مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان خبر داد:

تهیه طرح مرمت و سامان‌دهی جداره خیابان بوعلی‌سینا

احسان صباغی با بیان اینکه پیاده‌راه‌ها معابری با بالاترین حد نقش اجتماعی هستند که در آن‌ها تسلط کامل با عابر پیاده بوده و از وسایل نقلیه موتوری تنها به‌منظور سرویس‌دهی به زندگی جاری در معابر استفاده می‌شود، ابراز کرد: پیاده‌راه‌ها به‌عنوان یک محل ملاقات عمل می‌کنند و فضایی برای تجارت، موسیقی، هنر، و دیگر فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی را فراهم می‌کنند؛ وجود این مکان برای زندگی شهری امروز یک ضرورت است.

صباغی اذعان کرد: پیاده‌راه‌ها به‌عنوان عناصری خاطره‌انگیز و هویت‌بخش در شهرهای امروز شناخته می‌شوند؛ به‌طوری که یکی از راه‌های تجدید حیات مدنی مراکز شهری پیاده‌راه‌ها هستند که نقش مؤثری در کشف و ادراک محیط کالبدی و اجتماعی شهر دارند و مظهر تمدن، هویت و مدنیت هستند.

وی گفت: به عقیده صاحب‌نظران پیاده‌مدار بودن فضا می‌تواند زندگی و سرزندگی را به مناطق مرکز شهر آورده و مردم را تشویق به حضور داوطلبانه در شهر کند که این امر باعث ارتقای سطح اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی و نیز بهبود کیفیت زیست‌محیطی منطقه و یا شهر می‌شود. در پیاده‌راه‌ها آزادی عمل انسان پیاده برای توقف، مکث، تغییر جهت و تماس مستقیم با دیگران بسیار زیاد است؛ ازاین‌رو شهروندان به‌تدریج به حضور در شهر و انجام فعالیت‌های مدنی عادت کرده و رضایت بیشتری را در فضاهای شهری دارند.

این مقام مسئول افزود: از دیگر نقش‌های مهمی که پیاده‌راه‌ها ایفا می‌کنند، احیای بافت‌های تاریخی به‌وسیله حذف ترافیک است که حتی طبقات اجتماعی سابق را نیز به آن محله‌ها بازمی‌گرداند و هویت اجتماعی محل احیا می‌شود. همچنین با پیاده‌راه‌سازی در خیابان‌های شهری عادت شهروندی مردم تغییر کرده و رشد می‌کند؛ به‌طوری که زمان بیشتری را در فضاهای شهری گذرانده و این به نوبه خود به بهبود و ارتقای فرهنگ و عادت شهرنشینی ازجمله رعایت حقوق دیگران و احساس مسئولیت در برابر جامعه کمک می‌کند.

مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان ابراز کرد: یک محیط شهری برای اینکه به محیطی پیاده‌مدار تبدیل شود، باید دارای شاخص‌ها و مؤلفه‌های فیزیکی خاصی باشد که در ذهن استفاده‌کنندگان به فضایی متمایز، ایمن، خاطره‌انگیز و سرزنده تبدیل شود؛ مناطق پیاده عاملى مفید و مناسب براى کاهش آلودگی‌ها و نیز بهبود سیماى مراکز شهرى و محافظت و ارتقاى ارزشى مرکز تاریخى به‌شمار می‌روند.

صباغی اذعان کرد: باید توجه کرد صرف احداث مسیر ویژه پیاده، موفقیت و کارآیى آن را در شهر تضمین نمی‌کند؛ بنابراین با شناختى عمیق از وضع موجود پیاده‌راه‌هاى شهر همدان و با توجه به نگرش و خواست شهروندان، درصدد ایجاد یک تحول بنیادى و کارکردى در پیاده‌راه‌ها، به‌منظور دستیابى به اهدافى چون زیباسازى فضاهاى شهرى، ایجاد نشاط و شادابى در پیاده‌راه‌ها، مشارکت شهروندان در بهبود کیفیت محیط شهرى، ایجاد فضاهاى خاطره‌انگیز و غیره شدیم.

این مقام مسئول اظهار کرد: انجام هرگونه تغییر و تحول در ساختارهاى شهرى، به‌ویژه در ساختارهاى کالبدى- فضایى و بهبود کیفیت محیط‌زیست شهرى و زیباسازى و معاصرسازى فضاهاى شهرى (ازجمله پیاده‌راه‌ها)، بدون مشارکت پویا و فعال شهروندان، نتیجه و ثمر مطلوبى نخواهد داشت؛ زیرا شهر عرصه حضور جمعى شهروندانى است که درحقیقت مالکان واقعى فضاهاى شهرى و احیاکنندگان و حافظان آن‌ها و درعین‌حال بهره‌برداران از این فضاها هستند.

مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان گفت: در چندسال اخیر به دنبال حاد شدن مسائل زیست‌محیطى و ترافیکى در شهرها، افزایش نیازهاى فراغتى و فرهنگى، دشوارى رفت‌وآمد، اُفت کیفیت فضاهاى شهرى، مشکلات خرید و دسترسى به خدمات، افول ارزش‌هاى بصرى، ضرورت توجه به نیازهاى عابرین پیاده و امنیت و آسایش و سهولت تردد آنان در فضاهاى شهرى، نیاز به فضاى سبز و ضرورت بازنگرى در برنامه‌ریزى و طراحى شــهرى، گرایش‌ها و نظرات جدیدى در عرصه سامان‌دهى و بهسازى فضاهاى شهرى مطرح شده است.

وی اذعان کرد: از بُعد اجتماعی منظر شهری متأثر از سلیقه زیبایی‌شناختی جامعه و تأثیرگذار بر آن است؛ از آن جهت که نمای یکپارچه و مدون یک خیابان نشان‌دهنده مدیریت درست شهری، تفکر واحد بر منظر شهر، نقش درست طراح شهری، وجود قوانین نافذ و قانون‌مندی افراد جامعه است و از طرف دیگر جداره شهری پایدار و دارای وحدت بصری تأثیرگذار بر سیمای کلی شهر، موجب ارتقای روحیه مردم، افزایش روحیه مشارکت در بُعد شهری و سبب توجه مردم به نظام بصری شهر و اصلاح سلیقه آن‌ها است.

صباغی گفت: شهر همدان به جهت دارا بودن جاذبه‌های طبیعی همواره پذیرای تعداد بی‌شماری از گردشگران بوده است. شاید زمان آن فرا رسیده باشد با توجه به پتانسیل‌های تاریخی و در جهت ارتقای گردشگری در استان، به حفظ و ارائه بناها و فضاهای تاریخی- گردشگری بپردازیم. با توجه به این امر اهمیت جداره‌سازی و در پی آن ارتقای کیفیت فضاهای شهری جهت افزایش حس یکپارچگی در شهر و احترام به قوه باصره گردشگران و ساکنان شهر، دوچندان خواهد شد.

این مقام مسئول اظهار کرد: بدیهی است سلایق ناهمگون در ابعاد بزرگ‌تر و زمانی که از بُعد مجموعه شهری به آن می‌نگریم، منجر به چه فاجعه بصری می‌شوند. قرار گرفتن جداره‌های منفرد، منفک و بی‌ارتباط به یکدیگر در یک مجموعه شهری سبب کاهش کیفیت زیبایی‌شناختی منظر شهری شده و چه‌بسا اغتشاش در منظر شهری تأثیر‌گذار بر روحیه مردم است.

صباغی خاطرنشان کرد: ضرورت طراحی جداره در تجربه نوپای پیاده‌راه‌سازی از آن جهت دوچندان است که وقتی به تغییر عملکردی یک مسیر می‌پردازیم (به جهت از دست نرفتن پویایی فضای شهر)، نمایش این تغییرات در جداره‌ها نیز باید صورت پذیرد. از طرفی کیفیت حرکت عابر پیاده هنگامی که با سرعت دلخواه و آزادانه در حرکت باشند و زمانی که به‌شدت تحت تأثیر یکدیگر باشند، متفاوت است.

وی گفت: از طرفی دیگر زاویه دید فرد پیاده نسبت به جداره‌های ساختمان با زاویه دید فرد سواره دارای تفاوت فاحش بوده؛ از سوی دیگر مدت‌زمانی که فرد پیاده نظاره‌گر بدنه یک ساختمان است نیز به‌مراتب بیشتر از زمانی بوده که فرد سواره نظاره‌گر همان جداره است. بنا بر این امر فاصله، مدت‌زمان نظاره و زاویه دید نظاره‌گر تأثیرگذار بر جداره‌های بناهای موجود در خیابان است.

صباغی ابراز کرد: ویدئواکولوژی واژه‌ای است که برای نخستین‌بار در سال 1998 در کتابی با همین نام توسط «واسمیلی آنتونمویچ فیلین» در مورد مطالعاتی که ویژگی‌های «محیط بصری» اطراف انسان را به‌عنوان یک عامل اکولوژیکی مطالعه کرده است، به کار برده شد. مطالعات مذکور ویژگی‌های محیط بصری را براساس میزان انطباق آن‌ها با استانداردهای بینایی و مکانیسم‌های طبیعی چشم برای درک منظره، بررسی و میزان خوشایندی و ناخوشایندی آن‌ها را به چشم به‌لحاظ فیزیولوژیک بیان می‌کند.

مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان افزود: با توجه به این نوع بررسی، محیط بصری مصنوع را مورد تحلیل و طبقه‌بندی قرار می‌دهیم. محیط بصری مصنوع به سه دسته «محیط یکنواخت»، «محیط تهاجمی»، و «محیط آسایش‌بخش» تقسیم می‌شود که نخستین‌بار این تقسیم‌بندی توسط فیلین انجام شده است؛ وی در هر محیط بیش از 100 نمونه از تصاویر مناسب و نامناسب برای چشم را بررسی می‌کند.

صباغی بیان کرد: عکس‌برداری و سکانس‌بندی از خیابان بوعلی که با بافت جدید ترکیب شده و تحلیل و بررسی آن به‌سادگی این حقیقت را روشن می‌کند که مسئله (دید‌های پی‌درپی) به کمترین حد ممکن مورد توجه شهرسازی در این خیابان بوده و مصداق آن قرارگیری ناهمگون و نامتوازن بناها و نما‌ها در کنار یکدیگر بدون سامان‌دهی و بی‌واسطه است. عمده الحاقات موجود بر جداره خیابان بوعلی مربوط به تابلوی‌های تبلیغاتی و تابلوی مغازه‌ای موجود در این محدوده است و نیز در برخی موارد الحاقات تأسیساتی نیز دیده شده؛ در سایر موارد سیم‌کشی برق نیز موجب برهم زدن نظم بصری خیابان شده است.

وی اظهار کرد: جریان حفاظت برای تداوم حیات بنا از رهگذر تحول کاربری، لابد از تغییر است. این تغییر دو حوزه کالبد و کارکرد بنای تاریخی را شامل می‌شود؛ کالبد به‌واسطه ماهیت مادی خود، فرسایش یافته و می‌بایست با انجام مداخلات و اعمال تغییرات، تقویت شود. کارکرد بنا نیز به‌واسطه ماهیت تغییرپذیر زندگی انسان می‌بایست تغییر کند، والا به حاشیه زندگی رانده شده و اندک‌اندک از قطار زندگی جامعه پیاده می‌شود. حال این تغییر، گاه شکل جدیدی از کارکرد قبلی را شامل می‌شود مثل سکونت که امروزه شکل جدیدی از دیروز دارد و گاه اساساً کارکردی متفاوت از قبل را دربرمی‌گیرد.

این مقام مسئول در پایان گفت: بر همین اساس و با عنایت به اساسنامه سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری مصوب 03/12/1395 و وظایف این سازمان اعم از حفظ و تقویت و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی اماکن و محدوده‌های تاریخی شهر، نگهداری و بهره‌برداری از ابنیه‌ و بافت‌های تاریخی شهر و حفظ و احیای منظر تاریخی، این سازمان اقدام به تهیه طرح مرمت و سامان‌دهی جداره خیابان بوعلی‌سینا کرد.