چگونه از هنرهای سنتی در عصر هوش مصنوعی حفاظت کنیم؟

آرام آرام هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) جای پای خود را در حوزه فرهنگ و هنر محکم می‌کند، در یک سال اخیر هنرمندان پیشرو، با بهره گیری از هوش مصنوعی آثار و تجربه‌های شگفت انگیزی از موسیقی، فیلم و سینما، عکس و نقاشی به مخاطبان ارائه کرده‌اند؛ در حالی که حوزه صنایع‌دستی همچنان با چالش‌های قدیمی خود از تامین مواد اولیه تا بیمه و بازار فروش درگیر است، موج نویی از توسعه فناوری از هوش مصنوعی و متاورس به لبه‌های مرز هنرهای سنتی و صنایع‌دستی رسیده است و برای فعالان این حوزه شاید به نگرانی و دغدغه تبدیل شده باشد.
به نظر می‌رسد آنچه که نباید دغدغه و نگرانی متولیان حوزه صنایع‌دستی باشد ارزیابی شاخص «مقاومت» یا «شکنندگی» دانش و هنر و مهارت‌های سنتی ایرانی است، چرا که هنرمند صنایع‌دستی هوشمندی خود را در قرن‌های متمادی در هر دوره تاریخی با هر پیشرفت توسعه‌مندی، به رخ فناوری‌های نو زمانه خود کشیده، آن را در اختیار خود گرفته و محصول خود را به غایت یک اثر فاخر یا کاربردی به جامعه ارائه کرده است، امروزه هر چه در تاریخ داریم، هنر تطبیق هنرمند است با توسعه در زمان خود؛ زمان حاضر هم فصلی از همین مواجهه هنر است با فناوری‌های نو.
  ضرورت انعطاف‌پذیری برای مواجهه با جهان هوشمند
حسین خواجه بیدختی درباره مواجهه هنرهای سنتی با پدیده‌های نوظهور توسعه گفت: در مسیر توسعه‌یافتگی امکان آسیب سنت‌ها و پیشه‌های سنتی به خصوص صنایع‌دستی وجود دارد، لذا باید از تجربه کشورهای بیشتر توسعه‌یافته جهان برای حفظ اندوخته‌ها،دانش و مهارت‌های سنتی و صنایع‌دستی خود بهره ببریم و برنامه مشخص و مدونی برای کاهش تاثیر منفی آن داشته باشیم.
کارشناس صنایع‌دستی خاطر نشان کرد: ژاپن در چند دهه گذشته برای مقابله با اثرات منفی موج توسعه‌یافتگی تا حد زیادی توانست یک مدل بومی برای حفظ سنت‌ها به خصوص صنایع‌دستی ارائه دهد، ما هم که کشوری صاحب هنر و تمدن کهن است، در عصر هوش مصنوعی و متاورس، با اندکی انعطاف و عبور از اندیشه‌های صلب و بسته می‌توانیم صنایع‌دستی و هنرهای سنتی خود را حفاظت و بلکه توسعه دهیم.
نقش دولت‌ها تسهیل‌گری است نه تصدی‌گری
بیدختی با بیان اینکه در بیشتر کشورها دولت‌ها در حوزه صنایع‌دستی نقش تسهیل‌گری نه مداخله و تصدی‌گری، تصریح کرد: دخالت مستقیم دولت در حوزه صنایع‌دستی دست‌کم در این دوران مناسب رویگرد درستی نیست، در کشوری مانند هند که صنایع‌دستی نقش پررنگ‌تری در اقتصاد آنها دارد، نقش تشکل‌های غیردولتی تولید پررنگ‌تر از دولت‌ها است.
وجود تشکل‌های غیردولتی می‌تواند در تعامل با این کارخانجات صنایع بزرگ، بخش بزرگی از مشکلات تولیدکنندگان صنایع دستی را حل کندوی به سیاست‌های تشویقی دولت‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی اشاره کرد و گفت: سیاست‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی، کمک به تامین مواد اولیه ارزان قیمت و مرغوب، ارسال و تحویل به دست مشتری (مانند همین قول مساعدی که مدیرعامل شرکت ملی پست ایران این اواخر داده است) مشوق‌های ارزشمندی است که در توسعه و رونق بازار صنایع‌دستی تاثیر مثبت دارد.
ادامه مطلب را در سایت روزنامه سپهرغرب به نشانی  مطالعه کنید.