|
شواهد موجود نشان می‌دهد که همه‌گیری بیماری کرونا در جامعه، منجر به ابتلا و مرگ تعدادی از هموطنان عزیزمان در تمامی استان‌های کشور شده، بدون تردید یکی از مهم‌ترین تبعات این همه‌گیری علاوه بر آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و مرگ و میر بالای آن، عوارض روان‌شناختی به جامانده از آن است. به گونه‌ای که در گروه‌های مختلف جامعه باعث افزایش استرس، اضطراب و ترس زیاد شده است.
کودکان آسیب‌پذیرترین گروه در هر جامعه‌ای هستند و نباید از نیازهای آن‌ها به‌سادگی عبور کرد، به‌دنبال شیوع ویروس کرونا، کودکان بیشتر از سایر اقشار جامعه تحت تأثیر قرار گرفتند. شادی و بازی مهم‌ترین رکن زندگی کودکانه کودکان است که اگر به اندازه کافی از آن برخوردار نباشند، در آینده دچار مشکلات متعدد می‌شوند، شیوع ویروس کرونا بازی و شادی کودکان را محدودتر کرد.
وسواس فکری طیف گسترده‌ای از افکار آزاردهنده را دربرمی‌گیرد. یکی از نمونه‌های بسیار متداول آن وسواس نظافت است. فرد به میکروب‌ها و ویروس‌های محیط حساس می‌شود و نمی‌تواند دست از تمیز کردن اطرافش بکشد. این اختلال در زنان شایع‌تر از مردان است و یکی از عوامل ابتلا به افسردگی نیز شناخته می‌شود.
در همین راستا با توجه به اهمیت موضوع و شیوع وسواس در کودکان و نوجوانان به‌دلیل کرونا، با یکی متخصصان روان‌شناسی به گفت‌و‌گو نشسته که نتیجه را می‌خوانیم:
علیرضا شریفی یزدی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود در دوران پساکرونا شاهد افزایش انواع اختلالات روانی باشیم، یادآور شد: در این راستا می‌توان به مهم‌ترین آن‌ها ازجمله استرس، نگرانی، وسواس و نشخوار فکری، افسردگی و غیره اشاره کرد.
وی با بیان اینکه در دوران کرونا بسیاری از افراد عزیزان خود را از دست داده و یا ترس از دست دادن خانواده خود را داشتند عنوان کرد: در این راستا والدین برای محافظت از فرزندان خود سخت‌گیری و اغراق کردند و می‌خواستند که نکات بهداشتی را به‌صورت دقیق انجام دهند.
وی با بیان اینکه فشار و سخت‌گیری خانواده‌ها از یک‌سو و تعطیلی همه اصناف و مراکز آموزشی از سوی دیگر باعث شد که رشد اجتماعی کودکان متوقف شود، اذعان کرد: به دلیل آنکه کودکان به مدت دو سال بدون هیچ‌گونه ارتباطات اجتماعی در خانه قرنطینه شدند، زمینه اختلالات فکری، افسردگی، استرس و غیره در آن‌ها به‌وجود آمد.
این روان‌شناس اجتماعی ضمن اشاره به عدم تطابق فعالیت بدنی با سن افراد، عنوان کرد: این امر باعث می‌شود که بیوشیمی مغز تغییر کند و این تغییر احتمال وسواس، استرس و افسردگی در فرد را دوچندان خواهد کرد.
شریفی یزدی با بیان اینکه با روان‌درمانی می‌توان وسواس را کاهش داد یا از بین برد، اذعان کرد: در روان‌درمانی چهار اقدام ارائه برنامه ورزشی، بررسی تغذیه مناسب، پیگیری اوقات فراغت فرد و در نهایت ارجاع به متخصص روان‌شناس صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه اصلی‌ترین درمان غیردارویی وسواس در کودکان و نوجوانان، فعالیت بدنی و برنامه ورزشی است، خاطرنشان کرد: برای درمان وسواس حتماً باید فرد تحت نظر یک متخصص تغذیه قرار گیرد.
این روان‌شناس اجتماعی با بیان اینکه برای درمان وسواس خانواده‌ها باید اجازه دهند که نوجوانان و کودکان اوقات بیشتری را با گروه همسالان خود بگذرانند، عنوان کرد: گذراندن اوقات فراغت با دوستان باعث می‌شود که میزان قابل توجهی استرس و نگرانی آن‌ها کاهش یابد و به‌تبع آن وسواس نوجوانان کمتر شود.
شریفی یزدی با بیان اینکه لازم است با توجه به کاهش کرونا در شهر‌ها خانواده‌ها، دوستان، مربیان و تمام افرادی که با نوجوانان در ارتباط هستند کمتر در خصوص زدن ماسک و رعایت دستورالعمل‌های اجتماعی در جاهای خلوت سخت‌گیری کنند، ابراز کرد: باید نوجوانان با رعایت بهداشتی در حد عادی به‌تدریج به زندگی طبیعی خود قبل از کرونا برگردند.
وی با بیان اینکه ایجاد فضای شاد در خانواده و جامعه باعث می‌شود که میزان قابل توجهی استرس و نگرانی نوجوانان کم شود و به تبع آن وسواس ناشی از کرونا هم کاهش یابد، اذعان کرد: در این راستا لازم است کودکان و نوجوانان با توجه به استعداد و علاقه خود در حوزه موسیقی، هنر و یا ورزش، فضای شادی برای خود ایجاد و از خبر‌های بد دوری کنند.
این روان‌شناس و مشاوره اجتماعی با اشاره به دوری افراد وسواسی از اضطراب و نگرانی عنوان کرد: در خانواده اگر مشکل اقتصادی وجود دارد فرد بیمار نباید متوجه شود چراکه افزایش سطح استرس سبب وسواس بیشتر می‌شود.
شریفی یزدی اذعان کرد: اگر کودک و یا نوجوانی در خانواده‌ای مبتلا به وسواس شدید، با روش‌های متداول گفته‌شده درمان نشد باید در اسرع وقت به یک روان‌شناس مراجعه کند. اگر فایده‌ای نداشت حتماً به سراغ یک روان‌پزشک برود.
وی افزود: برای درمان وسواس لازم است خانواده‌ها باید و نباید، قوانین حاکم بر خانه، سرکوفت زدن و غیره را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
حال با توجه به آنچه گفته شد اختلال وسواس یکی از اختلالات مهم در روان‌شناسی است و اگر به‌درستی درمان نشود زندگی فرد را دچار آسیب‌های فراوان می‌کند و وی از انجام اعمال روزمره خود عاجز می‌شود. در اختلال وسواس فرد به قدری تحت تأثیر افکار مزاحم قرار می‌گیرد که دچار اضطراب بسیار شدید می‌شود و رفتار و اعمالی را که عموماً غیرمنطقی و ناخواسته است انجام می‌دهد. این رفتارها کمک می‌کنند که سطح استرس و اضطراب فرد کاهش یافته و از افکار مزاحم رهایی پیدا کند.
در اختلال وسواس عموماً فرد می‌داند اعمالی که انجام می‌دهد غیرمنطقی است اما برای فرار از اضطراب و افکار ناراحت‌کننده، خود را ناچار به انجام آن می‌بیند و کنترلی روی رفتار خود ندارد.
اختلال وسواس ممکن است در هر شخصی فارغ از سن و جنسیت رخ دهد. البته در مواردی شاید به صورت ژنتیکی باشد و یا بر اساس یک حادثه و به مرور در فرد بروز کند.
افرادی که دچار اختلال وسواس هستند ساعت‌های زیادی از روز خود را صرف انجام اموری می‌کنند که غیرمنطقی‌ست و لزومی ندارد. برای مثال، شخصی با وجود وسواس تمیزی یا شست‌وشو، بارها در طول یک روز حمام کرده و ساعت‌های طولانی را صرف شستن دست‌های خود می‌کند. این اعمال تکرارشونده تا جایی ادامه پیدا می‌کنند که زندگی روزمره و عادی فرد را دچار اختلال می‌کنند و یا حتی گاهی بیماری‌های جسمی هم همراه با آن‌ها بروز می‌کنند.
بنابراین فرد باید برای درمان اختلال وسواس به روان‌شناس مراجعه کند تا پس از تشخیص دقیق، بتواند با راهکارهایی که روان‌شناس وسواس ارائه می‌دهد هرچه سریع‌تر درمان اختلال وسواس را آغاز کند. از طرفی همان‌طور که گفته شد راه‌های درمان وسواس می‌توان به ورزش درمان، رژیم درمانی و گذراندن اوقات فراغت و در نهایت مراجعه به روان‌شناس اشاره کرد.
|
