زمینه‌سازی‌ امام عسکری (ع) برای ورود به عصر غیبت

حجت الاسلام سیدمحمدباقر علم‌الهدی با اشاره به سیره عملی و ویژگی‌های شخصیتی امام حسن عسکری(ع) اظهار کرد: با نگاه به سیره عملی امام حسن عسکری(ع) می‌بینیم که مهمترین و زیربنایی ترین توصیه‌های ائمه اطهار(ع) در بیانات امام حسن عسکری(ع) دیده می‌شود، به گونه ای که حضرت سفارش بسیاری در ارتباط با خداباوری و با خدا زندگی نمودن داشته اند.

وی با اشاره به حدیثی از یازدهمین امام شیعیان جهان بیان کرد: حضرت فرمود: «لیست العبادة کثرة الصیام والصلوة وانما العبادة کثرة التفکر فی امر الله، عبادت به بسیاری نماز و روزه نیست، همانا عبادت تفکر بسیار در امر خداوند است.» بسیاری از افراد هستند که عبادت را منحصر در انجام نماز و خواندن نمازهای مستحبی و گرفتن روزه‌های واجب و مستحب می‌دانند، بدون آنکه در رمز و راز آن اندیشه کنند. به همین جهت امام حسن عسکری(ع) این خطر و به وجود آمدن و اشاعه آن در جامعه اسلامی را یادآور می‌شود و بر جایگاه ویژه اندیشه و تفکر تاکید می‌نمایند.

این استاد حوزه به سفارش امام حسن عسکری(ع) به انجام اعمال نیک اشاره کرد و گفت: حضرت(ع) فرمودند:«خصلتان لیس فوقهما شی الایمان بالله، ونفع الاخوان، دو خصلت است که برتر از آن چیزی نیست: ایمان به خداوند و فایده رساندن به برادران.»، این ویژگی بارز در سیره و شخصیت حضرت(ع) نمود داشته است، به طوری که حضرت(ع) بدون اینکه کسی از ایشان تقاضا کند، به مردم کمک می‌کردند، ما نیز باید از این ویژگی امام درس بگیریم و بدون اینکه اطرافیان از ما تقاضا کنند،بدون منت به آنها کمک کنیم.

این کارشناس حوزه دین اظهار کرد: همچنین امام حسن عسکری (ع) در مورد فروتنی فرمودند: «التواضع نعمة لا یحسد علیها،فروتنی نعمتی است که مورد حسد قرار نمی گیرد.» و همچنین حضرت فرمودند:«من التواضع السلام علی کل من تمر به والجلوس دون شرف المجلس. نشانه فروتنی سلام نمودن بر تمام کسانی است که بر آنها می‌گذری و نشستن در غیر صدر مجلس است.»، با این سفارش حضرت می‌توان به این نتیجه دست یافت که مومن هرگز به برادر دینی خود نباید مشکل ایجاد کند و نافع باید باشد،امروز ما می‌بینیم که داعش به نام اسلام تلاش دارد که ریشه‌های خود را در گلزار امت اسلام بدواند،درحالی که اقدامات این گروه تروریستی هیچ سنخیتی با اسلام ندارد.

حجت‌الاسلام علم‌الهدی ابراز کرد: امام حسن عسکری (ع) بارها این سفارش را فرمودند:«الغَضَبُ مِفتاحُ کُلِّ شَرٍ، خشم و خشونت کلید تمام بدی ها، شرارت‌ها و استبدادهاست». امروز خشونت جهان امروز را فرا گرفته است و در منطقه ما گروه‌های تروریستی، انسانها را به نام دین و با لفظ الله به خاک و خون می‌کشد. از همین رو مسلمانان باید با یکدیگر گفت‌و‌گو و تبادل نظر کنند.

وی با اشاره به مواجه امام با دوست و دشمن و تاکیدشان به مومنین در این زمینه افزود: حضرت(ع) فرمودند:«قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً، مُؤْمِنُهُمْ وَ مُخالِفُهُمْ، أمَّا الْمُؤْمِنُونَ فَیَبْسِطُ لَهُمْ وَجْهَهُ، وَ أمَّا الْمُخالِفُونَ فَیُکَلِّمُهُمْ بِالْمُداراهِ لاِجْتِذابِهِمْ إلَی الاْیِمانِ.با دوست و دشمن خوش گفتار و خوش برخورد باشید، امّا با دوستان مؤمن به عنوان یک وظیفه که باید همیشه نسبت به یکدیگر با چهره ای شاداب برخورد نمایند، امّا نسبت به مخالفین به جهت مدارا و جذب به اسلام و احکام آن». امام در یکی از مکاتبات خود به شش ویژگی شیعیان اشاره فرمودند که عبارتند از پارسایی در دین، راستگویی در سخن، امانتداری، خوش اخلاقی با مردم، سجده‌های طولانی و توجه به همسایگان. همچنین امام از نظر خلق و خو درحد بسیار قابل توجهی قرار داشتند، به طوری که علاوه بر مردمی که ایشان را می‌شناختند، حتی دشمنان نیز وقتی با ایشان برخورد می‌کردند، تحت تأثیر اخلاق خوبشان قرار می‌گرفتند.

حجت‌الاسلام علم‌الهدی در ادامه با اشاره به شیوه تبلیغ عملی امام حسن عسکری (ع) گفت:عبادت امام عسکری(ع) آن چنان قلب‌ها را مجذوب خود می‌کرد که دیگران را به یاد خدا می‌انداخت و حتی افراد گمراه و منحرف را به راه صحیح هدایت و اهل عبادت و تهجد می‌کرد و بدترین افراد در اثر جذبه ملکوتی آن بزرگوار به بهترین انسان‌ها تبدیل می‌شدند.

این استاد حوزه یکی از اقدامات مهم امام حسن عسکری (ع)، در زمینه سازی غیبت امام زمان (عج) را طرح مسئله غیبت نام برد و اضافه کرد: امام در موارد متعددی، غیبت فرزندشان را که جانشین پس از خودشان محسوب می‌شد، خبر دادند و اینگونه مردم و جامعه را برای پذیرش غیبت آماده کردند. ایشان برای ایفای این نقش خطیر از شیوه‌های گوناگون بهره بردند و موضوع امامت و غیبت حضرت مهدی (عج) را برای مشتاقان ولایت اهل بیت(ع) تبیین کردند.

حجت‌الاسلام علم الهدی خاطر نشان کرد: با توجه به شرایط سخت سیاسی که در حکومت بنی عباس برای حضرت به وجود آوردند،امام با عنایت به رسالتی که داشتند، از طریق خواص با شیعیان ارتباط برقرار می‌کردند و یا ارتباط ایشان از طریق مکاتبات و توقیعات و وکلا بود و از طریق مکاتبه به سوالات شیعیان پاسخ می‌دادند. زیرا که امام حسن عسکری (ع) در طول دوران امامتشان بیشتر اوقات در حصر خانگی به سر می‌بردند یا به مناطق مختلف تبعید می‌شدند، به همین دلیل پیوسته خود را از بسیاری شیعیان به جز عده‌ای از خواص پنهان می‌کردند.

این استاد حوزه بیان کرد:خلفای بنی عباس هم فشار بیشتری به ویژه بر امام حسن عسکری (ع) وارد می‌کردند، به همین دلیل حضرت (ع) یا از پشت پرده با خواص و غیر خواص ارتباط برقرار می‌کردند یا در مسیری که خلفای بنی عباس ایشان را به دربار احضار می‌کردند با شیعیان خاص خود صحبت می‌نمودند.

وی تصریح کرد: یکی از راه‌های آماده سازی مقدمه ارتباط مردم با امام زمان (عج) در دوره غیبت همین بود که امام حسن عسکری (ع) مردم را با مسئله غیبت امام زمان(عج) و عدم حضور ایشان در میان جامعه آشنا کردند، تا شیعیان را با این موضوع مأنوس کنند.

حجت‌الاسلام علم الهدی به دستاوردهای دوران امامت امام حسن عسکری(ع) اشاره کرد و گفت: در زمان امام حسن عسکری (ع) تشیع در مناطق و شهرهای متعددی مانند کوفه، بغداد، قم، نیشابور، خراسان، مدائن، ری، آذربایجان، سامرا، بصره گسترش یافت و از این طریق سازمان ارتباطی منظمی ایجاد شد تا پیوند شیعیان را با حوزه امامت از یک سو و ارتباط آنها با یکدیگر برقرار کند.