لزوم مشورت، مشاوره و کمک از روانشناسان بر کسی پوشیده نیست، در جهان امروز مردم بیشتر از هر زمان دیگر به مشاور و روانشناسان نیاز دارند همین امر سبب شده هر فردی که اندکی سواد روانشناسی، فن بیان و زبان بدن داشته باشد به خودش اجازه دهد که به دیگران مشاوره دهد و یا اینکه با راهاندازی صفحهای در فضای مجازی مخاطبان زیادی را به خودش جذب کند. چندی پیش هم در پی رشد قارچگونه این افراد سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران با انتشار فهرستی بلندبالا از افرادی که مجوز و تحصیلات لازم مشاوره و روانشناسی را ندارند اما سالهاست به درمان افراد در فضاهای حقیقی و مجازی میپردازند منتشر کرد و باعث شد مردم نگران شوند و کمی اعتماد خود را نسبت به مراکز مشاوره و روانشناسان از دست بدهند. در همین راستا با توجه به لزوم مشاوره در عصر حاضر و روشهای شناخت مشاوره خوب با یکی از متخصصان این حوزه به گفتوگو نشسته که نتیجه را باهم میخوانیم: وحید مطهری با بیان اینکه متأسفانه بسیاری از افراد خیلی دیر به مشاوره و روانشناس مراجعه میکنند، عنوان کرد: در واقع مشکل این این افراد به حدی بزرگ و غیر قابل حل شده که مشاور بهسختی میتواند به آنها کمک کند. وی با بیان اینکه مراجعه به مشاور و روانشناس همانند بیماریهای جسمی باید بهموقع باشد، ابراز کرد: مشورت گرفتن و حل مشکلات حوزه روان هم اگر سر موقع انجام نشود آسیبزا خواهد بود و منجر به از هم پاشیده شدن بنیان یک زندگی خواهد شد. وی با بیان اینکه زمانی که متوجه میشویم در مهارتهای مختلف زندگی همانند حل مسئله، کنترل استرس و غیره ضعف داریم باید به مشاوره مراجعه کنیم، تصریح کرد: به طور مثال فردی که در زندگی با ضعف جرأتورزی مواجه است به دیگران اجازه داده که برای او تصمیم بگیرند و همین امر سبب انتخابات اشتباه شده و فرد پس از شکست به مشاوره مراجعه میکند. این روانشناس عمومی ضمن تأکید بر لزوم مراجعه زوجین جوان به مشاوره قبل از ازدواج، عنوان کرد: بسیاری از زوجین با وجود اختلاف بسیاری زیادی که دارند اما به مشاوره مراجعه نمیکنند و این امر سبب جدایی آنها میشود. مطهری با بیان اینکه بسیاری از اختلافات و چالشهای زوجین در دوران عقد و نامزدی هم وجود داشته اما به دلیل بیتفاوتی و عدم مراجعه به مشاوره این مشکلات در طول زندگی بزرگتر وحادتر شده، اذعان کرد: توصیه بنده به زوجینی که تازه عقد کردهاند این است که مشکلات و اختلافات خود را جدی گرفته و برای حل آنها حتماً از روانشناسان کمک بگیرند. وی ضمن تأکید به مراجعه افراد به متخصصان مشاوره و روانشناسی، اذعان کرد: متأسفانه در حال حاضر بسیاری از افرادی که علم و تخصصی در حوزه روانشناسی ندارند وارد حوزه روانشناسی و مشاوره شدهاند. این فعال حوزه روانشناسی در تشریح یک مشاور زبده عنوان کرد: وی باید تحصیلکرده و از سازمان نظام روانشناسی مجوز دریافت کرده باشد و در این راستا سؤالهای مختلفی ازجمله اینکه باید به چه کسی اعتماد کنیم؟ آیا داشتن مجوز، مدرک تحصیلی، ارتباط مؤثر و فن بیان خوب شرط لازم و کافی برای مراجعه به روانشناسان است؟ از خود بپرسیم. مطهری با بیان اینکه بسیاری از افراد فعال در حوزه روانشناسی تخصصی در این حوزه ندارند اما از فن بیان و زبان بدن بسیار خوبی برخوردارند و به همین دلیل مخاطبان زیادی را جذب خود کردهاند اظهار کرد: بسیاری از افراد با حفظ کردن کلمات کلیشهای اما زیبا سعی میکنند که خود را روانشناس و مشاور جا بزنند. وی با بیان اینکه افراد هنگام مراجعه به روانشناسان باید بررسی کنند که پزشک مورد نظر مدرک روانشناسی خود را از کدام مرکز اخذ کرده عنوان کرد: در این راستا روانشناسان هم باید مدرک خود را در معرض دید عموم مردم قرار دهد. وی با بیان اینکه مجوز سازمان نظام روانشناسی ایران معتبرترین است و همه روانشناسان میبایست از آنجا مجوز دریافت کرده باشند تصریح کرد: مجوز سازمان بهزیستی نیز از لحاظ اعتبار در درجه دوم قرار دارد این مجوز و سایر مجوزهای استاندارد فرد در آنها به تنهایی قابل تأیید و ارزش نیست. این روانشناس با بیان اینکه افرادی که تخصصی در این زمینه ندارند ممکن است به اشتباه دیگران را راهنمایی کنند عنوان کرد: به دلیل آنکه فرد اشرافی به موضوعات تخصصی ندارد احتمال میرود بر اساس تجارب شخصی خود به دیگران مشاور دهد که این اشتباه است. مطهری با بیان اینکه یک روانشناس خوب باید متعهد و با اخلاق باشد و بهتر است مطابق با اعتقادات هر فرد به او مشورت دهد مطرح کرد: برخی از آنها متعهد و اخلاقمدار نیستند و برخی نیز درآمد و پول اولویت اصلیشان است که این امر باعث میشود نتوانند مشاوره خوبی به دیگران بدهند. وی با بیان اینکه متأسفانه بالغ بر 50 درصد افراد فعال در حوزه روانشناسی هیچگونه مجوز معتبری ندارند، اذعان کرد: آنها به دلیل نداشتن تجربه و تخصص در حوزه کاریشان نمیتوانند گزینههای خوبی برای مشورت کردن باشند. این فعال حوزه روانشناسی با اشاره به اینکه داشتن دو پایه تحصیلی متوالی همانند ارشد و دکتری یا کارشناسی و ارشد برای گرفتن مجوز از سازمان روانشناسی ضروری است، اذعان کرد: فردی که تنها در یک مقطع تحصیل کرده باشد نمیتواند مجوز بگیرد. مطهری با بیان اینکه متأسفانه بسیاری از کارشناسان مذهبی بدون داشتن مدرک به دیگران مشاوره میدهند، خاطرنشان کرد: در فضای مجازی شاهد فعالیت بسیاری از سلبریتیها، بلاگرهای بدون تخصص در این حوزه هستیم. حال با توجه آنچه گفته شد بهرهمندی از روانشناسان و مشاوران غیر متخصص که در حال حاضر در فضای واقعی و مجازی فعالیت میکنند باعث میشود که گاهی مسیر زندگی افراد به بیراهه کشیده شود متأسفانه برخی از افراد فقط به دلیل آنکه ظاهر، فن بیان و زبان بدنی خوبی دارند توانستهاند مخاطبان زیادی را به خود جذب کنند، این وضع بهقدری بحرانی شد که نظام روانشناسی هم احساس خطر کرد و با دادن بیانیهای از مردم خواست تا زمانی که اعتماد حاصل نکردهاند که فرد خبره این کار است یا نه به او اعتماد نکنند، لازم است این نکته را مد نظر قرار دهیم که روانشناسی هم مانند سایر رشتههای علوم پزشکی نیاز به تخصص دارد. آیا حاضریم برای درمان بیماریهای جسمی خود به افراد خوشزبان اما بیسواد مراجعه کنیم؟ پس چطور برای درمان روان خود که محققان ثابت کردند بسیاری از بیماریهای جسمانی منشأ ذهنی دارند به افراد غیرمتخصص مراجعه کنیم؟ از طرف دیگر همانطور که در این گزارش هم گفته شد در حوزه روان هم باید به موقع مراجعه کنیم و اجازه ندهیم آنقدر تفکرات منفی و مشکلات در زندگیمان ریشه بداوند که دیگر نتوانیم کاری کنیم. از طرف دیگر صرف شرکت در چند ویبنار، خواندن کتاب و دورههای مختلف فرد روانشناس نمیشود و نمیتوان مجوز دورههای مختلف را با اعتبار و ارزشمند دانست.
|