|
اختتامیه همایش بین‌المللی انسان‌شناسی در اندیشه فلسفی ابن‌سینا روز گذشته با حضور اندیشمندان کشورهای آسیای میانه، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، نمایندگان مردم همدان در مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی، رئیس بنیاد بوعلی، نماینده ولی فقیه در استان و استاندار همدان در سالن جلسات شهدای استانداری برگزار شد.
بوعلی‌سینا سرمایه نمادین کشور است
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ضمن گرامیداشت هفته بسیج، گفت: هر کسی که نتیجه گفتار و کردارش قوام و دوام جمهوری اسلامی باشد، بسیجی است؛ پس این روز بر همه شما دغدغه‌مندان مبارک باشد.
پرفسور محمدعلی زلفی‌گل در ادامه ابراز کرد: من سخنان خودم را با دو پرسش آغاز می‌کنم؛ نخست اینکه سرمایه چیست؟ دوم اینکه انواع سرمایه کدام است و ما چه چیزهایی را باید سرمایه بدانیم؟
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: در دنیای مدرن امروزی برترین سرمایه انسان انسانیت او است؛ سرمایه ارزشمندی که در خود عدالت، آزادی، آزادگی، مروت، معرفت، مدارا، نوع‌دوستی، تدین و تقوا، انصاف، وجدان و شبکه‌ای از فضائل را دارد.
زلفی‌گل افزود: در جغرافیای انسان و انسانیت سرمایه جوامع به دو دسته مادی و معنوی تقسیم می‌شود؛ منابع انسانی وقتی با علم، دانش، هنر، فناوری، نوآوری، تقوا و تخصص عجین شود، تبدیل به یک انسان نخبه و سرمایه نمادین می‌شود.
وی با بیان اینکه شیخ‌الرئیس که زینت‌بخش این دیار است یک سرمایه نمادین برای کشور است، تصریح کرد: سرمایه‌های نمادین انسان‌های نخبه و اسطوره‌های علمی، سیاسی، ورزشی، هنری و فرهنگی هستند که در هر مکان و جمعی حضور داشته باشند، به آن جمع وجاهت، خودباوری و امید تزریق می‌کنند.
وزیر علوم افزود: هر کشوری که قدر سرمایه‌های نمادین خود را بداند و آن‌ها را بر صدر بشناساند، در دنیای رقابتی امروز که تلاش‌ها برای تنازع بقا است، دست برتر را خواهد داشت.
زلفی‌گل تأکید کرد: ابن‌سینا که بنیان‌گذار روش تجربی نوین بوده، جزء دانشمندانی است که بزرگ‌ترین خدمت را به جامعه بشری کرده و از این باب است که ما توجه به سرمایه انسانی را در دستور کار خود قرار داده‌ایم.
وی در ادامه تشریح کرد: در بدو پیروزی انقلاب اسلامی حدود 170 هزار دانشجو در ایران تحصیل می‌کردند و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نظام این توفیق را داشته که در برهه‌هایی بیش از چهارونیم میلیون دانشجو درحال تحصیل بوده‌اند و اکنون نیز این رقم سه میلیون و 200 هزار دانشجوی درحال تحصیل را نشان می‌دهد.
وزیر علوم بیان کرد: دانشگاه‌های کوچک ما طی این سال‌ها چندین‌برابر شده و دانشگاه‌های بزرگ ما بین‌المللی و جزء برترین‌ها شده‌اند؛ به این دلیل که جمهوری اسلامی در بخش علم و فناوری و نوآوری سرمایه‌گذاری ویژه کرده و اعتقاد نظام این است که کشوری پیشرفت خواهد کرد که منابع انسانی فرهیخته و فرزانه‌ای داشته باشد.
زلفی‌گل تأکید کرد: در دنیای امروز سرمایه‌ها فقط محدود و منحصر به منابع طبیعی نبوده و منابع انسانی نخبه دانش‌مدار دارای مهارت سرمایه‌های واقعی هستند که با تکیه بر علم و فناوری و فرهنگ شایسته، کشور را به اعتلا می‌رسانند.
وی با بیان اینکه علم و فناوری جدید با خود فرهنگ جدید می‌آورد، گفت: امروزه شاهد این هستیم که فناوری‌های جدید در جغرافیای مجازی فرهنگ دنیا را تغییر داده‌اند و درحالی که بزرگ‌ترین سرمایه هر کشور فرهنگ آن کشور بوده و با فکر مرتبط است، باید توجه کرد چه چیزی فکر افراد جامعه را به خود مشغول می‌کند، فکری که ضامن رشد احساس بوده و می‌تواند آثار بشردوستانه یا ضد بشری خلق کند. بنابراین از این حیث توجه به علم و فناوری و هزینه در این راستا، بهترین سرمایه‌گذاری برای آیندگان است.
وزیر علوم با بیان اینکه منابع انسانی می‌توانند بهترین بهره‌برداری را از علم داشته باشند، اذعان کرد: یکی از مصادیق توجه به این مسئله جلوگیری از خام‌فروشی بوده، جمهوری اسلامی معتقد است خام‌فروشی ظلم به آینده کشور بوده و نخبگان می‌توانند با فناوری این مسئله را مدیریت کنند.
زلفی‌گل دیگر سرمایه‌های مورد توجه جمهوری اسلامی را امید به زندگی و سلامت خواند و افزود: افزایش میانگین عمر و تلاش در جهت تأمین و تضمین سلامت جسمی و روحی جامعه در این راستا است. دین ما اعتقاد دارد سلامتی و امنیت نه‌تنها سرمایه، بلکه نعمت هستند و اگر برای بسیجیان خود ارزش قائلیم، به جهت تلاش‌ها در راستای حفظ و ثبات امنیت کشور است.
وی خاطرنشان کرد: یکی از وظایف ما این است که برای آیندگان تلاش کنیم و سرمایه‌های نمادین خود را در بخش‌های مختلف فرهنگ، اجتماع و سیاست افزایش دهیم. هنر هر حاکمیتی این است که نه‌تنها سرمایه‌های نمادین را افزایش می‌دهد، بلکه از آن‌ها صیانت هم کرده و از آسیب رساندن به این موارد جلوگیری کند، چراکه پیشگیری سهل‌الوصول‌تر از درمان است.
وزیر علوم در خاتمه سخنان خود ابراز کرد: سرمایه نمادین از هر نوعی که باشد، جایگاه جمهوری اسلامی را در دنیا تقویت کرده و ارتقا خواهد داد؛ ما نیز در بخش دانشگاهی تلاش می‌کنیم این مسئله را به نسل‌های آینده انتقال دهیم.
امام خمینی (ره) بوعلی را «لم یکن له کفوا احد» می‌دانست!
رئیس بنیاد بوعلی گفت: اکثر افراد عنوان دانشمند را برای ابن‌سینا استفاده می‌کنند، اما واژه دانشمند در زمان ما رنگ باخته و این لفظ بوعلی را کوچک می‌کند چون او انسان کامل بود.
آیت‌الله غیاث‌الدین طه‌محمدی تصریح کرد: انسان کامل، در بیان عرشی امام خمینی (ره) معنا پیدا می‌کند که به ملک و فلک باج نمی‌داد؛ اما بوعلی را«لَمۡ یَکُن لَّهُۥ کُفُوًا أَحَدُۢ» می‌دانست.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم حق مطلب را ادا کنیم باید اقرار کنیم که شیخ‌الرئیس در سه روز یک قرآن ختم می‌کرد، خاطرنشان کرد: من باور می‌کنم این را که می‌گویند او در هنگام خواب هم مطالعه می‌کرده است و به تعبیر آیت‌الله جوادی آملی او نه استادی داشته که از او بیاموزد و نه شاگردی که با او مشورت کند، بنابراین خودش دست به تولید علم می‌زده است.
نماینده مردم همدان در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: علوم وارداتی مشکل کشور را حل نمی‌کند و باید خودمان علم را تولید کنیم؛ همان‌طور که بوعلی خودش به همه علوم اعم از طبیعیات و ادبیات غریبانه و مظلومانه در عمر کوتاهش دست یافت و این جز اعجاز نام دیگری ندارد.
وی با بیان اینکه علامه طباطبایی مفسر بزرگ قرن می‌گوید درخت ثمرداری نداریم که چهار فصل میوه دهد، مطرح کرد: درخت وجود انسان وقتی به بار بنشید، چهار فصل میوه می‌دهد. وجود پُربرکت شیخ‌الرئیس شجره طیبه و اوج کمال انسان است که در چهار فصل، همه میوه‌ها را یک‌جا می‌دهد.
همدان شهر عقل و عرفان
نماینده ولی فقیه در استان همدان نیز با بیان اینکه بوعلی‌سینا نماد عقل محض و باباطاهر نماد عرفان است، گفت: به همین دلیل همدان شهر عقل و عرفان است، همان چیزی که در حکمت متعالیه وجود دارد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حبیب‌الله شعبانی‌موثقی با بیان اینکه اسلام دین عقلانیت است، تصریح کرد: اسلام بر پایه عقل بنیان‌گذاری شده و کتاب شریف کافی که از منابع اصیل روایی ما بوده، در نخستین باب خود به روایات عقل و جهل پرداخته است و اگر عقل در مکتب وحی قرار بگیرد، می‌تواند خیلی از واقعیت‌های هستی را به درستی درک کند.
وی ادامه داد: در نظام فلسفی ابن‌سینا شناخت انسان به‌مثابه شناخت خدا است؛ به این معنا که به‌قدری ظرفیت و استعداد در وجود انسان نهفته که اگر خود را بشناسد، به فهم خدا دست پیدا می‌کند.
نماینده ولی فقیه در استان همدان با بیان اینکه در نگاه فلاسفه اسلامی حقیقت وجود انسان به نفس اوست و نه به بدن او، اظهار کرد: بدن مرکبی است که یک روز از آن پیاده می‌شویم. حقیقت وجودی ما نفس ما است؛ اگر انسان فقط گرفتار بدن شود، به حقیقت دست پیدا نمی‌کند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شعبانی‌موثقی ادامه داد: امروز در دنیا تمدنی شکل گرفته که به دنبال برجسته کردن بدن انسان است، البته در غرب تحقیقاتی در رابطه با نفس دارند، اما برجسته نیست؛ درحالی که اسلام و فلاسفه اسلامی حرف از سعادت بشری زده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: ازنظر بوعلی‌سینا نفس انسان مجرد بوده و قابلیت جاودانگی دارد، به این معنا که انسان با مرگ، جاودانه می‌شود؛ اما نکته حائز اهمیت این است که اگر می‌خواهید به سعادت برسید، باید از گرفتاری، سرگرمی و مطیع بدن شدن جدا شوید.
وی در پایان تأکید کرد: اسلام گرفتاری من و شما را این می‌داند که ما خودمان را نشناختیم و در حد قوای نباتی پایین آوردیم؛ درحالی که دارای نفس ناطقه هستیم و باید تدبیر کنیم. خداوند که ما را خلق کرده، «فتبارک الله احسن الخالقین» گفته، پس ما کتاب نوشته‌شده خدای متعالیم و خط به خط این کتاب دقیق نوشته شده است.
عقلانیت ابن‌سینا، راه برون‌رفت از بحران در جوامع
استاندار همدان نیز در ادامه با بیان اینکه گردهمایی مذکور برای صحبت کردن درخصوص انسانی بزرگ است که عقلانیت و خردورزی موجب ماندگاری‌اش شده است، عنوان کرد: امروز افتخار داریم که این خاک میزبان یکی از بزرگان و دانشمندانی بوده و هست که منشأ خدمات ارزشمند به علم و انسانیت است.
علیرضا قاسمی‌فرزاد خاطرنشان کرد: بوعلی‌سینا در شفا درس عقلانیت و الهیئت می‌دهد، ضمن اینکه به فلسفه و علوم طبیعی توجه ویژه دارد؛ بنابراین امروز که جوامع انسانی دچار سردرگمی ناشی از دوری از عقلانیت هستند، ابن‌سینا و آرا و افکارش را باید شناخت.
وی با تأکید بر لزوم شناخت ابن‌سینا برای راهبری جوامع انسانی حول محور عقل که طی سالیان دراز مغفول مانده و آن‌طور که شایسته است به او پرداخته نشده، افزود: در سال‌های انقلاب در شورای عالی انقلاب فرهنگی اقداماتی صورت گرفته، اما کافی نیست؛ ضمن اینکه با توجه به آرمیدن ابن‌سینا و گنجینه وجود ارزشمند او در این دیار، بنیاد بوعلی‌سینا طی سالیان متمادی در راه شناختن و شناساندن افکار و آثار او تلاش بسیاری می‌کند.
استاندار همدان در خاتمه سخنان خود با بیان اینکه صحبت کردن درخصوص ابن‌سینا نیازمند مرتبت بالا بوده و سخنان بنده فقط از حیث خیر مقدم به میهمانان است، گفت: جوامع علمی در داخل و خارج از کشور باید تلاش کرده و این نابغه بزرگ را به جهانیان معرفی کنند، چراکه یکی از افتخارات مسلمانان جناب شیخ‌الرئیس است که علاوه‌بر خدمت به ساحت انسان و علم و دانش، کتاب‌های او در دانشگاه‌های بزرگ مورد توجه بوده است.
ادامه مطلب را در سایت روزنامه سپهرغرب به نشانی مطالعه کنید.
|
