چشم نگران بازار سرمایه به روند صعودی نرخ بهره بین بانکی

بورس قرار بود مکمل بانک‌ها باشد

نرخ بالای بهره بین‌بانکی طی آخرین روزهای تیرماه 1401 به حدود 22 درصد رسید. عددی که هشداری برای سرمایه‌گذاران در بازار بورس بود. با رشد نرخ سود بین‌بانکی در هفته‌های گذشته شاخص کل بازار سرمایه شروع به نزول کرد. تا جایی که رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با حضور در ساختمان بانک مرکزی، از رئیس کل خواست این موضوع را مدیریت کند.

با سیگنال مثبت جلسه صبح سه شنبه گذشته، بازار روی خوش به خود دید و دیروز نیز خبر رسید مبنی بر این که نرخ بهره بین بانکی بعد از 15 هفته کاهشی شد و با 0.18 درصد کاهش به عدد 21.13 رسیده است. این نرخ یکی از ابزارهای کنترل تورم بوده و با افزایش آن، نرخ بهره افزایش یافته و حجم نقدینگی موجود در بازارها کاهش می‌یابد که در کاهش تورم مؤثر است.

در این زمینه یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در شرایط رکود تورمی رشد نرخ بهره بانکی باید متوقف ‌و کاهشی شود، گفت: در شرایطی که اقتصاد درگیر رکود و تورم است تقاضا در بازار کاهش می‌یابد که این موضوع منجر به زیان تولید نیز می‌شود.

محمدرضا جهان بیگلری با اشاره به سیاست بانک مرکزی مبنی بر افزایش بهره بین بانکی و تأثیر آن بر اقتصاد کشور افزود: بانک‌ها یکی از محرک‌های اصلی اقتصاد کشور به شمار می‌روند و هر تصمیم که در سیستم بانکی اخذ می‌شود روی اقتصاد کشور و معیشت مردم تأثیر می‌گذارد.

وی تصریح کرد: وقتی نرخ بهره بین بانکی افزایش پیدا می‌کند قدرت تسهیلات دهی بانکها کاهش می‌یابد که برای جبران آن تلاش می‌کنند در اقتصاد نقش کمرنگ تری را ایفا کنند. این افزایش نرخ به زیان خود بانک‌ها نیز است به این دلیل که هزینه تمام‌شده پول بالا می‌رود و در عین حال باید با نرخ 18 درصد تسهیلات ارائه کنند.

جهان بیگلری با بیان اینکه افزایش نرخ بهره بانکی در سیستم بانکی مانع از ارائه تسهیلات لازم به فعالان اقتصادی خواهد شد، گفت: بازار سرمایه نیاز به منابع پولی و مالی بانک‌ها دارد و منابع ملی بانک‌ها حاصل منابع تجمیع شده نقدینگی است که به سمت بازار سرمایه و فعالان اقتصادی می‌آید و از آنجا که فعالان اقتصادی برای گردش کار خود و تداوم فعالیت‌های اقتصادی خود نیاز به تسهیلات بانکی دارند لذا افزایش نرخ بهره بانکی عملا فعالان را متضرر می‌کند.

وی افزود: گردش بازار سرمایه بیشتر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها تأمین می‌شود و وقتی منابع بانکی به‌خطر می‌افتند به شرکت‌های مالی اعلام می‌کند که منابع مالی خود را از بازار سرمایه خارج کنند و این امر موجب ریزش بورس خواهد شد. بانک برای حفظ فعالیت خود مجبور است به کارگزاری‌ها و صندوق‌ها اعلام کنند منابع را به بانک‌ها سوق بدهند تا اینکه مجبور به قرض منابع مالی با بهره 21 درصد نشوند به همین علت منابع از سیستم بورس و از بخش‌های دیگر جمع می‌شود و به سمت بانک روانه می‌شود.

به گفته این کارشناس اقتصادی، افزایش نرخ بهره بانکی برای واحدهای صنفی هم خطرناک است زیرا شرایط اقتصادی کشور در یک تورم و رکود اقتصادی قرار دارد، قیمت‌ها بالاست و قدرت اقتصادی مردم هم به حداقل رسیده است؛ بنابراین اگر فعال اقتصادی برای تأمین مالی خود از سیستم بانکی با نرخ بهره بالا استفاده کند قدرت خرید مردم با آن کالاها باز کاهش می‌یابد و فعال اقتصادی نمی‌تواند گردش لازم را در سیستم فعالیت خود ایجاد کند.

جهان بیگلری تصریح کرد: قرار بود بورس مکمل بانک‌ها باشد اما متأسفانه این موضوع پیگیری نشد و سیاست گذاران تصمیم گرفتند بازار سرمایه در همین حد در اقتصاد نقش داشته باشد.