|
پیش از ورود به دوران نوجوانی، کودکان روش ثابتی برای احساس، تفکر و عمل دارند ولی این ثبات با انتقال از دوران کودکی به بزرگسالی ناگهان تغییر می‌کند، چرا که نوجوانان با نوسانات هورمونی، انتظارات تحصیلی و تغییرات عصبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. ویژگی‌های کلیدی، دیدگاه‌ها و مسائل مربوط به عزت‌نفس که می‌تواند بر طرز فکر فرد در زندگی آینده تأثیر بگذارد، اغلب در طول سال‌های نوجوانی شکل می‌گیرد. در ادامه با چند عامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری شخصیت و دیدگاه در سال‌های نوجوانی آشنا می‌شویم.
اهمیت انتخاب دوست در دوران نوجوانی
گذار از کودکی به نوجوانی با ایجاد تغییرات اجتماعی-روانی در مغز همراه است. برای مثال هنگامی که نوجوانان و جوانان به‌دنبال استقلال از والدین خود هستند، ممکن است برای راهنمایی، حمایت و پذیرش، به دوستان خود بیشتر وابسته شوند. در زمان‌های تجربه ناراحتی یا استرس نیز یک گروه دوستی سالم می‌تواند راه خروجی سالم برای نوجوانان فراهم کند که آن‌ها به‌دنبال آن اهمیت صحبت کردن با مشکلات خود را با آرامش و صحت مزاج درک خواهند کرد.
وابستگی به دوستان، نوجوانان را به سمت انتخاب کردن سوق می‌دهد و تأثیرپذیری از دوستان به زندگی آن‌ها شکل می‌دهد. نوجوانان می‌توانند به‌دلیل فشار هم‌سالان و دوستان خود وسوسه شوند که پذیرای رفتارهای پرخطرتری مانند نوشیدن الکل، سوءمصرف مواد یا انجام اعمال خطرناک باشند که این تجربیات آینده یا طرز فکر آن‌ها را شکل می‌دهد.
توجه به سلامت روان نوجوانان
بهره‌مندی از سلامت روان خوب در طول سال‌های نوجوانی باعث می‌شود که انسان‌ها در بزرگسالی از آسایش بیشتری برخوردار شوند، با این حال اختلالات سلامت روان درمان نشده در دوران کودکی یا نوجوانی به کاهش کیفیت زندگی آن‌ها منجر می‌شود. این کاهش کیفیت می‌تواند با سوءمصرف مواد، عملکرد ضعیف، دیدگاه منفی و بیماری‌های جسمی در سنین بزرگسالی خود را نشان بدهد. به همین دلیل نوجوانان در زمان مبارزه با یک اختلال سلامت روان مانند افسردگی و برای غلبه بر نبرد سلامت روان به حمایت و درمان نیاز دارند.
احساس هویت
مطالعات نشان می‌دهد نوجوانانی که احساس می‌کنند زندگی خود را تحت کنترل دارند و به‌خوبی می‌دانند چه انتظاری از آن‌ها می‌رود، عملکرد مناسب‌تری دارند و احساس مثبت‌تری از هویت و ثبات عاطفی بیشتری پیدا کردند. این یافته‌ها اهمیت فراهم کردن یک محیط پرورشی مناسب برای نوجوانان به‌منظور حمایت از رشد شخصیت آن‌ها را اثبات می‌کند. به‌عنوان مثال تشویق جوانان به داشتن عملکرد خوب در مدرسه مهم است و والدین و معلمان هر دو مسئولیت دارند تا به نوجوانان کمک کنند ویژگی‌های مثبت خود را توسعه دهند و مکانیسم‌های مقابله‌ای سالم را اتخاذ کنند.
قرار گرفتن بیش از حد نوجوانان در معرض رسانه‌ها
قرار گرفتن در معرض رسانه‌ها به شخصیت افراد شکل می‌دهد. نوجوانان بیشتر وقت خود را صرف پیمایش در رسانه‌های اجتماعی، گشت‌وگذار در وب‌سایت‌ها و تماشای ویدئو می‌کنند که این موارد می‌توانند به نظر آن‌ها در مورد درست یا نادرستی مسائل پیرامون شکل دهد.
اینترنت دسترسی به هر نوع محتوایی از آموزشی و سرگرمی گرفته تا خشونت‌آمیز و کلیشه‌ای را فراهم می‌کند. از آنجا که نوجوانان در سنی تأثیرگذار هستند و در معرض محتوای آنلاین زیادی قرار دارند، احتمال شکل‌گیری نظرات منفی در آن‌ها وجود دارد که این امر می‌تواند دیدگاه آن‌ها را نسبت به زندگی، شرایط فرهنگی و درک جامعه شکل دهد. به همین دلیل لازم است والدین، نه به شیوه‌ای که به شخصیت حساس و شکننده آن‌ها ضربه وارد شود، اما با اعمال محدودیت‌های دقیق صفحه نمایش و زیر نظر گرفتن منظم رفتارهای آنلاین نوجوانان مطمئن شوند فرزندان آن‌ها از گرایش به احساسات و نظرات منفی در امان بمانند.
نقش والدین در تربیت و شکل گرفتن شخصیت نوجوانان
هیچ‌کس نمی‌تواند یک شخصیت با اعتمادبه‌نفس، کنجکاو و انعطاف‌پذیر را کم‌اهمیت جلوه دهد و تربیت فرزندی با این شخصیت در کنار متواضع و محترم بودن آرزوی هر پدر و مادری است. والدین برای کمک به شکل‌گیری شخصیت نوجوانان باید از کودکی آن‌ها را پرورش دهند. توجه به این نکته نیز ضروری است که آموزش نقش مهمی در شکل‌گیری چنین شخصیتی دارد. والدین همیشه بهترین‌ها را برای فرزند خود می‌خواهند، اما باید توجه داشت که در دنیای امروز فرزندپروری بسیار دشوار شده است زیرا والدین باید زندگی پیچیده‌شان را مدیریت، مسئولیت‌های‌شان را تفکیک و نیازهای فرزندان‌شان را شناسایی کنند.
ایجاد تمرکز یکی از راه‌هایی است که والدین به‌واسطه آن می‌توانند به شکل‌گیری شخصیت آینده فرزندان خود کمک کنند زیرا جهان امروز دنیایی پویا با حواس‌پرتی‌های فراوان است و کودکان در آن تمرکز و علاقه خود را گم می‌کنند. والدین باید با درک و شناسایی بلندپروزای‌ها، نقاط قوت و علایق فرزندان خود، آن‌ها را در فعالیت‌هایی مشارکت دهند که به تقویت اعتمادبه‌نفس، ایجاد تمرکز و درگیر نگه داشتن آن‌ها برای فراتر رفتن از محدودیت‌های موجود کمک می‌کند.
علاوه‌بر این، تمرین روشی هیجان‌انگیز برای یادگیری و راهی برای رشد شخصیت کودک است. کودکان باید بتوانند به جای گوش دادن یا تماشای سخنرانی‌های آکادمیک، در فعالیت‌هایی شرکت کنند که به آن‌ها در حل مشکلات کمک می‌کند و والدین باید با درک مهارت‌های فرزند خود برای وی اعتمادبه‌نفس بیشتری به ارمغان آورند.
رشد اجتماعی یکی دیگر از نکاتی است که والدین باید برای شکل‌دهی به شخصیت فرزند خود مورد توجه قرار دهند. حفظ روابط مثبت و توانایی تعامل با محیط ضروری است و به تقویت بیشتر اعتمادبه‌نفس کودکان کمک می‌کند. دوستان، معلمان، والدین و فناوری نقش چشمگیری در رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان دارد و بر رشد اجتماعی آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
نکته دیگر این‌که عادت به کتاب خواندن، مطالعه و تحقیق که در دنیای امروز با فیلم و بازی جایگزین شده است، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری شخصیت آینده یک کودک ایفا و با کمک به رشد تفکر مثبت، به‌عنوان یک راهنما عمل می‌کند که وی را در مسیر درست زندگی قرار می‌دهد.
در آخر والدین می‌توانند شخصیت فرزندان خود را با آموزش آن‌ها برای کشف چیزهای جدید شکل دهند. این امر علاقه کودکان را برمی‌انگیزد و در آن‌ها کنجکاوی و هیجان ایجاد می‌کند که به نوبه خود تأثیر بسیاری بر مستقل و موفق شدن آن‌ها در آینده دارد در این دوره مهم است که به کودک آموخت موفقیت مستلزم اشتباه و شکست است و همیشه همه چیز خوب پیش نمی‌رود.
|
