کارآفرینان محور توسعه اقتصادی کشور

کارآفرینی به معنای ایجاد اشتغال نیست کارآفرینی کار هرکسی نیست؛ ورود ناآگاهانه ممنوع

کارآفرینی، مفهومی است که همواره با تفکر بشری همراه بوده و به‌عنوان یک پدیده نوین نقش مؤثری را در توسعه و پیشرفت اقتصادی کشورها یافته است، به‌طوری که اقتصاد رقابتی و مبتنی بر بازار امروزه دارای نقش کلیدی است، از این رو تضمین حیات و بقای کشورها نیازمند نوآوری، ابداع و خلق محصولات و خدمات جدید است.

از طرفی طی چند دهه گذشته افزایش بی‌رویه جمعیت در کشور و درعین‌حال عدم ساماندهی مناسب آن‌ها موج فزاینده بیکاری را در سرتاسر کشور به همراه داشت و تقریباً در اکثر استان‌ها، بیکاری به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین بحران‌ها نمود پیدا کرده حال آنکه در این سال‌ها با روش‌های مختلفی به مقابله با بیکاری و مدیریت این بحران پرداخته شده اما آنچه حائز اهمیت است اینکه همه در یک موضوع و آن‌هم توسعه کارآفرینی به‌عنوان موتور رشد و توسعه اتفاق نظر دارند زیرا آنچه کارآفرینی را جذاب کرده این است که منجر به یک کسب‌وکار جدید شده یعنی می‌توان آن را رضایت خاطر حاصل از پروژه‌ای پیچیده که مستلزم مداومت و پافشاری و خلاقیت قابل توجهی در به ثمر رساندن آن است، دانست.

از طرفی هم کارآفرینی را می‌توان شکل ویژه‌ای از نوآوری و خلاقیت بیان کرد که محدود به تأسیس یک کسب‌وکار جدید نیست زیرا می‌توان آن را در کسب‌وکارهای جا افتاده نیز یافت پس با توجه به اهمیت این موضوع برآن شدیم تا با دکتری کارآفرینی -کسب‌وکار جدید دانشگاه تهران گفت‌و‌گویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

عبدالله احمدی با بیان اینکه کارآفرین کسی است که از طریق ایجاد یک فعالیت اقتصادی یک ارزش جدید ایجاد می‌کند، گفت: این فعالیت توأم با روش نوآورانه است.

وی افزود: اگر بخواهم مفهومی برای کارآفرینی بیان کنم باید گفت که اگر در محله خود یک سوپر مارکت افتتاح کنم این مهم را نمی‌توان کارآفرینی قلمداد کرد بلکه تنها یک فعالیت اقتصادی ارزشمند است اما وقتی صحبت از کارآفرینی می‌شود باید از کلمه درست در جای خود استفاده کرد بدین معنا که آن فعالیت اقتصادی عنوان‌شده باید واجد نوآوری باشد.

وی با بیان اینکه فعالیت نوآورانه باید یک محصول و یا یک خدمت جدید را عرضه کند، اذعان کرد: البته در کسب‌وکارهای جا افتاده نیز می‌توان شاهد نوآوری و کارآفرینی بود به این مفهوم که با ایجاد تحول در تولید قبلی و یا خدمت، ارزش مضاعف را ایجاد کند.

این کارشناس کارآفرینی با کمک گرفتن از مثال در خصوص کارآفرینی در کسب‌وکارهای جاافتاده از گذشته عنوان کرد: کسی که برای نخستین‌بار موضوع سلف سرویس در محیط اشتغال حوزه غذا مطرح کرد را می‌توان کارآفرین قلمداد کرد. در این فضا غذای نهایی تغییر نکرد اما با تحول در شیوه ارائه توانست ارزش مضاعفی را ایجاد کند.

احمدی با تأکید بر اینکه در خصوص کارآفرینی همان‌طور که پیشتر عنوان شد یا باید محصول جدیدی تولید یا محصول پیشین را به شیوه جدید با فرایندی متفاوت ارائه کرد و یا اینکه در تولید یک محصول موجود از منابع و مواد اولیه جدیدی استفاده کنیم، افزود: با نوع دیگری از کارآفرینی نیز مواجهیم آن اینکه در ساختار و سازمان یک صنعت تغییر ایجاد کنیم بدان مفهوم که محصول یا مواد اولیه تغییر نمی‌کند اما تحولی در ساختار و شیوه خرید و فروش صنعت مذکور از طریق کارآفرینی ایجاد می‌شود.

وی با بیان اینکه هرکس با توجه به آنچه عنوان‌شده در عرصه تولید و ارائه محصول اقدام کند را می‌توان کارآفرینی قلمداد کرد گفت: مسئله این است که کارآفرینی شاید اشتغال ایجاد کند اما به این مفهوم نیست که لزوماً به‌دنبال خود اشتغال‌زایی خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه نباید کارآفرینی را صرفاً با ایجاد اشتغال سنجید اما اینکه چگونه به اشتغال‌زایی کمک می‌کند خود موضوع مجزایی است، بدین مفهوم که اگر از فضای کارآفرینی کمی فاصله گرفته و بخواهید یک کارآفرین را به‌تنهایی در عرصه ملزومات ایجاد شغل قضاوت کنید؛ یقیناً به نتیجه درستی نخواهید رسید اما اگر کل فضای اقتصادی کشور را در نظر بگیرید، کارآفرینان با ورود به محیط بنا بر فرایند پیش رو در طول زمان، ایجاد اشتغال خواهند کرد حال آنکه ممکن است در این عرصه کسب و کارهای پیشین کنار گذاشته و حتی در این عرصه عده‌ای بیکار شوند اما یقیناً با تکیه بر فعالیت کارآفرینانه شاهد ایجاد مشاغل جدیدی در این عرصه خواهیم بود به‌طور مثال با اختراع خودرو، دُرشکه کنار گذاشته شد اما با این فعالیت کارآفرینانه جدی در طول زمان بنا به نیاز جامعه به مشاغل مرتبط با خودرو شاهد بروز و ظهور مشاغل جدید بودیم.

این کارشناس حوزه کسب‌وکارهای جدید با بیان اینکه منشأ رشد و توسعه اقتصادی در تاریخ بشریت، کارآفرینی است اظهار کرد: در واقع کارآفرینانی که در عرصه فعالیت‌های اقتصادی محصول جدید تولید کرده و یا به شیوه نوین محصول موجود را عرضه می‌کنند و باعث منسوخ شدن شیوه‌های محصولات قدیمی می‌شوند، محور توسعه اقتصادی جوامع‌اند.

احمدی با اشاره به اینکه شاید در نگاه نخست منسوخ شدن شیوه و محصول قدیمی منجر به متضرر شدن یکسری افراد شود اما اگر با دید بازتری به این مقوله نگاه بیندازید خواهید دید که اگر نگاه صرف به حمایت از صنایع موجود باشد اجازه رشد و نمو کارآفرینی داده نشده و امکان ایجاد تحول از آن سلب می‌شود که نمونه بارز آن وضعیت نا به‌سامان خودروسازی کشور است تشریح کرد: این مهم در بلندمدت منجر به ایستایی اقتصادی در نتیجه کاهش میزان اشتغال و نوآوری و درعین حال افزایش تورم خواهد شد.

وی ادامه داد: در مقابل در جوامعی که از فضای نوآوری حمایت شود کارآفرینان به فضای اقتصادی ورود کرده و با ارائه محصولات جدید و شیوه نو در ارائه محصولات پیشین، در بلندمدت منجر به ایجاد اشتغال می‌شوند حال آنکه شاید در نگاه نخست ممکن است در یک مقطع زمانی (ارائه محصول و یا شیوه جدید ارائه) در خصوص اشتغال شاهد نوسان باشیم اما در نهایت این جوامع برنده نهایی اقتصاد خواهند بود.

این کارشناس حوزه کارآفرینی و کسب‌وکارهای جدید با بیان اینکه متأسفانه در کشور ما کارآفرینی صرفاً با بعد اشتغال‌زایی آن سنجیده می‌شود و یا اینکه هر فعالیت اقتصادی بدون در نظر گرفتن نوآوری، کارآفرینی محسوب می‌شود، تشریح کرد: کشورهایی که کارآفرینی به‌درستی مورد حمایت قرار گرفته در بلندمدت هم در شاخص اشتغال و هم در دیگر شاخص‌های توسعه‌یافتگی پیشرفت چشمگیری داشته‌اند.

احمدی در پاسخ به این سؤالات که شاخص یک کارآفرین به لحاظ دانش و مهارت چیست، آیا هر کس که یک مهارت و یا تخصص خاص دارد را می‌توان کارآفرین قلمداد کرد؟ جایگاه تخصص کارآفرین در بازاریابی برای محصول تا چه حد مهم است؟ گفت: برای کارآفرین شدن نیاز به یکسری مهارت و تخصص داریم که برخی آن را در طول دوران تربیت خود فرا می‌گیرند و یا اینکه در سابقه کاری و تحصیلی خود در این عرصه ورودی داشته‌اند.

وی ادامه داد: اما بنده تأکید می‌کنم که لزوماً هرکسی نباید در عرصه کارآفرینی ورود کند؛ یکسری معیار برای ورود به این عرصه لازم است زیرا در جامعه علاوه بر کارآفرینان ما به یک یکسری افراد نیاز داریم که برای کارآفرینان کار کنند پس لزومی‌ ندارد که همه وارد حوزه کارآفرینی شویم.

   کارآفرین باید دارای دیسپلین شخصی باشد

این استاد کارآفرینی با اشاره به اینکه کارآفرین باید چند ویژگی داشته باشد نخست اینکه دارای دیپسلین (نظم و انضباط) شخصی باشد زیرا به‌عنوان یک ویژگی شخصیتی اکتسابی شناخته می‌شود و بخش مهمی از آن به شیوه‌های تربیتی والدین فرد برمی‌گردد؛ گفت: یعنی شما باید در مسیر رشد خود، انضباط را به‌عنوان یک مهارت کسب کرده و سپس آن را به یکی از ویژگی‌های اخلاقی، رفتاری خود تبدیل کنید، هرچند افراد در هر سنی قادر به برنامه‌ریزی و عملی کردن نظم در زندگی خود هستند، اما کسانی که از کودکی به‌نوعی در چنین محیطی رشد کرده‌اند، با صرف انرژی کمتر می‌توانند آن را در زندگی‌شان اعمال کنند.

احمدی ادامه داد: درواقع کارآفرین باید توانایی پیگیری ایده خود و درعین حال توانایی همراه کردن دیگر افراد (افرادی که برای او کار می‌کنند، افرادی که قرار است سرمایه مورد نیاز را فراهم کنند،افرادی که قرار است تسهیلات مورد نیاز را پرداخت کنند و یا مشتریان محصول) با این ایده را داشته باشد.

   کارآفرین فرد چندمهارتی است

وی با تأکید بر اینکه کارآفرین باید چندین مهارت داشته باشد چراکه تک‌بعدی بودن موفقیت کارآفرینی را تضمین نمی‌کند اذعان کرد: این فرد باید ترکیبی از مهارت‌های فنی، اجتماعی و مدیریتی را داشته و در خود تقویت کند.

این کارشناس کارآفرینی ادامه داد: یکی دیگر از مهم‌ترین مهارت‌ها فروش و بازاریابی محصول است زیرا محصول و یا خدمت تولیدشده توسط کارآفرین باید به فروش برسد در غیر این صورت کار و فعالیت مورد نظر منسوخ شده و ابتر می‌ماند.

احمدی با اشاره به اینکه گرچه بخشی از این مهارت‌ها اکتسابی است اما بازهم تأکید می‌کنم ورود به عرصه کارآفرینی به همه توصیه نمی‌شود، ابراز کرد: کارآفرینی کار هرکسی نیست و افراد باید آگاهانه در این عرصه ورود کنند.

وی وجود پشتوانه مالی را یکی از ارکان کارآفرینی قلمداد کرد گفت: گرچه داشتن منابع مالی شرط تمام کارآفرینی نیست اما یکی از قسم‌ها و ابعاد مهم است؛ بنابراین ازآنجاکه ورود به این عرصه همراه ضرر و زیان است و اغلب سرمایه‌گذاران خطرپذیر در این عرصه ورود می‌کنند، توصیه بنده این است که کارآفرین نوپا در بدو امر اقدام به اخذ تسهیلات نکنند زیرا بنا به خطرپذیر بودن فعالیت ممکن است نتیجه مطلوب حاصل نشده و امکان بازپرداخت تسهیلات را نداشته و با مشکل مواجه شوند.