عضو پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی:

گردشگری صنعتی به‌شدت سیاسی است

رضا رضوانی در خصوص نقش تبلیغات در صنعت گردشگری، اظهار کرد: منظور از تبلیغات همان بازاریابی و معرفی محصول است که نقش اساسی و مهمی را ایفا می‌کند. البته پیش‌زمینه تبلیغات داشتن محتوا و جاذبه‌هایی است که باید از آن برخوردار باشیم.
وی اضافه کرد: کشور ما منابع گردشگری زیادی دارد اما آن چیزی که گردشگری را در مسیر درست خود به جلو هدایت می‌کند تأسیسات و زیرساخت‌هایی است که فراهم می‌شود. به همین دلیل مشکلاتی که در زمینه گردشگری خارجی برای معرفی به گردشگر وجود دارد، نداشتن محتوای کامل برای جاذبه‌های مختلف این صنعت است.
عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: در گذشته تبلیغات و بازاریابی متمرکز بر تعیین نیاز مشتری بود، اما اخیراً به سمت تأمین رضایت مشتری سوق پیدا کرده‌ایم و رضایت مشتری یکی از اصول است. ارزش‌های پیشنهادی به‌قدری متنوع شده که مانند گذشته تنها نیاز مطرح نمی‌شود، به عنوان مثال هتل‌ها در گذشته تنها برای اقامت شبانه بودند، اما امروزه طیف گسترده‌ای از خدمات را به گردشگران ارائه می‌کنند تا بتوانند رضایت بیشتری را برای گردشگران به همراه داشته باشند.
رضوانی در خصوص اینکه تبلیغات مناسب گردشگری در کشور نیازمند چه زیرساخت‌هایی است، تصریح کرد: همانطور که مطرح شد، مشکل ما در عرصه بین‌الملل معرفی جاذبه‌های مختلف به گردشگران است. اگر وزارت میراث فرهنگی و گردشگری شرکت‌هایی داشته باشد تا در تولید محتوا همکاری‌هایی با این وزارت داشته باشند علاوه بر حرکت رو به جلو در حوزه گردشگری وزارت میراث فرهنگی می‌تواند با فراهم کردن معافیت‌های مالیاتی به آن‌ها نیز برای ادامه فعالیت کمک کند.
وی در پاسخ به این سؤال که چه ارگان‌هایی متولی تبلیغات گردشگری هستند، گفت: متولی اصلی در عرصه جذب گردشگر خارجی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است اما نهادهای دیگری مانند سفارت‌خانه‌ها، کنسولگری‌ها، خانه‌های فرهنگ که در خارج از کشور هستند، می‌توانند تأثیرگذار باشند. به عبارتی آن‌ها می‌توانند در ابتدا بازارسازی را بر عهده گرفته و لینک ارتباطی را ایجاد کنند تا بخش خصوصی بتواند در ادامه وارد مسیر شده و در این زمینه بازاریابی کند.
وی در خصوص نقش بخش خصوصی در زمینه تبلیغات گردشگری، خاطرنشان کرد: تا زمانی که بخش خصوصی در گردشگری ضعیف باشد و دولت نقش اصلی را در تمام ابعاد ایفا کند، نمی‌توان ادعا کرد که این صنعت در کشور وجود دارد.
این کارشناس گردشگری بیان کرد: گردشگری صنعتی به‌شدت سیاسی و ترسو است، به عنوان مثال پس از درگیری با کووید اواخر تابستان ورودی گردشگران بهتر شده اما به محض ایجاد ناآرامی‌ها در کشور 90 درصد تورهای ورودی کاهش پیدا کرد؛ به همین دلیل مسائل سیاسی، عوامل اقتصادی، نقش دولت و متغیرهای کلان بسیار مؤثر هستند و ما در این زمینه جایگاه چندان مناسبی نداریم.
رضوانی در خصوص تبلیغات مثبت و منفی، اظهار کرد: مشهد مقصد زیارتی است و گردشگری زیارت وابسته به موانع نیست و گردشگران خاص خود را در هر شرایطی دارد و هر اتفاقی که رخ دهد مشهد زائر خود را خواهد داشت، البته ممکن است که برخی موارد تأثیر بیشتری داشته باشد و باعث کاهش حضور زائران شود اما مطمئناً سفر به مشهد قطع نخواهد شد.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال می‌توان گفت که هنگام ناآرامی‌های عراق پیاده‌روی اربعین و طیف ورود زائران متوقف نشد، اما عوامل مختلفی چون ناآرامی‌ها گردشگری تفریحی را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند.
عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: گاهی راهبردهای یک کشور این است که در شرایط خاص تبلیغات منفی انجام شود تا اتفاقات مخرب‌تری در منطقه رخ ندهد؛ چراکه ممکن است حجم گردشگران به یک منطقه زیاد باشد و رخداد یک واقعه آثار مخربی را به همراه داشته باشد؛ در نتیجه گاهی اوقات افراد این استراتژی را برای جلوگیری از نامساعدتر شدن شرایط انتخاب می‌کنند.