کد خبر : 63139
تاریخ : 1401/9/8
گروه خبری : شهر

دبیر گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور ایران:

روزمرگی همدان ره‌آورد نداشتن چشم‌انداز شهری

سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش : برنامه‌ریزی برای یک شهر و مجموعه مدیریت شهری آن امری پیچیده و با سابقه طولانی است، بیش از چندین دهه از نخستین تلاش‌های علمی برای تدوین برنامه‌های شهری در ایران می‌گذرد و این برنامه‌ریزی در گذر زمان دارای تحولات بسیار شده تا به امروز که شیوه‌های نوین برنامه‌ریزی شهری در ایران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حال آنکه شهر همدان با سابقه درخشان تاریخی جایگاه خاصی در کشور و خصوصاً حوزه غرب ایران به خود اختصاص داده اما برخلاف این جایگاه به اعتقاد بسیاری از مسؤلان و ناظران بیرونی، توسعه این شهر متناسب با توانمندی‌ها و ظرفیت‌های آن صورت نگرفته در حالی که برنامه‌ریزی شهری در همدان سابقه‌ای نزدیک به چهار دهه دارد و تاکنون برنامه‌هایی از جنس طرح‌های جامع تفصیلی و ساختاری راهبردی را تجربه کرده است.

طی یک دهه گذشته موضوع تدوین و ترسیم چشم‌اندازهای شهری از اهمیت بالایی برای برنامه‌ریزان شهری برخوردار شده اما گویی در همدان تنها تلاش مدیران مرتبط با مدیریت شهری در این حوزه آرزوی داشتن چنین طرحی است زیرا اگر خبرهای یک دهه گذشته را در این خصوص بررسی کنید خواهید دید که کارهای انجام‌شده در این زمینه همگی در حد آمال و آرزو است.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در این خصوص گفت‌وگویی با صاحب نظر حوزه شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری و دبیرگروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور ایران ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

سهراب مشهودی با بیان اینکه اصلی‌ترین زیرساخت برای ترسیم چشم انداز هر شهر این است که طبق اسناد ملی تدوین شود، گفت: بدین مفهوم که در بدو امر باید مشخص کنیم جایگاه و وظیفه تعریف‌شده برای شهر در سطح ملی چیست و چه کارهایی باید انجام دهد و به کدام هدف‌ها منتهی شود.

وی با تأکید بر اینکه ‌متأسفانه تا اسفندماه 1399 طرح آمایشی سرزمینی مصوب، به‌عنوان سند بالادستی سند چشم‌انداز شهری نداشتیم اظهار کرد: یازدهم اسفندماه آن سال این طرح مصوب شد و در حال حاضر جایگاه همدان در سطح ملی و اهداف مشخص است.

وی با بیان اینکه سند آمایش سرزمینی عمده‌ترین زیرساختی است که چشم‌انداز شهری را می‌سازد، اذعان کرد: در این چارچوب باید حرکت برای تدوین و ترسیم چشم‌انداز شهری را از پایین‌ترین سطح آغاز کرد بدین مفهوم که شهر چه ظرفیت‌هایی دارد و با درنظر گرفتن این ظرفیت‌ها و موانع پیش ‌رو، چشم‌انداز شهری ساخته شود.

این پیشکسوت شهرسازی ایران ادامه داد: در این فرایند اگر این دو سند ملی و شهری باهم به تلاقی نرسند، شرایط مطلوبی را می‌توان انتظار داشت اما در غیر این صورت ابتدا باید نسبت به اصلاح سند چشم‌انداز در سطح پایین اقدام کرد و در صورت نداشتن راهکار، مکاتبه و مکالمه‌ای با سازمان برنامه و بودجه در سطح ملی انجام داد تا راهکار جدیدی اندیشیده شود.

مشهودی با اشاره به اینکه روش چشم‌انداز شهری از بالا به پایین یعنی مشخص شدن جایگاه ملی شهر و وظایف و اختیارات آن و از پایین به بالا به معنای ظرفیت و محدودیت شهر است ابراز کرد: اگر چشم‌اندازی برای شهر نداشته باشیم با شهری روز‌مره مواجه خواهیم شد.

وی ادامه داد: با روزمره شدن مدیریت شهری، مدیران نیز با همین روش به دنبال حل قضیه و مشکل روز شهر هستند نه برنامه‌ریزی برای آینده.

دبیر گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور ایران با ابراز اینکه بدون چشم‌انداز و افق دید برای شهر، روزمرگی بر مدیریت شهری حاکم شده و لطمه جبران‌ناپذیری به شهر وارد می‌کند، گفت: در ترسیم و تدوین این سند، همه اقتضائات و الزامات فرهنگی، اجتماعی، محیط زیستی و اقتصادی شهر باید مورد توجه قرار گیرد.

مشهودی افزود: در نظر بگیرید برای شهری همچون همدان علاوه بر رعایت شاخص‌های عنوان‌شده، به لحاظ داشتن جایگاه تاریخی این ظرفیت را دارد که بتواند به یک شهر تاریخی در سطح ملی بدل شود.

وی با اشاره به خاطره‌ای در خصوص اهمیت تاریخی استان و لزوم توجه به این مقوله گفت: بنده به خاطر دارم یکی از استانداران دوره‌های قبل همدان معتقد بود جایگاه شهر در سطح ملی از یاد رفته بنابراین تلاش می‌کرد تا این مهم را احیا کند. با پیگیری فراوان تیم پاس را به همدان آورد که در پی آن نام استان در کنار تیم پاس بارها از رسانه ملی پخش ‌شد همچنین به‌دنبال ساخت یک ساختمان 60 طبقه بود، متأسفانه گرچه هیچ یک از این کارهای انجام‌شده نتیجه‌ای نداشت اما داشتن این رویکرد از سوی مدیریت استان، خود ستودنی است.

وی ادامه داد: در دوره‌ای نیز شهردار همدان از نگاه آینده‌نگرانه‌ای داشت به نحوی که در دوره مدیریت او چند طرح تأثیرگذار مصوب و یا مقدمات آن آماده شد؛ از دریافت مصوبه شورای عالی معماری و شهری در خصوص بلندمرتبه‌سازی و طرح مسیر گنجنامه و چگونگی برخورد باغات این محوطه گرفته تا به‌روزرسانی طرح تفضیلی اما متأسفانه به یک باره با تصمیم شورا کنار گذاشته شد. شهردار جدید با این دیدگاه که طرح دست و پای او را خواهد بسته هر آنچه انجام شده بود را از مدار ادامه خارج کرد.

این پیشکسوت شهرسازی با اشاره به اینکه با توجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد در شهری همچون همدان باتوجه به ظرفیت دانشگاهی خوش نام موجود، باید از این ظرفیت برای هدایت شورای شهر برای در مسیر قرار گرفتن آن برای داشتن چشم‌انداز شهری بهره برد اظهار کرد: در سطح بین‌المللی طرح‌های آمایش سرزمینی به‌عنوان افق چشم‌انداز ملی 25 ساله تدوین می‌شوند اما چشم‌اندازهای شهری 10 ساله تهیه شده و می‌توان آن را در دو افق پنج ساله اجرایی کرد.

مشهودی با بیان اینکه چشم‌انداز، راهنمایی طرح‌های جامع و تفضیلی در شهرها است، خاطرنشان کرد: بدان معنا که در نبود سند چشم‌انداز شهری امکان تهیه طرح جامع و تفضیلی درست وجود ندارد.

وی افزود: برای شهری همچون همدان پرداختن به دو ظرفیت تاریخی و بازگشت به مرکزیت پیشین این شهر در کشور در تدوین سند چشم‌انداز باید مورد توجه قرار گیرد.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد تنظیم یک چارچوب راهبردی متناسب با اتخاذ تصمیمات حوزه مدیریت شهری، یکپارچه‌سازی اقدامات تمامی دستگاه‌های اجرایی برای اداره شهر و بسترسازی برای تحقق مدیریت یکپارچه شهری، فراهم کردن برنامه عمل شهرداری مبتنی بر رویکرد راهبردی، تحقق اسناد فرادست توسعه شهری، مشخص شدن مقاصد توسعه شهری و تعیین شاخص‌های کلیدی قابل سنجش، دقیق و زمان‌بندی شده برای رسیدن به اهداف، موضوع ویژند (برند) شهری و تأکید بر بهبود جایگاه ملی و بین‌المللی همدان و جایگاه شورای اسلامی شهر برای نقش‌آفرینی مؤثرتر در عرصه برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهر از مهم‌ترین اهداف است که باید در سند چشم‌انداز توسعه شهری شهر همدان مورد تأکید قرار گیرد.

  لینک
https://sepehrnewspaper.com/Press/ShowNews/63139