محققان به طور کلی تأیید کردهاند که آموزش و پرورش راه اصلی است که بهواسطه آن فرهنگ و هویت یک شخصیت شگل گرفته و از یک نسل به نسل دیگری منتقل میشود. درواقع آموزش را بهعنوان فرآیندی درنظر میگیرند که بهواسطه آن فرد میتواند به توانمندیهای شناختی و نگرشهایی دست یابد که برای جامعه مطلوب و رضایتبخش است، بنابراین آموزش و پرورش یک زمینه اجتماعی شدن مهم را فراهم میکند به طوری که تعاملهای آگاهانه دانشآموزان و اولیای آنها و زیرساختهای فراهم شده در مدارس، یک جنبه تأثیرگذار از اجتماعی شدن آنها در جایگاه جنسیت آنها است. حال با این تفاسیر برای رسیدن به پاسخ درست درباره اینکه جایگاه آموزش و پرورش در پرورش جایگاه دختران در مدارس چیست برآن شدیم تا با مدرس دانشگاه بوعلی سینا همدان و فرهنگیان گفتوگویی ترتیب دهیم که در ادامه میخوانید: فائزه بالایی با بیان اینکه آموزش و پرورش در حوزه دختران باید سه دستور کار مختلف را دنبال کند، گفت: نخستین موضوع بعد آموزشی است. وی با تأکید بر اینکه در حقیقت آموزشها اصلاً متناسب با زمان و شرایطی که دختران ما در آن به سر میبرند نیست تشریح کرد: دروسی همچون معارف و دروسی که مهارتهای اجتماعی در آن مطرح شده یا اصلاً در بین برنامه درسی دختران وجود ندارد و یا اینکه اگر هست بسیار ضعیف به آن پرداختهاند. وی با تأکید بر اینکه در بخش آموزش باید کار جدی انجام شود تصریح کرد: در نظر بگیرید درسی با عنوان مهارتهای زندگی فقط در سال دوازدهم که دانشآموزان دختر ما همزمان فشار کنکور و درس خواندن را تحمل میکنند گنجانده شده آن هم بهصورت سطحی. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ما در آموزش اصلاً مؤلفههای جنسیتی را وارد نکردیم، اظهار کرد: گرچه شعار میدهیم که باید مورد توجه قرار گیرد اما اینگونه نیست و برنامههای یکسان برای دختران و پسران دانشآموز اجرا میشود؛ این موضوع یک نقطه ضعف بزرگ در نظام آموزشی ما محسوب میشود. بالایی با بیان اینکه ما باید برای دختران علاوه بر آموزشهای پایهای که در آن جنیست مطرح نیست به مؤلفههای جنسیتی آنها توجه ویژهای داشته باشیم گفت: به عنوان مثال در حال حاضر ما با دانشجویان دختری در دانشگاه مواجهیم که هیچ درکی از فرزندپروری و جایگاه و ارزش مادری ندارد. وی با بیان اینکه حتی در برنامههای تفریحی دانشآموزان دختر و پسر در سطح مدارس شاهد تمایزی نیستیم، تشریح کرد: متأسفانه هر آنچه برای پسران اجرا میشود همان را برای دخترانمان به اجرا درمیآوریم. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه برخلاف شعارهای بسیاری که داده میشود، به زنانِ شاخص با دید ارائه الگو به دختران و دانشآموزان دختر توجه نمیکنند ابراز کرد: البته شاید یک سلبریتی و بازیگر را در برنامههای صدا و سیما معرفی کنند اما در واقعیت امر ما زنان بسیاری داریم که در گمنامی به سر میبرند، ما الگوسازی درستی از آنها برای دخترمان در سنین مختلف نداریم. بالایی افزود: بنابراین در حال حاضر در ذهن یک دختر دبیرستانی الگویی مناسب با جهان معاصر وجود ندارد. وی با تأکید بر لزوم معرفی هنرمندانه مادران و همسران شهدا بهعنوان الگوهای ارزشمند به دختران این سرزمین عنوان کرد: همچنین لازم است با توجه به ویژگیهای نسل جدید فضای بیشتری برای معرفی بانوان نمونه و موفق در عرصههای مختلف اختصاص دهیم. این استاد دانشگاه با بیان اینکه نکته بعدی این است که متأسفانه در تصمیمسازیها کلان حوزه آموزش و پرورش، زنان نقشی ندارند، گفت: یعنی این مردان هستند که در سیاستگذاری این نهاد تأثیرگذار نقشآفرینی میکنند حال آنکه بازخورد این مهم را میتوان در جامعه زنان دید. بالایی با اشاره به اینکه در حوزه سختافزاری نیز متأسفانه شاهد تفاوتی بین مدارس دختران و پسران نیستیم ابراز کرد: این مهم از آنجا نشأت میگیرد که تا مدتهای مدیدی ما عمدتاً زیرساختهای سختافزاری را تنها مختص جامعه مردان میدانستیم اما حال انتظار داریم که این زیرساختها، برای جامعه زنان هم مورد استفاده قرار گیرد. به نظرم باید یک گام به جلوتر گذاشته و ابزار و تجهیزات خاص دختران را در مدارس مهیا کنیم. وی ادامه داد: علاوه بر این توجه به جایگاه و نیاز جامعه زنان در دانشگاه فرهنگیان، از بنیانهای اصلی آموزش و پرورش بهحساب میآید؛ نخستین قدم در تعلیم و تربیت درست، به پرورش معلم مناسب بازمیگردد و از اهمیت بالایی برخوردار است. وی با بیان اینکه متأسفانه در دانشگاه بوعلی سینا باوجود پیشرفتهایی که در بعد نرمافزاری به لحاظ دقت در جذب دانشجویان منطبق با منویات مقام رهبری داشتیم، به لحاظ سختافزاری توجهی به این مقوله نمیشود تأکید کرد: ابزارهایی که با سواد رسانه و مهارتهای زندگی ارتباط دارد در دنیای امروز بسیار مورد نیاز است بنابراین باید در مدارس برای دانشآموزان و در دانشگاه فرهنگیان برای معلمان مورد توجه قرار گیرد. این مدرس دانشگاه عنوان کرد: در خصوص اجتماعی کردن دختران توسط آموزش و پرورش نیز باید بگویم، لازم است هوش اجتماعی آنها را بالا ببریم. بالایی ادامه داد: امروزه یکی از مؤلفههایی که در حوزه ضرایب هوشی چندگانه انسانها مورد بحث است ضریب هوش اجتماعی آنها است، در جنگ شناختی که در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم میکنیم تنها یک راهکار وجود دارد که آن هم بالا بردن هوش هیجانی و اجتماعی است. وی با بیان اینکه برای بالا بردن ضریب هوش اجتماعی در مدارس و دانشگاهها بهویژه دانشگاه فرهنگیان، برای معلمها دورهها و کارگاههایی برگزار شود که بتوانند ابزاری تحلیلی را بیاموزند. یکی از آنها همانطور که پیشتر عنوان کردم سواد رسانه و نیز منطق نقد کردن و نقدپذیری است. این استاد انشگاه با تأکید بر اینکه یقیناً طی 43 سال عمر انقلاب اسلامی کارهای بسیاری در حوزه زنان انجام شده ابراز کرد: بنابراین برخیها که سیاهنمایی کرده و زمینههایی را بهوجود میآورند تا ظرفیتهای ایجاد شده برای زنان ایرانی در سطح بینالملل طی این سالها دیده نشود را نمیتوان منصفانه قلمداد کرد. بالایی در پایان گفت: بنده به هیچ وجه این نگاه را نمیپذیرم و کاملاً مخالف آن هستم اما آنچه مسلم است اینکه برخی زنان که از ظرفیت راهبری برخوردارند در این زمینه وظیفه دارند و بدون سیاهنمایی کردن باید قدمهای جدیدی در مسیر تعالی زنان بردارند تا در آیندهای نهچندان دور شاهد اتفاقهای خوبی برای بانوان جامعه باشیم.
|