حسین کنعانی‌مقدم:

مشی سیاسی شهیدمدنی منشعب از شخصیت معنوی‌اش بود

سپهرغرب، گروه - سمیرا گمار : حمایت همه‌جانبه علما و روحانیت از امام خمینی (ره) در جریان انقلاب اسلامی، یکی از عوامل مؤثر در پیروزی انقلاب بود. درحقیقت علما و روحانیون بلاد مختلف، با حرکت دسته‌جمعی و با حمایت از امام خمینی (ره) و نشر اندیشه‌های ایشان، بستر را برای تغییر نظام سیاسی و تحقق انقلاب اسلامی آماده کردند. علمایی که بارها به‌خاطر برافراشتن پرچم اسلام و پیروزی انقلاب اسلامی، تبعید و شکنجه شده و سرانجام نیز با نوشیدن جام شهادت، جاودانه شدند تا مرگ آنان نیز بستر حیات انسان‌های دیگر باشد.آیت‌الله شهید سیداسدالله مدنی، یکی از این علما بود که چه قبل و چه بعد از انقلاب با حمایت از امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی ایران، نقش بسزایی در وحدت همه‌جانبه مردم و زنده نگه‌ داشتن روحیه انقلابی آنان داشت. کارنامه درخشان حیات پُربرکت سید شهید گواه این ادعا است؛ آیت‌اللهی منحصربه‌فرد که خشم بر ظالم، رحم بر مظلوم و زهد در خلوت و جلوت شاکله شخصیتی او بود.

با ذکر این مقدمه آنچه در ادامه می‌خوانید، برشی کوتاه از زندگی آیت‌الله شهید مدنی در گفت‌وگو با حسین کنعانی‌مقدم، از سیاستمداران برجسته کشورمان است که در جوانی و قبل از پیروزی انقلاب یعنی در سال 1355 در قم با شهیدمدنی آشنا شده و به گفته خودش علما و مراجع بسیاری را دیده، اما مجذوب نورانیت و شیفته تقوا و سلوک شهیدمدنی شده؛ ارتباطی که تا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز حفظ شده و اکنون از خاطرات خوش جوانی او است.

   نور ایمان و حُسن خلق و جذبه شهید آیت‌الله مدنی

این سیاستمدار برجسته کشورمان با بیان اینکه همدان عالمان مبارز بسیاری را به خود دیده اما نور ایمان، حُسن خلق و جذبه شهید آیت‌الله مدنی کاملاً مشهود بود، عنوان کرد: ما خدمت مراجع زیادی می‌رسیدیم، اما شهیدمدنی به‌طور خاصی قلب‌ها را به خود جذب می‌کرد.

حسین کنعانی‌مقدم با اشاره به اینکه قبل انقلاب جمعی از روحانیون در همدان فعالیت داشتند که شهیدمدنی ازنظر عرفانی و سیاسی بسیار شاخص و اثرگذار بود، گفت: بعد از پیروزی انقلاب، عملاً رابطه من با ایشان بیشتر شده و مسائل انقلاب در کمیته تحقیق و تفحص را با هماهنگی آیت‌الله مدنی پیش می‌بردیم.

   روحیه انقلابی و مشی عرفانی او توأمان بود

این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه روحیه انقلابی و عرفانی شهیدمدنی به‌وضوح قابل درک بود، به خاطره‌ای از حضور ایشان در سوسنگرد اشاره کرد و افزود: در دوران دفاع مقدس من قائم‌مقام عملیات سپاه بودم، یک‌بار در سوسنگرد بودیم که ایشان با شهیدباکری و نیروهای تبریز آمدند؛ نماز جماعت برپا شد که به آیت‌الله گفتیم این منطقه خطرناک است، اما ایشان بدون هیچ تزلزلی همان‌جا نماز جماعت را اقامه کرد؛ رکعت اول را که خواندیم، یک خمپاره در کنار ایشان زمین خورد و همه ما روی زمین شیرجه زدیم، اما ایشان با همان قامت استوار نماز خود را خواند، بعد از نماز هم گفت من که نماز را خواندم، اما شما اعاده کنید.

کنعانی‌مقدم خاطرنشان کرد: اسلام شهیدمدنی ناب، مبتنی بر ولایت و با خلوص و عرفان بود؛ اقدامات سیاسی ایشان هم منشعب از شخصیت معنوی‌اش بود. این را من مکرر، به‌ویژه زمانی که درباره مسائل گوناگون انقلاب خدمت ایشان می‌رسیدم، کاملاً درک کردم.

   مسائل اخلاقی را به‌عنوان یک مدرس نمی‌گفت، بلکه وصف‌ حالش بود

وی گفت: ایشان در محافل گوناگون در رابطه با مسائل اخلاقی صحبت می‌کرد، اما این مسائل را به‌عنوان یک مدرس نمی‌گفت، بلکه وصف‌ حالش بود؛ همین مراقبه مثال‌زدنی ایشان در عالم عرفان منجر به این شده بود که منهای تعریف مرسوم سیاست در دنیا، اسلام را به‌عنوان مبدأ اقدامات سیاسی دانسته و در این عرصه پیشتاز و اثربخش باشد.

   اعتقاد داشت اسلام ناب محمدی برخاسته از قرآن و روایت است

این سیاستمدار برجسته کشور ادامه داد: شهیدمدنی اعتقاد داشت اسلام ناب محمدی برخاسته از قرآن و روایت است؛ به همین دلیل کسانی که با ایشان کار می‌کردند ابتدا شیفته اخلاق و معنویت وی شده و بعد مجذوب مشی و مبارزات سیاسی شهیدمدنی می‌شدند.

   عرفان ایشان بر مسائل سیاسی غلبه داشت

کنعانی‌مقدم افزود: ما که ازنظر سیاسی از آیت‌الله مدنی تبعیت می‌کردیم، به‌لحاظ اخلاق حسنه، معنویت و اتصال ایشان به خدا و امام معصوم بود و اکثر کسانی که با ایشان کار می‌کردند، تصدیق می‌کنند عرفان شهیدمدنی بر مسائل سیاسی غلبه داشت.

   اگر شهیدمدنی نبود، در تهران حمام خون راه می‌افتاد

وی با اشاره به مهم‌ترین و اثرگذارترین حرکت سیاسی شهیدمدنی در همدان، اظهار کرد: شب 22 بهمن‌ماه 1357 که حضرت امام فرمودند مردم به خیابان‌ها بیایند ما (که در کمیته استقبال از امام بودیم)، بعد از درگیری تهران به همدان رفتیم؛ چون ارتش برای سرکوب مردم به سمت تهران درحال پیشروی بود. البته راه‌ها بسته بود و ما با تراکتور خودمان را رساندیم، با کمک مردم مسیر را بستیم و با نیروهای پیشتاز ارتش درگیر شدیم. وقتی رسیدیم حضرت آیت‌الله مدنی به اتفاق جوانان مؤمن جلوی ستون نظامی ارتش را گرفته و آن‌ها را خلع سلاح کرده بودند.

کنعانی‌مقدم با تصریح به اینکه آیت‌الله مدنی در وسط میدان درحال سازمان‌دهی نیروها بود، اذعان کرد: اگر آن نیروها به پایتخت می‌رسیدند، تهران حمام خون می‌شد؛ مهم‌ترین اقدام ایشان در اول انقلاب در برابر رژیم ستم‌شاهی، خلع سلاح ارتشی بود که قصد سرکوب مردم را داشتند.

   مثل یک سرباز گوش به فرمان امام (ره) بود

وی در بخش دوم سخنان خود با اشاره به تکلیف‌مداری شهیدمدنی، ابراز کرد: آیت‌الله مدنی در مسائل سیاسی کاملاً تابع حضرت امام (ره) بود و مثل یک سرباز هرچه ایشان می‌گفت، گوش می‌کرد؛ درحالی که خود امام‌جمعه همدان بود.

این مبارز انقلابی ادامه داد: شهیدمدنی وقتی امام‌جمعه همدان بود، با دستور حضرت امام (ره) همدان را رها کرد و برای کنترل خلق مسلمان در تبریز و غائله آقای شریعتمداری به تبریز رفت و با تسلط بر افکار عمومی و زبان ترکی، در خطبه‌های نماز جمعه عملاً توانست فتنه را در نطفه خفه کند؛ بنابراین به معنای واقعی کلمه در حمایت از امام (ره) و انقلاب پیشتاز و یک امام‌جمعه تکلیف‌مدار بود.

کنعانی‌مقدم متذکر شد: ایشان نماینده تام‌الاختیار امام و از حکام شرعی بود که خیلی از احکام شرعی دادگاه را صادر می‌کرد، اما تبعیتش از امام راحل کاملاً مشهود بود و هیچ‌گاه خلاف مشی ایشان حرکت نمی‌کرد؛ همین مسئله هم باعث شد منافقان کوردل تحمل نکرده و شهیدمدنی را به شهادت برسانند.

   درسی برای سیاستمداران

وی با اشاره به درسی که سیاست‌مداران باید از ایشان بگیرند، افزود: اگر بنا باشد با اجتهاد در مسائل سیاسی عمل کنیم، یا باید رهبر باشیم و یا مقلد؛ آیت‌الله مدنی با اینکه مجتهد و صاحب رساله بودند، اما به حرمت حضرت امام (ره) رساله چاپ نکرده و در مشی سیاسی کاملاً مقلد ایشان بودند، من هیچ حرفی از شهیدمدنی نشنیدم که مغایر با تصمیم و نظر امام باشد.

   اسوه‌ ائمه جمعه و جوانان حق‌طلب

کنعانی‌مقدم در خاتمه سخنان خود تأکید کرد: به نظر می‌رسد آیت‌الله مدنی نه‌تنها اسطوره‌ای برای همه ائمه جمعه و جماعات کشور است، بلکه اسوه‌ای کامل برای جوانان نیز هست؛ الگویی که با مردم، بین مردم و برای مردم زیست و به حیات جاودانه دست یافت.