آسیب‌شناسی همایش‌ها و جشنواره‌ها

حال خوب است من و شما به‌ قول معروف کلاه خود را قاضی کنیم و ببینیم تا چه اندازه از کاشته‌های خود درو کرده‌ایم؛ مثل اینکه وقتی ما نماز می‌خوانیم این نماز زمانی ارزش والایی دارد که به پا داشته شود و نه اینکه صرفاً خوانده یا قرائت شود و در فرهنگ دینی همواره به پا داشتن نماز از ما مطالبه شده که مقدمه‌اش نماز خواندن است، اما پس از این مرحله وقتی به نتیجه رسیده، ارزیابی می‌شود که در اندیشه درست و رفتار ما آثارش هویدا باشد.

تحقیقاً کار تعداد چشمگیری از جشنواره‌ها به جایی رسیده که صرفاً با شرکت و ارسال آثار حداقلی از جهت کیفیت، صاحب عنوان یا شایسته تشویق شناخته می‌شوی، همایش‌ها هم عمدتاً بدون تشکیل کارگروه‌ها و با عدم حضور افراد صاحب تشخیص و یا تعداد افرادی که قابل نتیجه‌گیری نیست و بیشتر شکل سخنرانی می‌گیرد، انجام می‌شود و عدم گستره و اطلاع‌رسانی برخی از این نوع برنامه‌ها در اندازه‌ای است که به پایان رسیدن دوره کاری یا مراسم پایانی آن که هفته گذشته شاهد نمونه‌ای از آن در مرکز استان همدان بودیم، موجب تعجب شده و بیشتر به شگفتانه‌ای مثلاً فرهنگی می‌ماند.

یکی از ادله مهم مبنی بر کم‌حاصل بودن غالب همایش‌ها و جشنواره‌ها بازخورد منفی و بازگشت یا به‌نوعی پشیمانی و یا عدم استقبال از این برنامه‌ها در دهه اخیر است، در دو سه دهه نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی برگزاری همایش‌ها (کنگره‌های سراسری و منطقه‌ای) به‌وفور مشاهده می‌شد؛ البته اگر چنین برنامه‌هایی هدفمند، برنامه‌دار به معنی صحیح خود نتیجه‌بخش اجرا می‌شد و به‌اصطلاح آورده‌های نافعی در حد سرمایه‌گذاری‌ها داشت، هم می‌توانست کارساز و پیش‌برنده باشد و هم ضمن توسعه مورد استقبال روز‌افزون قرار می‌گرفت، شاید بتوان گفت بازنگری در روند جشنواره‌ها و همایش‌ها یکی از لوازم قطعی انجام و استمرار چنین برنامه‌هایی است.

عده‌ای هم دراین‌باره می‌خواهند با استفاده از کلمات و القابی مانند بزرگ و سراسری به‌اصطلاح پیازداغ کار را زیاد کنند، اما وقتی به ارزیابی کمی و کیفی می‌پردازی، خواهی دید که کار کم‌ارزش و جداً کوچکی انجام شده؛ گرچه اسم پُرطمطراقی داشته است، شاید برای شما اتفاق افتاده باشد که مثلاً به مراسم ختمی رفته باشید که در آن برنامه و مکان بیش از 20 نفر حاضر نباشند، اما مجری از ده‌ها اداره، شخصیت، میهمان‌های بومی و استان‌های دیگر برای حضور تشکر می‌کند! به‌طوری که اگر کسی در داخل مجلس نباشد، فکر می‌کند حداقل 300 نفر حضور دارند. داستان غالب همایش‌ها و جشنواره‌های ما هم این‌گونه است که باید مسائل مبتلابه مذکور به‌خصوص از جهت کیفیت، هدفمندی و داشتن آورده برای جامعه هدف مورد توجه برگزارکنندکان قرار گیرد، ان‌شاءالله.