رونق کشاورزی ایلام در تنگنای ریزگرد و خشکسالی

به اذعان بسیاری از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت‌های پس از انقلاب، هیچ دولتی به‌اندازه دولت سیزدهم و آیت‌الله رییسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده است.

وضعیت بد شاخص‌های کلان اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالش‌ها که ماحصل سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات نادرست‌ سال‌های پیش از 1400 بود شرایطی را رقم زد که به گفته آیت‌الله رییسی در اولین حضور وی در جلسه هیئت دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، نخستین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود.

با این حال گرچه چالش‌ها بسیار زیاد است، اما با همت مسئولان دولت سیزدهم اعم از رییس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرایی، طی یک سال گذشته علاوه بر رفع بسیاری از چالش‌های گذشته و تلاش برای ریل‌گذاری صحیح برای حرکت به سوی شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی نیز در حوزه‌های مختلف عملکردی صورت گرفته است که به نظر می‌رسد با گذشت یک سال از استقرار دولت اکنون نوبت به بازخوانی آن رسیده است.

در این گزارش به سیمای کشاورزی استان ایلام در زیربخش‌های مختلف می‌پردازیم چرا که بخش عمده‌ای از اقتصاد، تولید و اشتغال استان ایلام در گرو زیربخش‌های کشاورزی است.

ایلام را باید به علت برخوداری از منابع آبی، اراضی زراعی مرغوب، مراتع و خاک حاصلخیز یک استان کشاورزی خیز برشمرد، در خلا صنایع بزرگ صنعتی و تولیدی، بیش از یک سوم جمعیت استان ایلام در بخش‌های مختلف کشاورزی اشتغال دارند و بار اصلی اقتصاد و معیشت استان را بر دوش می‌کشند.

هرچند در 2 سال زراعی اخیر کاهش محسوس نزولات جوی باعث کاهش تولید و برداشت محصولات کشاورزی شد، اما با این وجود اقتصاد بر پایه کشاورزی همچنان حرف اول را در استان ایلام می‌زند.

استان ایلام را می‌توان با توجه به میزان تولید و سرانه مصرف سالانه یکی از قطب‌های تولید گوشت مرغ و قرمز کشور محسوب کرد چرا که مقدار تولید گوشت مرغ استان سه برابر مصرف داخلی و گوشت قرمز نیز 2 برابر نیاز استان است.

ایلام در سال‌های اخیر با معضل کمبود و گرانی قیمت مرغ روبرو بود و همواره شاهد تجمع مرغداران و توزیع کنندگان به علت نابسامانی‌های این بازار بودیم اما در طول یکسال گذشته با ساماندهی چرخه تولید، ذبح، عرضه و فروش این فرآورده پرمصرف تا حدود بسیار زیادی معضل مرغ در استان ایلام مرتفع شده است.

برای اولین بار امسال استان ایلام موفق شد 200 تن مرغ تولیدی خود متناسب با استانداردهای جهانی را به به کشور عراق صادر کند در حالی که صادرات مرغ استاندارد به بازارهای بین‌المللی تنها در دست چند کشور است و تعداد محدودی از کشورها توان و امکان صدور مرغ به دیگر نقاط دنیا را دارند.

به جرات می‌توان گفت با روی کار آمدن دولت سیزدهم تحولی شگرف در حوزه کشاورزی و زیربخش‌های آن شکل گرفت و توجه این دولت موجب رونق بخشی به سیمای کشاورزی استان ایلام شد.

دام و طیور

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام در خصوص تحولات شکل گرفته در زیربخش‌های کشاورزی استان ایلام اظهار داشت: در طول یکسال گذشته تاکنون 38 هزار و 869 تن مرغ، یک هزار و 507 تن عسل، 2 هزار و 659 تن تخم مرغ، 13 هزار و 742 تن گوشت قرمز و 45 هزار و 320 تن شیر خام در استان تولید شده است که نیاز بازار استان را مرتفع کرده و بخشی از مازاد این تولیدات نیز به دیگر استان‌ها صادر می‌شود.

آذرنوش عموزاده یادآور شد: 113 هزار و 757 هزار تن نهاده دامی توزیع شده و 864 هزار و 269 راس دام نیز هویت‌گذاری و شناسنامه‌دار شده‌اند.

تولیدات گیاهی

وی ادامه داد: توسعه گلخانه‌ها پنج هزار و 378 مترمربع، تولیدات شیلات 10 هزار تن، توسعه باغات 315 هکتار، توزیع بذور اصلاح شده 16 هزار تن و تامین و توزیع نهاده‌ها 38 هزار تن در طول یکسال گذشته انجام گرفته است.

عموزاده افزود: خرید محصولات تضمینی در سال زراعی جاری 720 هزار تن بوده است و 38 هزار و 755 هکتار از محصولات کشاورزی بیمه شده است و در بخش دستگاه‌های مکانیزاسیون نیز 363 دستگاه تامین شد.

سرمایه‌گذاری، اشتغال‌زایی و پرداخت تسهیلات

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان ایلام درباره مدیریت سرمایه‌گذاری هم توضیح داد: از خرداد سال گذشته تا 22 مرداد سال جاری در بخش‌های مختلف اشتغال خانگی و روستایی، تبصره 18، مکانیزاسیون، سرمایه در گردش نهاده‌های دامی (دامدار کارت)، فرآروری بذر، صندوق دیم کار و کمک‌های فنی و تعمیری 400 میلیارد تومان به کشاورزان پرداخت شده است.

وی اضافه کرد: میزان تسهیلات پرداختی برای 121 شغل خانگی 43میلیارد ریال، 9 اشتغال روستایی 83 میلیارد ریال، تسهیلات تبصره 18 با تعداد 134 طرح 927 میلیارد ریال، 741 مورد طرح مکانیزاسیون 790 میلیارد ریال، سرمایه در گردش نهاده‌های دامی با دامدار کارت با 489 طرح با 476 میلیارد ریال، 10 طرح فرآوری بذر یک هزار میلیارد ریال، تسهیلات بنیاد برکت و صندوق دیم‌کار برای 27 طرح با 14 میلیارد ریال و کمک‌های فنی و اعتباری پنج طرح با 6 میلیارد ریال بوده است.

دولت کار و کرامت در سیمای منابع طبیعی و آبخیزداری

منابع طبیعی و آبخیرداری به عنوان یکی از مهمترین ادارات زیرمجوعه سازمان جهادکشاورزی است که وظایف خطیر و تاثیرگذاری چون احیای عرصه‌های طبیعی، ایجاد طرح‌های آبخیزداری و پخش سیلاب، نهالکاری و افزایش سرانه فضاهای سبز طبیعی را بر عهده دارد.

سرپرست منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام در خصوص عملکرد یکساله دولت کار و کرامت در این بخش توضیح داد: بیش از یک هزار و 300 هکتار از اراضی بیابانی مهران و دهلران با عتبار 117 میلیارد ریال نهالکاری و 80 نفر نیز در این بخش بکارگیری شده‌اند.

ابراهیم پیرزادیان ادامه داد: در حوزه نهالکاری نیز 6 میلیون اصله نهال بومی متناسب با شرایط اقلیمی استان با اعتبار 30 میلیارد ریال در این مدت تولید شده است و این حوزه نیز زمینه اشتغال 10 نفر را در یکسال اخیر فراهم کرده است و در بخش زارعت چوب نیز 2 هزار هکتار زراعت با 60 نفر اشتغالزایی انجام شده است.

وی در مورد آبخیزداری هم یادآور شد: برای نزدیک به 20 هزار 900 هکتار از کانون‌های مستعد سیلاب استان پروژه‌های آبخیزداری، مکانیکی و بیومکانیکی از جمله عملیات‌های سنگی ملاتی، خشکه چینی و خاکی با اعتبار 83 میلیارد ریال و اشتغال‌زایی 75 نفر انجام گرفته است.

پیرزادیان در مورد حدنگاری و کاداستر اراضی ملی هم توضیح داد: به منظور تفکیک اراضی ملی از تملیکی و جلوگیری از دخل و تصرف سودجویان، برای یک میلیون و 773 هزار و 677 هکتار معادل 98 درصد از کل اراضی طبیعی استان با همکاری ثبت و اسناد و دیگر دستگاه‌های مرتبط کاداستر تهیه شده است.

خدمات‌رسانی گسترده به عشایر در دولت کار و کرامت

یکی از مهمترین حوزه‌های سازمان جهاد کشاورزی رسیدگی به وضعیت عشایر و خدمات‌رسانی به آنهاست و اهمیت جایگاه عشایر و پیگیری خواسته‌ها و مطالبات آنها از دغدغه‌های اصلی و همیشگی مسوولان است تا از مهاجرت آنها به شهرها جلوگیری شود.

اهمیت جایگاه عشایر به حدی است که 210 میلیارد ریال از محل سفر رییس جمهور برای حوزه عشایری این استان مصوب شد که این مصوبه‌ها شامل 150 میلیارد ریال برای مرمت، نگهداری، بهسازی ایل راه‌های موجود و احداث ایل راه‌های جدید، 30 میلیارد ریال برای تامین پنل‌های خورشیدی و 30 میلیارد ریال نیز برای خرید تانکرهای حمل آب بود.

مدیرکل امورعشایر استان ایلام در زمینه خدمات ارائه شده برای جامعه عشایر در یکسال فعالیت دولت سیزدهم گفت: در این مدت خدمات متنوعی از جمله آبرسانی، توزیع آرد و علوفه، نگهداری و مرمت ایل راه‌ها، خرید محصولات تولیدی چون پشم و خرید دام حذفی انجام شده است.

فرشاد یاسمی ادامه داد: آبرسانی سیار 349 هزار و 558 مترمکعب، نگهداری و مرمت ایل راه‌ها هفت هزار کیلومتر، احداث 20 کیلومتر ایل‌راه، هشت هزار و 341 راس خرید دام حذفی، چهار هزار و 800 نفر صدور کارت شناسایی عشایر، 22 کیلومتر پروژه تامین آب شرب ثابت، بیمه 480 هزار راس دام، خرید 140 تن پشم، صدور هشت هزار و 500 مجوز تردد مناطق مرزی و توزیع 19 هزار و 508 تن نهاده دامی کنسانتره و جو علوفه‌ای گوشه‌ای از خدمات متعدد ارائه شده به عشایر استان در یک سال فعالیت دولت سیزدهم بوده است.

هرچند ایلام به لحاظ جغرافیایی از اراضی پهناوری برخودار نیست و صنایع تبدیلی و تکمیلی چندانی ندارد اما یکی از قطب‌های کشور در زمینه‌های تولید گندم، کلزا، مرغ، گوشت قرمز، عسل و پشم در سطح کشور است.

امید است دولت سیزدهم که به کرامت کار و پیشه نگاه خاصی دارد برای رشد و تقویت صنایع تبدیلی و تکمیلی زیربخش‌های کشاورزی استان اقدامات و برنامه‌های توسعه محوری را در دستور کار داشته باشد تا پتانسیل‌های گسترده کشاورزی استان بالفعل شود.