توسعه روزافزون انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهای منطقه در عین غفلت ایران

استفاده از فناوری انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر به‌منظور کاهش گاز‌های گلخانه‌ای در دستور کار همه دولت‌های جهان به‌ویژه کشورهای در حال توسعه قرار گرفته است اما در کشور ما با وجود داشتن زمینه مناسب برای گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، همچنان این موضوع نادیده گرفته می‌شود.

در حالی که کشورمان از 365 روز سال 300 روز آفتابی را در اختیار دارد و گستره تابش خورشید در کشور ما بسیار فراگیر است شاهد این هستیم که به هیچ وجه از ظرفیت‌های انرژی خورشیدی برای تولید گرما و برق و نیرو استفاده نمی‌شود. برخی از محققان بر این باورند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه‌های دریافت انرژی تابشی می‌تواند انرژی مورد نیاز بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را نیز تأمین کند و در زمینه‌ صدور انرژی برق فعال شود.

این عدم توجه به توسعه انرژی‌های پاک و انرژی خورشیدی در حالی است که بر اساس ماده 19 از قانون هوای پاک که در سال 1396 تصویب شده است، وزارت نیرو مکلف است 30 درصد از برق مورد نیاز کشور را از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر تولید کند، در حالی که طبق آخرین آمار سهم انرژی‌های تجدیدپذیر مثل باد و خورشید در تولید برق کشور با ثبت سهم 0.46 درصد در ظرفیت تولید برق، حتی به نیم درصد هم نمی‌رسد.

در عین حال غفلت ما از این موضوع مهم کشورهای همسایه در حال توسعه هرچه بیشتر تجدیدپذیرها هستند؛ در آبان ماه سال 1400 بود شرکت انتقال برق ترکیه اعلام کرد: سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر در تأمین برق این کشور به 53.15 درصد افزایش یافته و از مجموع برق تولید شده در این کشور 22 درصد توسط نیروی باد تولید شده است. ظرفیت نصب‌ شده برق بادی ترکیه به 10585 مگاوات رسید، که آن را به دومین انرژی تجدیدپذیر پس از برق آبی تبدیل می‌کند.

همچنین در بهمن‌ماه سال گذشته بزرگ‌ترین نیروگاه برق خورشیدی جهان در عمان افتتاح شد که این نیروگاه، ظرفیت تولید برق تا 500 مگاوات بر ساعت را دارد و برق 50 هزار خانه را در این کشور تأمین می‌کند.

به تازگی نیز کشور عربستان سعودی اعلام کرده است که با همکاری شرکت آمریکایی گلس پوینت، بزرگ‌ترین نیروگاه حرارتی خورشیدی جهان را احداث می‌کند؛ نیروگاهی که قرار است برای تأمین انرژی مورد نیاز در صنایع آلومینیوم مورد استفاده قرار گیرد. عربستان سعودی با استفاده از انرژی تولید شده در این نیروگاه حرارتی به‌دنبال آن است تا هدف‌گذاری خود در زمینه کاهش انتشار کربن در راستای توسعه پایدار را پیش ببرد. صنایع آلومینیوم که تأمین انرژی آن‌ها از طریق این نیروگاه صورت خواهد گرفت، برای محصولاتی در حوزه صنایع خودروسازی، رایانه و تلفن همراه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

راه‌اندازی نیروگاه حرارتی عربستان سعودی، به شرکت‌های معدنی عربستان کمک می‌کند که سهم خود از کاهش گازهای گلخانه‌ای را به میزان چهار درصد کاهش دهد. سال گذشته نیز این کشور بزرگ‌ترین نیروگاه برقی بادی منطقه را راه‌اندازی کرد. هزینه ساخت این نیروگاه که ارزان‌ترین برق از این منبع پاک را در جهان تولید می‌کند، حدود 500 میلیون دلار و ظرفیت تولید آن 400 مگاوات برق اعلام شد. این کشور در سال 2019 تولید برق خورشیدی خود را نسبت به سال قبل آن به پنج برابر افزایش داد و به یک تراوات ساعت رساند.