آزاد نگران از سرنوشت قشلاق

مردم سنندج سال‌ها بود که از طعم و بوی نامطلوب آب سد قشلاق گلایه داشتند به طوری که عده‌ قابل توجهی از شهروندان به‌ناچار به چشمه‌های اطراف شهر پناه می‌بردند تا آبی گوارا استفاده کنند ولی پاییز سال گذشته با بهره‌برداری از سامانه انتقال سد آزاد، این مشکل برطرف شد.
تغذیه‌گرایی سد قشلاق دلیل اصلی طعم نامطلوب آب شهر سنندج بود، صف‌های طولانی دبه آب در چشمه‌های اطراف سنندج و دامنه کوه آبیدر و نارضایتی مردم، مسئولان را به فکر چاره انداخت تا اینکه تصمیم بر این شد آب سد آزاد به‌صورت مستقیم وارد تصفیه‌خانه سنندج شود.
این طرح بهمن 1399 در دولت دوازدهم شروع شد اما روند کار به‌کندی پیش می‌رفت به گونه‌ای که تا پایان آن دولت، فقط 20 درصد پیشرفت داشت اما با عزم دولت سیزدهم و پیگیری مسئولان استان، با سرعت قابل توجهی ادامه پیدا کرد و 10 آذر سال 1401 با حضور رئیس جمهور به بهره برداری رسید. حالا شاید این سؤال برای شهروندان مطرح شود که چه ضمانتی وجود دارد، سد آزاد هم مثل قشلاق دچار تغذیه‌گرایی و طعم و بوی نامطلوب نشود؟
16 اردیبهشت بود که شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران خبرنگاران را به ایستگاه پمپاژ سامانه انتقال سد آزاد دعوت کرد تا خبر عملیات تقویت چهار الکتروپمپ سامانه و جایگزینی چندروزه تأمین آب شرب سنندج از محل سد قشلاق به اطلاع مردم برسد. در جلسه‌ای که در همین رابطه در محل ایستگاه پمپاژ سامانه انتقال سد آزاد برگزار شد، نگرانی از احتمال تغذیه‌گرایی سد آزاد مطرح شد.
  ورود فاضلاب 162 روستا به مخازن سدهای کردستان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کردستان در این رابطه اظهار کرد: در حال حاضر فاضلاب 162 روستا به‌صورت مستقیم وارد مخازن سدهای استان می‌شود که باید برای ساماندهی آن اقدام کرد.
محمد فرهاد ادامه داد: از هزار و 677 روستای دارای سکنه کردستان، 430 روستا در حوزه آبریز سدها قرار دارد که ساماندهی فاضلاب 162 روستا به لحاظ جمعیتی و نزدیکی به مخازن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی اضافه کرد: در سطح ملی و استانی اعتباراتی برای ساماندهی فاضلاب روستاها وجود ندارد؛ مگر اینکه اعتبار خاصی برای پروژه‌ای خاص اختصاص یابد.
  تصویب مطالعات ساماندهی فاضلاب روستاهای حوزه سدهای استان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کردستان یادآور شد: با این وجود، سال قبل مطالعات در این زمینه انجام و طرح‌های اولویت دار احصا و به شرکت مهندسی ارسال شد.
فرهاد با اشاره به اینکه ساماندهی فاضلاب این 162 روستا، 300 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، اظهار کرد: مطالعات ارسال شده در شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور تصویب شده و ماده 23 نیز همزمان در حال اجرا است که در صورت تدوین با دستور وزیر نیرو، برای سازمان برنامه و بودجه جهت اخذ ردیف اعتباری ارسال خواهد شد.
معاون اجرایی سد و نیروگاه آزاد سنندج هم گفت: مراقبت از سد آزاد و ممانعت از تغذیه گرایی آن، نیازمند همکاری همه دستگاه‌های مرتبط ازجمله شرکت‌های آب و فاضلاب، آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی و محیط زیست است.
حسین راهنورد اضافه کرد: روستاهای حوزه آبریز سدها بررسی و آمار آن تهیه شده و برای دستگاه‌های مرتبط ارسال شده تا برنامه مدونی برای آن تنظیم و اجرا شود.
سد آزاد در 40 کیلومتری جاده سنندج- مریوان روی رودخانه آزاد واقع ‌شده است. این سد از نوع سنگریزه‌ای با هسته رسی با طول تاج 595 متر و ارتفاع 125 متر از پی، امکان ذخیره‌سازی 300 میلیون مترمکعب آب را دارد.
طول کلی مسیر پروژه آبرسانی به شهر سنندج حدود 60 کیلومتر و ارتفاع پمپاژ اولیه 480 متر است که در این میان 27 کیلومتر از این مسیر با لوله‌های فولادی به قطرهای 1400 و 1200 میلی‌متر منشعب شده و با بهره‌برداری از آن سالانه امکان انتقال 57 میلیون مترمکعب آب به تصفیه‌خانه آب شهر سنندج برای جمعیتی معادل 700 هزار نفر، در افق سال 1425 ایجاد شده است تا مردم از آب شرب با کیفیت و پایدار بهره‌مند شوند.
18 سد در کردستان وجود دارد که از این تعداد مدیریت 12 سد در اختیار استان و بهره‌برداری مابقی سدها در اختیار استان‌های همجوار ازجمله آذربایجان‌غربی و کرمانشاه قرار دارد.