نقش غیرقابل انکار «چمنزارها» در مهار فرونشست

تهدید چمنزارها به واسطه کشاورزی ناپایدار

ترحم بهزاد در رابطه با چمنزارهای کشور اظهار کرد: با عنایت به اهمیت موضوع چمنزارها و به علت نبود آمار و اطلاعات مربوطه در این خصوص در سنوات گذشته، اخیراً اقدام به جمع‌آوری آمار و اطلاعات و تهیه نقشه‌های رقومی و تعیین تکلیف و ساماندهی چمنزار‌ها کردیم.

وی ادامه داد: چمنزارها، مراتعی با پوششی از گیاهان علفی چندساله بوده که غالب آنها گراس‌ها و شبه‌گراس‌ها هستند. در سطح محدود و در مناطق خشک و نیمه‌خشک آب تحت‌الارضی در دسترس گیاهان هستند و شامل دو نوع چمنزار مرطوب wet meadow (با خاک سطحی مرطوب در طول تابستان) و چمنزار خشک Dry meadow (با خاک سطحی خشک در طول تابستان) است.

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با اشاره به اهمیت چمنزارها گفت: با توجه به سطح پوششی که توسط چمن ایجاد می‌شود و ساختار ریشه‌ای مؤثر آن، نقش چمنزارها در حفاظت خاک، نفوذ آب و تقویت منابع آب زیرزمینی و همچنین پیشگیری از مخاطرات زیستی چون گرد و غبار و فرونشست زمین غیرقابل انکار است.

بهزاد افزود: با توجه به اهمیت ویژه‌ای که چمنزارها دارد، دفتر امور مراتع اقدام به جمع‌آوری اطلاعات و بررسی وضعیت این ظرفیت کلیدی در مراتع و تحلیل مطالب مربوطه کرد و پس از گردآوری نقشه‌های ارائه شده از سوی استان‌ها، مشخص شد که چمنزارها مساحتی حدود 35662 هکتار در سطح مراتع کشور پراکنش دارند. پراکنش این مهم در 19 استان و در چهار ناحیه رویشی ارسبارانی به مساحت 270 هکتار، هیرکانی 2720، ایرانی تورانی 26487 هکتار و زاگرسی 6042 هکتار است.

وی گفت: متأسفانه امروزه، در نتیجه سیاست‌های کشاورزی ناپایدار و برداشت بی‌رویه منابع آبی سطح و زیرزمینی و یا سدسازی‌های غیراصولی به موازات اثرات تغییرات اقلیمی، تغذیه رطوبتی این اکوسیستم طبیعی ارزشمند به شدت در معرض تهدید قرار دارد.

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری خاطرنشان کرد: حفاظت و احیاء و توسعه و بهره‌برداری پایدار از این منبع طبیعی نیازمند عزم، مشارکت و برنامه‌ریزی جامع ملی کلیه آحاد دولتی و مردمی از جمله مرتع‌دار و کشاورز و اختصاص منابع اعتباری ویژه از کانال‌های مقتضی است.