روز جهانی زنان در دیپلماسی

آمار حضور زنان در کرسی‌های دولتی

زنان و دختران نیمی از جمعیت جهان و بنابراین نیمی از ظرفیت آن را تشکیل می‌دهند. از زمان تدوین و امضای منشور ملل‌متحد در سال 1945، زنان نقشی حیاتی در حکومت جهانی ایفا کرده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی زنان در کابینه‌ها و مجلس‌ها خدمت می‌کنند، قوانین و سیاست‌هایی را به تصویب می‌رسانند که برای مردم عادی، محیط زیست و انسجام اجتماعی بهتر است. پیشبرد اقدامات برای افزایش مشارکت زنان در صلح و فرآیندهای سیاسی به‌منظور دستیابی به برابری واقعی زنان در چارچوب تبعیض ریشه‌دار حیاتی است.
از 193 کشور عضو سازمان ملل متحد، تنها 34 زن به‌عنوان رؤسای منتخب کشورها یا دولت‌ها خدمت می‌کنند. با وجود پیشرفت‌هایی که در بسیاری از کشورها حاصل شده است، نسبت جهانی حضور زنان در دیگر سطوح مناصب سیاسی سراسر جهان هنوز پایین است و شامل 21 درصد از وزرای جهان، 26 درصد از نمایندگان پارلمان ملی و 34 درصد از کرسی‌های منتخب دولت محلی می‌شود. بر اساس گزارش جدید سازمان ملل، با سرعت فعلی پیشرفت، نمایندگی برابر در پارلمان تا سال 2062 محقق نخواهد شد.
مجمع عمومی سازمان ملل‌متحد به‌عنوان بزرگ‌ترین نشست سالانه رهبران جهان در سراسر دنیا شناخته می‌شود. این مجمع شاهد چندین لحظه تاریخی در مسیر دستیابی به برابری جنسیتی بوده است، با این حال هنوز هم اقدامات چندانی در مورد نمایندگی و مشارکت زنان در آن حاصل نشده است و طی 77 سال تنها چهار زن به‌عنوان رئیس مجمع عمومی سازمان‌ملل انتخاب شده‌اند.
15 عضو شورای امنیت سازمان‌ملل مسئولیت اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارند، با این وجود زنان در حال حاضر اندکی بیش از یک‌سوم اعضای شورای امنیت را نمایندگی می‌کنند و هنوز فاصله بسیاری در این زمینه دیده می‌شود.
  بررسی مشارکت زنان در شورای امنیت
حکمرانی فراگیر می‌تواند منجر به سیاست‌هایی شود که تغییرات مثبتی را در بلندمدت ایجاد کند. از ژانویه 2023، در 31 کشور 34 زن به‌عنوان رئیس دولت در حال خدمت‌رسانی بوده‌اند. دو مورد از پنج فرآیند صلحی که تحت رهبری سازمان ملل‌متحد در سال 2021 انجام گرفت نیز تحت میانجی‌گری زنان انجام شد. در سال 2022، شورای امنیت نخستین نشست رسمی خود را با تمرکز بر اقدامات تلافی‌جویانه علیه زنان شرکت‌کننده در فرآیندهای صلح و امنیت برگزار کرد.
در مجامع چندجانبه خلع سلاح، همچنان شکاف‌های گسترده‌ای در زمینه مشارکت زنان دیده می‌شود و زنان در بسیاری از زمینه‌های مرتبط با تسلیحات ازجمله کنترل تسلیحات فنی، به شدت حضور پایین‌تری دارند، تا جایی که تنها 12 درصد از وزرای دفاع سطح جهان را زن تشکیل می‌دهد. ثابت شده است کشورهایی که تعداد زنان در شاخه‌های مقننه و مجریه آن‌ها بیشتر است، هزینه‌کردهای دفاعی کمتر و هزینه‌کردهای اجتماعی بیشتری دارند.
  اهمیت زنان در دیپلماسی جهانی
زنان واقع‌گرا هستند و در عین قرار گرفتن روی زمین، به افق‌های دور نگاه می‌کنند. آن‌ها برای قرن‌ها نقش مهمی در دیپلماسی ایفا کرده‌اند، با این حال دیپلماسی به لحاظ تاریخی در اختیار مردان بوده و مشارکت زنان در آن اغلب نادیده گرفته شده است. جهان امروز به‌شدت نیازمند راهکارهایی است که به‌واسطه آن‌ها زنان موانع را از سر راه بردارند و در عرصه دیپلماسی تغییراتی وارد کنند. هنجارها و استانداردهای جهانی نقش کلیدی در تعیین معیارهایی برای جامعه بین‌المللی دارد که باید مورد تبعیت و اجرا قرار گیرند. حمایت از افزایش نمایندگی زنان در مناصب کلیدی تصمیم‌گیری، تا حد زیادی به دستورکارهای چندجانبه شکل می‌دهد و آن‌ها را به مرحله اجرا می‌گذارد.
علاوه بر این پیش‌بینی می‌شود برابری جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران سهمی حیاتی در پیشرفت در تمامی اهداف توسعه پایدار خواهد داشت. زنان در بین سال‌های 1992 تا 2019، 13 درصد از مذاکره‌کنندگان، 6 درصد از میانجی‌گران و 6 درصد از امضاءکنندگان فرآیندهای صلح را در سراسر جهان نمایندگی کرده‌اند. جریان سازی سیستماتیک دیدگاه جنسیتی در اجرای دستور کار 2030 بسیار مهم است، به‌ویژه از آنجایی که پنجمین بند از اهداف توسعه پایدار خواستار مشارکت برابر زنان در تصمیم‌گیری‌ها است.
143 کشور سراسر جهان تا سال 2014 بندهای مربوط به برابری زن و مرد را به قانون اساسی خود افزودند و 52 کشور دیگر همچنان تعهدی در این زمینه نداشته‌اند. به این ترتیب مجمع عمومی سازمان‌ملل‌متحد در هفتاد و ششمین اجلاس خود، بیست‌وچهارم ژوئن هر سال را به‌عنوان روز جهانی زنان در دیپلماسی نام‌گذاری کرد و طی قطعنامه A/RES/76/269 از همه کشورهای عضو، سازمان‌های ملل‌متحد، گروه‌های غیردولتی، مؤسسات دانشگاهی و انجمن‌های زنان دیپلمات دعوت کرد تا این روز را به نحوی مناسب برگزار کنند.
  فهرست زنان در دیپلماسی 2023
فهرست زنان در دیپلماسی 2023، درصد زنان سفیر و نماینده دائم در 193 کشور عضو سازمان ملل را نشان می‌دهد. این شاخص نشان می‌دهد که د ر سال 2023، تنها 20.54 درصد از سفیران و نمایندگان دائمی را زنان تشکیل می‌دهند. این امر حاکی از آن است که زنان در پست‌های عالی دیپلماتیک کمتر حضور دارند.
داده‌ها همچنین نشان می‌دهد که ا روپا بالاترین میانگین سفیران و نمایندگان دائم زن را با 28 درصد دارد و 26.38 درصد از سفیران چهار کشور متشکل از خوشه اقیانوسیه (نیوزیلند، استرالیا، فیجی و پاپوآ گینه‌نو) زن هستند. در قاره آمریکا در حال حاضر 25 درصد از سفیران زن هستند اما تضمین شده است که این رقم به 41 درصد رسانده شود. سفیران منطقه آفریقا، آسیا و خاورمیانه و شمال آفریقا نیز با آمار 18، 12 و 10 درصد از زنان تشکیل شده‌اند.