احیای فرش بیجار مستلزم تکمیل زنجیره ارزش است

امیدیان امروز (20مرداد) در سفر یک‌روزه به شهرستان بیجار و در جلسه کارگروه فرش ضمن قدردانی از فعالیت‌های عرصه فرش در بیجار، تکمیل زنجیره فرش ازجمله تهیه مواد اولیه تا بازاریابی و فروش این محصول را یکی از اقدامات بسیار تأثیرگذار در احیای این هنر، صنعت توصیف کرد.

وی تصریح کرد: به دلیل گسترده بودن زنجیره تولید می‌توان در هر مرحله ازجمله پشم چینی، نخ ریسی، رنگرزی، چله کشی و... اقدامات شاخصی در حوزه تولید فرش انجام داد.

رئیس خوشه فرش تهران با اشاره به ظرفیت‌های حوزه طراحی فرش افزود: می‌توان با برگزاری مسابقات و استارتاپ‌ها علاقه مندان حوزه طراحی فرش را شناسایی و با پیوند آن‌ها با استادکاران قدیمی طراحی فرش، به نوآوری و ایجاد خلاقیت در این زمینه دست یافت.

امیدیان گفت: با توجه به مرغوبیت پشم منطقه بیجار و استفاده از رنگ‌های کاملاً گیاهی در رنگرزی نخ تولیدی، فرشی با شاخص‌ها و متد‌های خاص و نیز کیفیت منحصر به فرد که آن را به فرش آهنین معروف کرده است تولید می‌شود که به دور از انصاف نیست اگر بگوییم این نوع فرش در نوع خود بی نظیر است.

وی یادآور شد: نباید از ظرفیت استادان و بافندگان قدیمی غافل شد و در مناسبت دها و جشنوار‌های مختلف از این استادان برجسته تقدیر به عمل آید تا مشوقی برای نسل جوان باشد.

رئیس خوشه فرش تهران با طرح پیشنهادی اعلام کرد: سازمان آموزش و پرورش می‌تواند طی تفاهم‌نامه‌ای با برون سپاری بخشی از دروس عملی دانش‌آموزان راه‌گشا و راهنمای آنان برای ورود به عرصه فرش و استفاده از نیروی جوان و خلاق در این زمینه باشد.

امیدیان همچنین پیشنهاد داد: می‌توان با نمایان ساختن المان‌ها و شاخص‌های فرش بیجار و تولید آن‌ها در قالب‌های تبلیغاتی به شناساندن هرچه بیشتر این هنر به گردشگران و مهمانان شهرستان بیجار کمک کرد.

وی تأکید کرد: نیازسنجی بازار، شناخت سلیقه مشتری، تلفیق متدهای قدیمی با عناصر به‌روز و احیای آن در زندگی روزمره باعث می‌شود این صنعت از ساختار قدیمی خود به‌عنوان نوعی کفپوش خارج شده و در تمام ابزار و لوازم زندگی کاربرد داشته باشد.

رئیس خوشه فرش تهران گریزی هم به وضعیت تولیدکنندگان و بافندگان حوزه فرش داشت و خاطرنشان کرد: تشکیل و همکاری تعاونی‌های کوچک روستایی با میراث فرهنگی و دیگر ارگان‌ها و ساماندهی میزان دستمزدها و بیمه فرشبافان اقدامات مؤثری است که در بهبود تولیدات مؤثر خواهد بود.

امیدیان در پایان ضمن بازدید از قدیمی‌ترین فرش بیجار که توسط علی‌رضا خان گروسی معروف به امیر تومان در دوره ناصرالدین شاه قاجار بافته و وقف حسینه بیجار نموده بود، تأکید کرد: از آنجا که این فرش به ثبت ملی رسیده است جزو میراث ملی محسوب شده و باید در نگهداری از آن حداکثر توان را به کار برد.

فرماندار بیجار با اشاره به شعار سال و تحقق آن در زمینه‌های مختلف اظهار کرد: در سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین که از سوی مقام معظم رهبری نامگذاری شده است پیگیر تشکیل خانه خلاق فرش هستیم تا به واسطه نوآوری در حوزه فرش شاهد احیا و پویایی فرش آهنین بیجار باشیم.

احمدرضا قاسمی ضمن بیان نقاط ضعف و قوت حوزه فرش و برگزاری جلسات و کارگروه‌هایی در این خصوص گفت: در شهرستان بیجار این تفکر وجود دارد که در کنار بخش‌های خصوصی باید بخش دولتی نیز حتما جهت پیشبرد فعالیت‌ها حضور داشته باشد در حالی که بخش خصوصی می‌تواند پویایی بیشتری داشته باشد و در این مسیر نخبگان این عرصه با نوآوری و اتصال این افراد با مقامات ذی نفوذ می‌تواند مثمر ثمر باشند.

وی با اشاره به ساختارشکنی در تفکرات برخی عناصر فعال در زنجیره فرش عنوان کرد: متأسفانه صنعت- هنر فرش هنوز در کشور و شهرستان ما جدی گرفته نشده و بعضاً تردید‌هایی در خصوص واگذاری برخی مسئولیت‌ها به برخی ارگان‌ها وجود دارد.

وی با بیان پیشنهاداتی در زمینه توسعه این صنعت تصریح کرد: گنجاندن نگرش توسعه ای از جمله توجه به مرجع کامل و معتبر در کتاب‌های مرتبط با فرش، بازگرداندن فرش‌های قدیمی از دیگر استان‌ها و کشورها، حضور فرش در تمام مراسمات فرهنگی، ورزشی و سیاسی و ذائقه‌سازی بنا به نیاز روز و همکاری و همفکری با رشته‌های نوین از جمله طراحان دکوراسیون می‌تواند موتور محرک و پیشران این صنعت باشد.

فرماندار بیجار در پایان ضمن اشاره به مشکلات فعالان این عرصه خاطرنشان کرد: حفظ و تأمین حقوق مادی و معنوی تولیدکنندگان زنجیره فرش، نیاز به تشکیل یک انجمن یا تشکّل جهت پیگیری مطالبات و رفع نیازها و تغییر تفکر و فرهنگ‌سازی در خصوص بافندگان فرش و نگاه مثبت به‌عنوان شغلی درآمدزا از مواردی است که باید پیگیری و مرتفع شود.

مدیر جهاددانشگاهی بیجار در ادامه این جلسه گفت: توسعه فرش دست‌باف بیجار مستلزم تأثیرگذاری بر فرهنگ ایده‌پردازی، نوآوری، کارآفرینی در بین عموم مردم با طراحی و تولید نوین، برندسازی و ایجاد بازارهای جدید داخلی و خارجی فرش و همچنین رویدادهای توسعه‌ای با ایده‌های تازه و نوآورانه و تقویت نیروهای انسانی توانا و خلاق در این حوزه است.

راحله شریفیان تصریح کرد: شناسایی و توانمندسازی ظرفیت‌ها با هدف رفع چالش‌های موجود و پیش رو در گام اول و تجاری سازی صنعت فرش دست‌باف در گام دوم در توسعه این صنعت دارای اهمیت و ضرورت است.

وی در ادامه این جلسه بیان کرد: با توجه به موقعیت استراتژیکی بیجار، این شهر در طول تاریخ دستخوش حوادث متعددی بوده و این عوامل اقتصاد آن را تحت تأثیر قرار داده، با این حال از سال 1340 صنعت فرش بیجار توانست تا حدودی رشد پیدا کند و تنها خواستگاه فرش آهنین در ایران باشد اما در دهه‌های اخیر مسئله تحریم عرصه را بر این صنعت تنگ کرد.

مدیر جهاد دانشگاهی بیجار به‌عنوان متولی جذب شرکت‌های دانش‌بنیان در این جلسه بیان کرد: مجموعه جهاد دانشگاهی در راستای جذب جوانان نخبه و ادبیات نوآورانه، نگاه ویژه به صنعت فرش جهت احیا و تحرک آن دارد.

شریفیان راه‌اندازی خانه خلاق فرش در این شهرستان را ضروری دانست و تأکید کرد: ایجاد کافه فرش و نمایش و معرفی تمام مراحل زنجیره فرش دست‌باف به علاقه‌مندان، تجار، گردشگران و مردم عادی اقدامی نو در شهرستان خواهد بود.

وی در پایان با اشاره به فرهنگ فرش‌بافی در میان عامه مردم بیجار افزود: متأسفانه امروزه نسل جوان تمایلی به فرش بافی ندارند که این مسئله نشأت گرفته از مسائل و مشکلات متعدد این صنعت در طول ادوار بوده که نیازمند همت جمعی برای تغییر این نگرش است.