آیا دانش‌آموزان ابتدایی هم «مردود» می‌شوند؟

سال تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی به پایان رسیده است، در این مطلب درباره تکرار پایه در دوره ابتدایی و تبعات آن بر سلامت روحی و روانی دانش‌آموزان اشاره خواهیم کرد.
تکرار پایه در دوره ابتدایی در شرایطی است که دانش‌آموز در دو درس فارسی و ریاضی به طور همزمان توصیف «نیازمند تلاش بیشتر» را کسب کند البته نه در امتحانات خرداد بلکه در امتحانات شهریور، آن وقت مشمول تکرار پایه می‌شود اما همین موضوع هم با شروط بسیاری همراه است و الزاماً کسب توصیف «نیازمند تلاش بیشتر» نباید منجر به تکرار پایه شود.
مدتی پیش، معصومه نجفی پازوکی؛ معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه در دهه 90 رویکردها در کتاب درسی تغییر کرد اما معلمان برای همراهی با رویکردهای جدید آموزش ندیدند و فاصله بین اهداف برنامه درسی با آنچه در مدارس می‌گذرد زیاد است، گفته بود: برای توانمندسازی معلم در رویکرد آموزشی باید وضعیت فعلی را بررسی می‌کردیم. در روند بررسی‌ها، یکی از شاخص‌ها نرخ تکرار پایه است که در دوره ابتدایی سه درصد و در پایه اول ابتدایی 10 درصد بود که آمار وحشتناکی است و باید به طور ویژه به آن توجه کرد.
  تبعات روانی تکرار پایه را باید جدی گرفت!
محمد محمدی؛ مدیرکل دفتر آموزش پیش‌دبستانی و دبستانی وزارت آموزش و پرورش درباره شرایط تکرار پایه می‌گوید: در صورتی که دانش‌آموز در امتحانات خرداد ماه در دروس فارسی و ریاضی توصیف «نیازمند تلاش بیشتر» کسب کرد، معلم باید از طریق روش‌هایی همچون طراحی پروژه و تعیین تکلیف در ایام تابستان به ارتقای آنها کمک کند و پس از آن در شهریور از دانش‌آموز امتحان گرفته می‌شود، اگر همچنان در دو درس فارسی و ریاضی توصیف «نیازمند به تلاش بیشتر» را کسب کرد، مشمول تکرار پایه می‌شود.
به گفته محمدی؛ تکرار پایه در دوره ابتدایی شروطی دارد ازجمله اینکه پرونده دانش‌آموز به شورای مدرسه می‌رود و در آنجا باید از خانواده دانش‌آموز نیز دعوت شود و در این شورا برای ارتقا یا تکرار پایه تصمیم‌گیری می‌شود البته باید تمام مسائل به‌ویژه احتمال آسیب روانی یا سرخوردگی دانش‌آموز در نظر گرفته شود و در صورت چنین مسائلی از تکرار پایه جلوگیری شود.
همچنین میثم نجات‌خواه؛ مشاور تحصیلی معتقد است که اگر تکرار پایه منجر به سرخوردگی و دلزدگی دانش‌آموز از تحصیل شود باید از آن جلوگیری کرد چون تبعات بسیاری خواهد داشت که احتمالاً تا سال‌ها دامنگیر دانش‌آموز خواهد شد.
وی با تأکید بر اینکه برای تکرار پایه باید مسائل بسیاری را بررسی کرد از جمله شرایط روحی و روانی دانش‌آموز گفت: دانش‌آموزان دوره ابتدایی قدرت تحلیل کافی ندارند و در صورت تکرار پایه ممکن است این تصور برایشان ایجاد شود که که توانایی و استعداد لازم برای درس خواندن ندارد و به اعتماد به نفس و سلامت روان آن‌ها آسیب وارد شود.