آب، خاک، نفت و دل پُر سرخونی‌ها

لوله نفت مارون سال 99 دچار ترکیدگی و آسیب شدیدی شده و خسارات فراوانی برای مردم منطقه به همراه داشته است، آن زمان تمام نیروهای دولتی و خصوصی دست در دست هم برای خاموشی آتش و رفع آلودگی تلاش کردند، اما پس از اینکه آتش خاموش شد دیگر منطقه و مردمانش فراموش شدند تا جایی که مردم، احشام و اراضی کشاورزی خود را با آب آلوده به نفت سیراب می‌کنند و هیچ دستگاه متولی‌ای پاسخگو نیست، در حالی که خسارات وارد شده به اهالی منطقه، برآورد شده و همه چیز مشخص است.

با وجود اینکه آبی از یک چشمه دیگر برای استفاده شرب مردم در نظر گرفته شده است، اما کافی نیست و استفاده از آب آلوده برای کشاورزی و دام‌ها، به طور قطع در بلندمدت بر سلامتی مردم تأثیر بسیار بدی دارد و باید علاج واقعه قبل از وقوع کرد تا مردم از آب سالم برخوردار شوند و سلامتی آنها حفظ شود.

قرار گرفتن در مسیر خط انتقال نفت مارون سال‌هاست که مردم بخش میانکوه شهرستان اردل به‌ویژه شهر سرخون و روستاهای اطراف آن را با مشکلاتی روبه‌رو کرده و در این سال‌ها حادثه‌های مرتبط با لوله انتقال نفت مارون باعث نفوذ آلودگی به خاک و منابع زیرزمینی شده و آلودگی در بیشتر بخش‌های منطقه وجود دارد.

این لوله انتقال نفت طی چند سال گذشته چند مرتبه موجب خسارات به مردم شده و چالش‌های فراوانی را برای آنها به دنبال داشته است که باید هر چه سریع‌تر اقداماتی در راستای رفع معضلات موجود مد نظر قرار گیرد، در این خصوص با موسی طهماسبی‌گندمکار، رئیس شورای اسلامی شهرستان اردل گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:

 آیا آلودگی ناشی از خط انتقال نفت مارون در سال 99 به طور کامل رفع شده است؟

خط انتقال نفت مارون از روستای گندمکار پمپ می‌شود که در مسیر از تنگ گندمکار و شهر سرخون عبور می‌کند، در سال 99 لوله در تنگ گندمکار بر اساس پوسیدگی لوله دچار ترکیدگی و آسیب می‌شود، این خط لوله توسط ایتالیایی‌ها قبل از انقلاب اسلامی در این منطقه کار گذاشته شده بود، ضمانتی که آنها بابت عمر خط لوله جهت انتقال نفت داده بودند، حدود 30 سال بود، اما اکنون 48 سال از آن ضمانت گذشته است و در نهایت پوسیدگی لوله موجب ترکیدگی شد و حریق رخ داد و آتش به شهر سرخون رسید، در آن زمان تمام محصولات کشاورزی، شیلات و دامداری مردم منطقه نابود شد و آب شرب نیز به نفت آلوده شده است و با گذشت چندین سال هنوز این آب آلوده است، یک چشمه هم با کمک شرکت نفت خریداری شده تا برای شرب مردم باشد اما پاسخگوی نیاز آنها نیست. مسئولان باید هر چه سریع‌تر اقداماتی در راستای رفع مشکلات موجود انجام دهند تا سلامتی مردم حفظ شود.

 چرا بعد از ترکیدگی سال 99 هنوز آب آلوده به نفت است؟

مشخص نیست که قسمت‌های دیگر لوله سالم است یا خیر، لذا ممکن است ترکیدگی جای دیگر لوله نیز وجود داشته باشد و به زمین نشت کند، اما کارشناسان می‌گویند زمان زیادی می‌برد تا لایه‌های زمین از نفت پاک شود و آن چشمه مورد استفاده مردم نیز از دل زمین می‌جوشد، لذا همچنان مطالعات در حال انجام است، اما آب نیاز روزانه مردم بوده و آبی که برای شرب مردم در نظر گرفته شده، بسیار کم است و در فصل تابستان کمتر نیز می‌شود و کمبود آب شرب و سالم مردم را مجبور کرده تا زمین‌های کشاورزی و احشام خود را با آب آلوده به نفت سیراب کنند که خطرات جدی را به همراه خواهد داشت.

 آیا تاکنون خسارات مردم منطقه جبران شده است؟

در حالی که سالانه، ماهانه و هفتگی جلساتی برگزار می‌شود، اما اقدام مؤثر و کارآمدی انجام نشده است، وزارت نفت تاکنون خسارتی به مردم پرداخت نکرده و تنها چهار شیلات را خریداری کرده است؛ قرار بود شرکت نفت یک بیمارستان در شهر سرخون احداث کند که محقق نشد؛ تمام دستگاه‌های متولی مانند جهاد کشاورزی، دامپزشکی، بخشداری، شوراهای اسلامی خسارات‌ها را تأیید کردند، اما هنوز خسارتی پرداخت نشده است.

مردم دهستان هلیساد، شهر سرخون و روستاهای گندمکار به دلیل آلودگی نفتی آب دچار بیماری پوستی شدند، اثرات این آلودگی در دراز مدت بر سلامتی مردم مؤثر است، علاوه‌بر این دامی که از آن آب آلوده استفاده می‌کند، خوراک انسان است، لذا شرکت نفت باید پاسخگوی سلامتی مردم و تبعات آن در آینده باشد؛ نکته دیگر اینکه تنها 200 تا 300 متر از خط انتقال نفت مارون تعویض شده است، اگر قسمت دیگری از لوله بر اثر فرسودگی دچار ترکیدگی شود، شاهد بروز خسارات جانی و مالی بسیاری خواهیم بود و مردم نگران وقوع حوادث ناگوار و پیگیری نکردن مسئولان مرتبط هستند.

 اداره ورزش و جوانان با اعتبار احداث ورزشگاه برای روستاهای دهستان گندمکار چه کرد؟

خط لوله نفت مارون سال 96 نیز بعد از سوراخ شدن، موجب نشت نفت و نفتی شدن چشمه شهر سرخون واقع در شهرستان اردل شد، مردم اعتراض کردند و در نهایت مقرر شد وزارت نفت یک کار عمرانی برای مردم در منطقه انجام دهد که آن احداث یک سالن ورزشی برای جوانان چهار روستا بود. وزارت نفت یک میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار به حساب ورزش و جوانان استان واریز می‌کند، اما اداره ورزش و جوانان طی چند سال گذشته دست روی دست گذاشته است و اکنون می‌گوید زمین مشکل اجتماعی داشته است، در حالی که این گونه نبود، این زمین توسط مردم برای این امر اهدا شده و حدود 12 سال در این زمین خاکی مردم منطقه بازی‌های ورزشی انجام می‌دادند، قرار بود اگر از اعتباری که برای ساخت سالن به ورزش و جوانان داده شد چیزی باقی ماند زمین خاکی را به چمن مصنوعی تبدیل کنند، اما اکنون بعد از چند سال با وجود تورم‌ها، دیگر این اعتبار پاسخگوی احداث ورزشگاه نیز نخواهد بود و مردم از این موضوع گلایه‌مند هستند.

وزارت نفت تا آن زمانی که لوله دچار ترکیدگی و آسیب شدید شد، هیچ‌گونه مالیاتی به مردم نداده بود، بعد از ترکیدگی این اعتبار را به روستاهای دهستان گندمکار شامل چهار روستای گندمکار سفلی، گندمکار علیا، گندمکار وسطی و ده خلیلی اختصاص داده بود؛ حدود 20 متر از زمین ورزشی در محدوده اراضی محیط زیست بود که آن نیز در طرح هادی اصلاح شد و زمین مشکلی ندارد، اما مسئولان هیچ اقدامی جهت ساخت سالن ورزشی و کنترل آلودگی و رفع مشکلات نکرده‌اند.