محمدرضا معدنی از فعالان حوزه نشر کودک که یکی از مشارکتکنندگان در دوازدهمین نمایشگاه بینالمللی «مادر، نوزاد و کودک» است، عمدۀ فعالیتش در حوزه مجلات، کتاب و شخصیتهای انیمیشن و محصولات آن در حوزه کودک قرار میگیرد. معدنی درباره اثربخشی برپایی نمایشگاه مادر، نوزاد و کودک در جامعه بیان کرد: قطعا برگزاری نمایشگاهها تاثیر دوچندان دارد. ما در دورههای قبلی که در نمایشگاه حضور داشتیم، شاهد بودیم که غیر از بحث فروش، دیدهشدن و معرفی محصولات با کیفیت ایرانی در این نمایشگاهها نیز شکل جدی به خود میگیرد. هرچقدر هم که بگوییم دوران دیجیتال و فضای مجازی و فروش آنلاین است اما در نهایت محصول فیزیکی که خانواده برای فرزندش میخواهد خریداری کند را باید از نزدیک ببیند، لمس کند، ورق بزند و از کیفیت و محتوای آن مطلع شود که برگزاری نمایشگاه در این زمینه بسیار اثربخش خواهد بود. این ناشر در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه حمایت در این زمینه از بخش خصوصی صورت میگیرد، توضیح داد: یک موضوع، تلاش بخش خصوصی است و موضوع دیگر همراهی و همکاری ارگانها و نهادهای دولتی است. بخش خصوصی همیشه به لحاظ مالی محدودیتهایی دارد و تعامل بخش خصوصی با ارگانها و نهادهای دولتی برای اینکه تا کجا بتواند به این تلاش ادامه دهد بسیار تعیینکننده است. همچنین تلاشهایی که بخش خصوصی انجام میدهد و ایدهپردازیهایی که میکند، اگر گردش مالی در حدی که بتواند حقوق کارکنانش را بهموقع بدهد و محصولش را بیدغدغه تولید کند پایدار نباشد، در مقطعی دیگر نمیتواند پا را فراتر بگذارد و برای دیدهشدن محصول ایرانی بجنگد. مشکل اساسی ما حمایت نشدن است. حمایتها عموما تبدیل به شعار شده است و در مرحله عمل موانعی برسرراه تولیدکننده قرار میگیرد که او را دلسرد میکند. او همچنین درباره تولید محتوا در این فضا و آشنایی مخاطب با محصولات داخلی گفت: شبکههای رادیو و تلویزیون، تبلیغات محیطی مختلف، فضاهای آنلاین و بازارها جاهایی هستند که بخش خصوصی میتواند محصولش را تبلیغ کند. سازمانهای دولتی و نهادهای ذیربط نیز در این زمینه دستشان باز است تا از بخش خصوصی برای تبلیغ محصولات خود حمایت کنند. بهطور مثال ما سال گذشته تیزری در شبکه پویا به مدت 45 روز پخش کردیم که باعث شد رکورد فروش کتاب کودک در ایران شکسته شود و با اختلاف زیاد و قابل توجهی همراه بود. اما با تغییرات مدیریتی در لایههای بالایی و بعد پایینتر سازمان، قراردادها و تفاهمنامهها دوباره به ابتدای مسیر برگشت و تمام صحبتها و تفاهمنامههای انجام شده مجدد پیگیری شد تا به نتیجه نهایی برسد. در نهایت ما این حمایت را از دست دادیم اما سوال این است که تاکنون چند شرکت تولیدکننده محصولات با کیفیت بخش خصوصی توانسته است از این حمایتها بهره بگیرد؟ تیزرهای تلویزیونی و موضوع بازارهای دیجیتال هم در این زمینه مطرح است. معدنی ادامه داد: خود شرکتهای فعال در این حوزه خصوصی هستند و بخش خصوصی نمیتواند دوباره از بخش خصوصی حمایت کند. اگر ما بخواهیم با یک شرکت قدرتمند در حوزه بازارهای دیجیتال کار کنیم تا محصول ایرانی دیده شود، نیازمند یک سرمایه اولیه قوی هستیم که با ورود نهادها میتوان دست این دو بخش را در دست هم نهاد. یعنی کسی که تولیدکننده محتواست و کسی که بازاریاب است در کنار هم قرار گیرند تا تلاشهای بخش خصوصی برای تولید محصول با کیفیت و همچنین جا انداختن محصول ایرانی و کاراکترهای ایرانی به ثمر بنشیند. فکر میکنم وقت آن رسیده تا سازمانها در قالب مسئولیت اجتماعی که دارند و نهادهای بالا دستی پرقدرت بیایند و بخش خصوصی را که دست به زانوی خود گذاشته را حمایت کنند. این ناشر همچنین درباره الگوسازی فرهنگی نیز بیان کرد: الگوسازی بهصورت جزیرهای انجام شده است. ما یکسری نهاد با رویکرد مذهبی داریم و یکسری نهاد نیز تمرکزشان روی ایرانی بودن است که هرکدام در جزیره خود الگوهای فرهنگی و دینی ایرانی و اسلامی را شکل دادهاند. در پروسۀ تولید نیز هر اتفاقی که افتاده به این شکل بوده چون مسیر مشخصی برای شکلگیری یک شخصیت که در قالب طرحی با هدف الگوسازی خلق کنیم نداریم که بعد تبدیل به محصولات مختلف شود و در جریان زندگی خانواده ایرانی قرار گیرد. بهدنبال آن، خانواده ایرانی نیز در جریان قرار نمیگیرد. از همین رو شاهد هستیم که تولیدکننده پوشاکی که شخصیتی ایرانی را الگو قرار داده چندان با اقبال مالی مواجه نشده است، اما تولیدکنندهای که از شخصیتهای خارجی استفاده کرده پرفروشترین محصولات را دارد. در واقع چون روال مشخص نیست و همه اتفاقها جزیرهای است، اگر تلاش خاصی هم انجام شده باشد چندان نمودی در فرهنگ مصرفی خانواده ایرانی پیدا نکرده است. دوازدهمین نمایشگاه بینالمللی «مادر، نوزاد و کودک» (MBC) با نظارت شورای نظارت بر اسباببازی روزهای دوم تا پنجم اسفندماه 1401 بهصورت حضوری در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار خواهد شد.
|