مداخله مؤثری را به‌دنبال نخواهد داشت.