یکی از مسائلی که امروزه از سوی برخی افراد مطرح میشود این است که چرا مراسمهای مذهبی با هزینههای زیاد برگزار میشود در حالی که میتوان این مبالغ را صرف کمک به نیازمندان یا رفع برخی مشکلات اجتماعی کرد. این موضوع هر سال درباره برگزاری مراسمهای عزاداری محرم و صفر و سپس ایام فاطمیه مطرح میشود. در چند روز گذشته نیز، فضای مجازی محل بحث و جدل درباره «مهمونی 10 کیلومتری غدیر» و این پرسش بود که برگزاری چنین جشنهایی مهمتر است یا صرف هزینه آن برای کمک به نیازمندان؟ ترویج مناسک دینی وظیفه حکومت است؛ مثل برپایی جشنواره فیلم، کتاب، موسیقی و... در این باره، حسن شفیعی، استاد دانشگاه معارف اسلامی با اشاره به اینکه در احکام دین اسلام بخشی را مبنی بر تعظیم شعائر و مناسک دینی داریم، اظهار کرد: در دین ما آمده است که برپایی شعائر دین مهم است، برای نمونه اگر کسی استطاعت مالی داشته باشد باید حج را به جا بیاورد، اما اگر کسی شرایط مالی مناسب نداشت چه کند؟ در احکام داریم که حاکمیت وظیفه دارد کسانی که استطاعت مالی ندارند، به سفر حج بفرستد یا حتی از محل زکات این شرایط را فراهم کند. وی ادامه داد: در زمان حضرت رسول اکرم (ع) بسیاری مسلمان شدند که اصطلاحا به آنها «تازه مسلمان شده» میگفتند که این افراد از منظر دینی عمق لازم در مفاهیم را نداشتند، از این رو پیامبر اکرم (ص) به مناسبتهای مختلف تلاش میکردند این افراد را به مراسمها دعوت و به آنها هدیه دهند تا قلوب آنها به دین بیشتر نزدیک شود. شفیعی اظهار کرد: یکی از مصادیق «مولفه قلوبهم» مسلمانانیاند که از نظر اعتقادی ضعیف هستند؛ به آنها کمک میشود تا ایمانشان قوی شود. یعنی آیه اطلاق دارد و صرفا شامل کفار نمیشود و اساس آن برای جذب به دین خداست. یعنی دولت اسلامی میتواند با برنامهریزی مناسب، در زمینه واجبات مالی که به عهده مسلمانان است، از آنها برای مصارف عمومی و تبلیغ و گسترش اسلام استفاده کند. این استاد حوزه خاطرنشان کرد: حکومت اسلامی وظیفه دارد برای تبلیغ و ترویج دین برنامهریزی کرده و به وسیله مردم آن را پیاده کند؛ بنابراین وظیفه ذاتی حاکمیت اسلامی تبلیغ و ترویج دین است. شفیعی یادآور شد: همانطور که مجموعه حاکمیت بودجههایی برای برپایی جشنوارههای فیلم، تئاتر، موسیقی، کتاب و... در نظر میگیرد و هدفش ارائه یکسری مفاهیم به جامعه است، در امر تقویت دین و ارزشهای آن نیز وظیفه دارد بودجههایی برای تبلیغ و ترویج معارف دینی هزینه کند و این یک امر بدیهی به شمار میرود. مراسمهای مذهبی محلی برای کمک به نیازمندان است شفیعی در بخش دیگری از سخنانش، به برپایی «مهمونی 10 کیلومتری» اشاره کرد و گفت: فارغ از این بعد جامعهشناسی، بسیاری از اساتید معتقدند که برپایی جشنهایی از جنس «مهمونی 10 کیلومتری غدیر» باید در سایر اعیاد همچون نیمه شعبان نیز پیادهسازی شود، زیرا در این دست جشنها، مفاهیم معنوی و هویت ملی ما تقویت میشود و هرگاه تقویت هویت ملی و دینی اتفاق بیافتد، از بسیاری از مشکلات موجود در جامعه عبور خواهیم کرد. این استاد دانشگاه با بیان اینکه جشنهای بزرگ میتواند محل کمک به نیازمندان باشد، خاطرنشان کرد: در پاسخ به کسانی که معتقدند هزینه برپایی مراسمهای مذهبی باید صرف کمک به دیگران شود، یکی از نکاتی که باید گفته شود این است که یکی از بسترهای کمک به نیازمندان، همین مراسمهای مذهبی است. برای نمونه، در همین «مهمونی 10 کیلومتری غدیر» جمعآوری اسباببازی و کتاب برای مناطق محروم اتفاق افتاد. همچنین بسیاری از گروههای جهادی کمکهای مردمی را برای مناطق محروم جمعآوری کردند. حتی بسیاری از ادارات دولتی مشاورههایی که هزینههای آنها بالا است را به صورت رایگان در اختیار مردم گذاشتند. مگر غربیها کاروان شادی ندارند؟ به گفته شفیعی، غربیها در طول سال چندین کاروان شادی را به بهانههای مختلف در سطح کشور خودشان راه میاندازند؛ اگر قرار باشد مدل غربیها جشن بگیریم، باز هم همین شکلی است که ما برگزار کردیم! با این تفاوت که ما در مراسمهای خود شعائر دینی را پاس میداریم و به نیازمندان هم کمک میکنیم. وی ادامه داد: یکی از نکات مهم در برپایی این سبک جشنها، این است که میتوانیم معارف دینی را به همه اقشار مردم با هرنوع سلیقه فکری منتقل کنیم. قطعا ممکن است تعدادی از مردم اهل منبر و درس نباشند و این هم یک امر طبیعی است اما در این دست از مراسمها، معارف دینی خود را کسب میکنند. برای مثال، روز گذشته در میدان امام حسین(ع) تئاتر غدیر برگزار شد و خیلی از جوانان ما بدون آنکه هزینهای برای تماشای یک تئاتر پرداخت کنند به صورت رایگان تئاتری با مفاهیم دینی را تماشا و معارف لازم را کسب کردند. عضو دانشگاه معارف اسلامی با تاکید بر لزوم برگزاری مراسمهای بزرگ ملی برای تمام اقشار، بیان کرد: بسیاری از جوانان نسل جدید با هر نوع سلیقه فکری و پوشش در مراسم روز گذشته غدیر در سراسر کشور حضور پیدا کردند؛ پس باید حواسمان باشد که ابزار هنری در این جشنها در انتقال مفاهیم بسیار تاثیرگذار است و این اتفاق در جشن غدیر امسال اتفاق افتاد. وی با بیان اینکه «مهمونی 10 کیلومتری غدیر» سرآغازی برای آشنا شدن با شور و شعور اهلبیت(ع) در قالب جشن است، گفت: در طول تاریخ چند صد سال گذشته ایران یکی از مواردی که مردم را پای کار آورده است محبت به اهلبیت(ع) است، برای نمونه، در دفاع مقدس رزمندگان ما جدای از هویت ملی به خاطر ارزشهای دینیشان پا به میدان مبارزه گذاشتند. شفیعی در پایان با نقل قولی از دکتر شریعتی، تصریح کرد: به گفته دکتر شریعتی آنچه مردم را پای کار میآورد عاشورا و امام حسین(ع) است. در جشنهای نیمه شعبان، عزای سیدالشهدا (ع) یا اربعین حسینی، محبت اهلبیت(ع) است که مردم را پای کار میآورد. البته در این شرایطی که مردم به وجود میآورندریال باید از ظرفیت موجود برای تبیین دین و حل مشکلات مردم بهره برد و هیچ کشوری به اندازه ایران، به شعائر دین خدمت نکرده است.
|