توصیه‌هایی برای تعطیلات تابستانی

چند پیشنهاد ساده برای اوقات فراغت فرزندان

نخستین پرسشی که با شروع تعطیلات تابستانی به ذهن والدین و فرزندان می‌رسد این است که در این روزهای تعطیل چه کنیم؟ عده‌ای برای گذران این سه ماه تعطیلی با یک برنامه‌ریزی صحیح ایام پرباری را برای خود ترسیم می‌کنند و متأسفانه گروهی هم تعطیلات تابستان را به بطالت می‌گذرانند.

نکته قابل‌توجه اینکه در نظر داشته باشیم برنامه‌ریزی برای ایام تابستان و اوقات فراغت به معنای ثبت‌نام در ده‌ها کلاس درسی یا شرکت در چندین و چند کلاس ورزشی و هنری نیست، بلکه مراد فراهم کردن شرایط تعادل و هدف‌گذاری است که طی آن به ابعاد مختلف نیازها رسیدگی شود.والدین حق ندارند آرزوهای دوران کودکی خودشان را برای یادگیری مهارت‌های مختلف، در برنامه‌ریزی اوقات فراغت فرزندانشان بگنجانند و باید به آن‌ها حق انتخاب بدهند تا بر اساس علایق و توانمندی‌هایشان برای پر کردن وقتشان تصمیم بگیرند

حتماً متوجه هستید که اوقات فراغت فرزندان امروز با دوران گذشته شباهتی ندارد. بچه‌های گذشته با خیلی چیزهای ابتدایی سرگرم می‌شدند و حال دلشان خوب می‌شد اما امروز با رشد فنّاوری و وجود وسایلی مثل لپ‌تاپ و انواع کلاس‌های متنوع گویی هم خود بچه‌ها و هم‌خانواده‌ها گذراندن اوقات فراغت را بدون این وسایل و کلاس‌ها نمی‌دانند. ما در این گزارش سعی کرده‌ایم با ارائه راهکارهایی برای ایجاد یک تابستان مفید و خاطره‌انگیز برای فرزندانتان را به شما پیشنهاد دهیم.

 به علایق بچه‌ها توجه کنید

محمدحسین 10 ساله دانش‌آموز می‌گوید: «درسته که باید برای ایام فراغت تابستان برنامه‌ریزی داشت اما پدر و مادرها نباید ما را مجبور کنند تا در کلاس‌هایی که موردعلاقه آن‌ها است ثبت‌نام کنیم. من زبان دوست ندارم اما پدر و مادرم مرا به‌اجبار در کلاس‌های زبان انگلیسی در تابستان ثبت‌نام کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند: زبان به درد آینده‌ات می‌خورد و تو الان متوجه نیستی! اما من هیچ علاقه‌ای به یادگیری زبان ندارم.»

ناصر که با تمام شدن امتحان‌هایش دوست دارد ایام تابستان به کلاس فوتبال برود می‌گوید: «مادرم کلاس فوتبال را مفید نمی‌داند و معتقد است کلاس فوتبال مساوی است با شکستن دست‌وپا؟! می‌گوید حوصله این‌جور دردسرها را ندارم. فوتبال برای آینده تو دردی را دوا نمی‌کند.»

وقتی از مریم که در کلاس هشتم است در مورد برنامه‌اش در ایام تعطیلات تابستان سؤال می‌کنم می‌گوید: «من دوست دارم در تابستان به کلاس شنا بروم، اما پدر و مادرم من را به اصرار در کلاس نقاشی ثبت‌نام کرده‌اند. دخترخاله‌ام نقاشی می‌کند و پدر و مادرم همیشه می‌گویند: از او یاد بگیر. سرش به کار هنری است و آخر یه چیزی می‌شود.»

زینب فرزاد فر، روان‌شناس‌های بالینی کودک و نوجوان در گفتگوی خود با تبیان نوشتن نسخه‌ای مشخص برای همه بچه‌ها را درست نمی‌داند. او معتقد است «والدین حق ندارند آرزوهای دوران کودکی خودشان را برای یادگیری مهارت‌های مختلف، در برنامه‌ریزی اوقات فراغت فرزندانشان بگنجانند و باید به آن‌ها حق انتخاب بدهند تا بر اساس علایق و توانمندی‌هایشان برای پر کردن وقتشان تصمیم بگیرند.»

بنابراین پدر و مادرهای عزیز! لطفاً برای تنظیم زمان و فراهم کردن اوقات فراغت فرزندانتان با آن‌ها مشورت و هماهنگ باشید.

 ورزش را فراموش نکنید

سعی کنید حتماً و حتماً در برنامه اوقات فراغت فرزندانتان، بنا به علاقه‌شان ورزش را در اولویت قرار دهید. اگر می‌توانید آن‌ها را در کلاس‌های ورزشی ثبت‌نام کنید اگرنه، با یک برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح با دوستان و یا بستگان هم سن و سالش گروه‌هایی برای ورزش‌هایی مثل فوتبال، والیبال، بسکتبال، شنا و... تشکیل دهید تا بتوانند حداقل یک روز در هفته را در زمین‌های ورزشی پارک‌ها و مراکز مربوط به شهرداری با کمترین هزینه ورزش کنند. می‌توانید از استخرها و سالن‌های وابسته به شهرداری و بن‌های تخفیف ورزشی که در سایت‌های مختلف ارائه می‌شود هم استفاده کنید. پایگاه‌های تابستانی مساجد یکی از بهترین مکان‌ها برای گذران اوقات فراغت بچه‌ها به شکل سالم و مقرون‌به‌صرفه است. از آن‌ها غافل نباشید.

 تابستان فصل درس و امتحان نیست

برنامه‌ریزی اوقات فراغت برای فرزندان به معنای خسته کردن و پر کردن همه لحظات روز آن‌ها باکلاس‌های متعدد نیست. تابستان نباید برای بچه‌ها تبدیل به مهر ماه و روزهای مدرسه شود. یک یا دو کلاس آن هم برای کسب مهارت‌های جدید و ورزش و برای معاشرت با دوستان و کسب تجربه کافی است. اگر احساس می‌کنید نیاز است بچه‌ها در تابستان نیاز به رفع اشکالات درسی دارند، پیشنهاد می‌کنیم از کلاس‌های آنلاین بهره ببرید که هم در زمان رفت‌وآمد آن‌ها صرفه‌جویی کرده‌اید و هم از گرمای هوای تابستان در امان خواهند ماند.

 فرصت مطالعه ایجاد کنید

با توجه به اینکه شاید در طول تحصیل زمان برای خواندن کتاب‌های غیردرسی کمتر میسر باشد، ایام فراغت را می‌توانید به عنوان زمان مناسبی برای آشتی کردن فرزندان با کتاب مغتنم بدانید. در خانواده مسابقه کتاب‌خوانی راه بیاندازید و بازه‌های زمانی معقولی را برای خواندن کتاب و توضیح و تعریف آن برای دیگر اعضای خانواده مشخص کنید.

اگر می‌توانید آن‌ها را در کلاس‌های ورزشی ثبت‌نام کنید اگرنه، با یک برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح با دوستان و یا بستگان هم سن و سالش گروه‌هایی برای ورزش‌هایی مثل فوتبال، والیبال، بسکتبال، شنا و... تشکیل دهید

می‌توانید برای شروع و ترغیب فرزندان با توجه به علایق آن‌ها کتاب‌هایی را انتخاب کنید که بتوان قسمت‌هایی از آن را با اجرای نمایشی و یا پانتومیم جذاب‌تر کرد. جایزه دادن می‌تواند تشویق خوبی برای این امر باشد.

 سفر بروید

گردش و مسافرت یکی از نیازهای هر انسانی است که کودکان و نوجوانان از این امر نه‌تنها مستثنی نیستند بلکه برای رشد و کسب تجربه‌های بیشتر به آن نیاز دارند. اگر شرایط مسافرت‌های چند روزه را ندارید می‌توانید با برنامه‌ریزی سفرهای کوتاه یک‌ روزه به طبیعت اطراف شهرتان بروید.

برای این امر می‌توانید از خود بچه‌ها کمک گرفته و از آن‌ها بخواهید با تحقیق مکان‌های گردشگری نزدیک به محل زندگی‌تان را که امکان سفر یک‌ روزه به آنجا میسر است را لیست کنند تا هماهنگی لازم برای رفتن به آنجا فراهم شود.

به بچه‌ها مهارت یاد دهید

اوقات فراغت را تنها در خرج کردن و ثبت‌نام بچه‌ها در کلاس‌های پرهزینه و خارج از خانواده ندانید. بچه‌ها بسیاری از آموزش‌ها و توانایی‌ها را در خانه و خانواده، لابه‌لای کارهای به‌ظاهر ساده کسب می‌کنند.

مریم دانش‌آموز کلاس دهم با مادرش برای خرید پارچه و ملزومات خیاطی به مولوی آمده است، از هیجان و نوع گفتگوی با مادرش متوجه شدم که گویا قرار است با مادر خیاطی کند. با مادر باب گفتگو را باز کردم و او در رابطه با نوع برنامه‌ریزی که برای تابستان دخترش در نظر دارد می‌گوید: «زمان ما تابستان‌ها پسرها بنا به نوع علاقه و شرایطی که وجود داشت می‌رفتند و حرفه‌ای را یاد می‌گرفتند و دخترها هم در کنار مادر مهارتی را کسب می‌کردند. کم‌کم که پای بازی‌های کامپیوتری باز شد، همه زندگی مردم شد بازی و دنیای مجازی. من چند سالی است که تصمیم گرفتم با یک برنامه‌ریزی صحیح و نوع ارتباط و دوستی که با بچه‌هایم برقرار کرده‌ام، از اوقات فراغت سه‌ماهه استفاده کرده و هرسال برنامه‌ای برای فراگیری مهارت‌های جدید برای فرزندانم دارم. خیلی از مسائل مهم برای زندگی وجود دارد که در کتاب‌های درسی‌شان نیامده، اما مهم است که یاد بگیرد چون برای زندگی آینده و زمانی که مسئولین زندگی را بر عهده می‌گیرند، لازم و کاربردی است.»

 آماده کردن فرزندان برای مسئولیت

در روزهای فراغت بچه‌ها به فراخور سن و جنسیت، آن‌ها را در مسئولیت‌های خانه شرکت داده و آن‌ها را برای نقش‌های آینده زندگی‌شان آماده کنید. طاهره حمیز، مشاور و مدرس دانشگاه در رابطه باسنی که می‌توان به بچه‌ها مسئولیت داد می‌گوید: «وقتی فرزند به سن حدود 10 سالگی می‌رسد تقریباً می‌توان گفت از دوران کودکی فاصله گرفته و آمادگی دارد که به او مسئولیت داده شود. در این سن بهتر است هرچه از برنامه‌ریزی‌های ساده و کودکانه دست کشید و از فرزند بخواهید تا با انجام فعالیت‌های زندگی و روزمره نقش پدری و مادری را برای آینده تمرین کنند. فصل تابستان بهترین فرصت را برای محک زدن توانایی‌ها و پذیرش نقش‌های فرزندان برای آینده است.»

 فرصت‌های شغلی ایجاد کنید

قدیم‌ترها بچه‌ها که تعطیل می‌شدند بنا به علاقه و شرایطی که برایشان مهیا می‌شد، سه ماه تابستان را در یک حرفه‌ای وارد می‌شدند و کار می‌کردند و در کنار کسب مهارت، پول‌ توجیبی درمی‌آوردند به‌این‌ترتیب قدر پولی که برایش زحمت‌کشیده شده را هم بیشتر می‌دانستند.

به تجربه‌ دیده‌ایم کسانی که در کودکی و نوجوانی تحت آموزش صحیح استاد و شاگردی و مهارت‌های عملی آموزش می‌بینند در بزرگ‌سالی موفق‌تر از کسانی هستند که فقط درس‌خوانده‌اند.