زعفران همدان فاقد استاندارد کیفی لازم برای صادرات

نهم تیرماه سال جاری بود که رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران ایران، گفت: حجم صادرات زعفران در فروردین و اردیبهشت ماه سال 1402 نسبت به مدت مشابه سال 1401 حدود 57 درصد رشد را نشان می‌دهد و این در حالی است که مجموع صادرات سال گذشته زعفران حدود 239 تن بوده است.

غلامرضا میری، با تأکید بر اینکه اکنون قیمت هر کیلوگرم زعفران 31 تا 38 میلیون تومان برحسب کیفیت و درجه‌بندی از تولیدکنندگان خریداری می‌شود. با توجه به آزمایش، سورت و بسته‌بندی با پنج درصد سود آن را در دنیا به‌فروش می‌رسانیم، ابراز کرد: این درحالی است که سود صادرکننده زعفران باید بین 10 تا 20 درصد محاسبه شود اما به‌دلیل مشکلات مختلف این امر اتفاق نمی‌افتد.

از طرفی استاندار همدان نیز در نشست مدیران اقتصادی استان همدان با معاون اقتصادی وزارت خارجه در استان که چندی پیش برگزار شد با بیان اینکه دولت کمک به تولید و رونق اقتصادی با واردات و صادرات را دنبال می‌کند، افزود: ظرفیت‌های صادراتی استان همدان با کمک دولت و بخش خصوصی در حال افزایش است به طوری که سال گذشته صادرات از گمرک استان همدان با رشد بی‌سابقه 200 درصدی همراه بوده است.

علیرضا قاسمی‌فرزاد ادامه داد: یکی از محصولات راهبردی در بخش صادرات، زعفران شناخته شده، به طوری که بر اساس نوشته‌های تاریخی، همدان و به‌خصوص دامنه‌های الوند یکی از مهدهای کشت زعفران بوده و باید برای توسعه صادرات محصولات کم‌آب‌بر کشاورزی، روی آن سرمایه‌گذاری کنیم اما مسئله اینجاست که گفت‌وگو با صادرکنندگان آن روی سکه صادرات زعفران از همدان را نشان می‌دهد.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا با بانوی جوان صادرکننده زعفران گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

نگین اسدی بانوی 33 ساله همدانی عنوان کرد: پدرم تا چند سال صادرکننده بود و حتی در سال 79 به‌عنوان صادرکننده نمونه کشوری از وی تقدیر شد؛ به‌واسطه همین امر با بسیاری از تجار کشورهای دیگر مخصوصاً کشورهای حوزه خلیج فارس آشنا بودم.

وی افزود: همین موضوع سبب ایجاد انگیزه‌ای در من شد تا در آینده، شغلی را برگزینم که در آن بتوانم به بازارهای کشورهای دیگر وارد شده و اجناس سرزمین خود را بر آنان عرضه کنم. این موضوع از همان ابتدا جرقه‌ای شد که همانند تجاری که از دیگر کشورها به شهر و کشورم می‌آمدند و بازارهایمان را برای خرید اجناس مرغوب سیاحت می‌کردند، خود نیز بتوانم در کشورهای دیگر و دیار آنان تجارت کنم و محصولات ایران را به آنان عرضه کنم.

وی با تأکید بر اینکه طی یک سال گذشته متأسفانه در عرصه صادرات زعفران به‌دلیل افزایش قیمت موفقیت چشمگیری نداشتم گفت: با افزایش قیمت و دشواری در اغنای مشتری‌های زعفران، بعدها فعالیتم را در زمینه صادرات تن ماهی ادامه دادم که متأسفانه به یک‌باره با افزایش قیمت روغن، در این عرصه نیز با مشکلاتی مواجه شدم.

این بانوی جوان با اشاره به اینکه عمده بازار صادراتی که من در آن فعال هستم در کشورهای حوزه خلیج فارس همچون قطر و عمان تعریف می‌شود، ابراز کرد: محصولاتی همچون زعفران را به‌صورت مستقیم از کشاورز خراسانی خریده و پیش از بسته‌بندی و برچسب زدن، آن را صادر می‌کنم.

اسدی با تأکید بر اینکه ورود به این عرصه نیازمند سرمایه هنگفتی است؛ بنابراین چون فرزند جانباز هستم برای دریافت تسهیلات کم‌بهره چندین‌بار به بنیاد شهید مراجعه کردم تا بتوانم با رفتن به بازارهای جهانی در عرصه واردات و صادرات محصول نقش پررنگ‌تری ایفاء کنم افزود: اما متأسفانه در پاسخ به درخواستم عنوان کردند که پیش از شما کسانی هستند که در اولویت قرار دارند. حال سؤال این است که چرا به بهانه شایدها در آینده تسهیلات لازم را به بنده که در حال حاضر پای کار هستم پرداخت نمی‌کنند؟

وی در پاسخ به اینکه چرا با توجه به ظرفیت تولید زعفران در استان همدان محصول مورد نیاز را جهت صادرات از خراسان تهیه می‌کنید؟ افزود: متأسفانه زعفران تولیدشده در همدان از استاندارد‌های لازم برای ورود به بازارهای جهانی برخوردار نیست و حتی محصول صادرشده به کشور عودت داده می‌شود.

این بانوی صادرکننده با تأکید بر اینکه گویا کیفیت خاک اصلی‌ترین مانع پیش روی تولید و صادرات زعفران مرغوب از استان همدان است افزود: در حوزه صادرات نخستین مسئله به لزوم شناخت از محصول و بازار فروش آن بازمی‌گردد به طوری که یکی از نکات مهم برای صادرات، شناخت بازار هدف صادراتی و داشتن طرح بازاریابی دقیق است.

اسدی با ابراز اینکه در گسترش صادرات علاوه بر مدیریت بازاریابی، کیفیت محصول حرف نخست را می‌زند گفت: اهمیت کیفیت محصول به حدی است که رعایت این مسائل در موفقیت و حضور فعال صادرکنندگان در بازارهای هدف صادراتی نقش بسزایی ایفا خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه یک صادرکننده به‌منظور موفقیت در انجام صادرات می‌بایست بازارهای مناسب را تشخیص داده و توان بالقوه آنان را با حداکثر دقت ممکن، جهت صادرات محصولات خود مورد ارزیابی قرار دهد تصریح کرد: تحقیق در مورد بازار و همچنین پیش‌بینی موقعیت آن در انجام صادرات بسیار مهم است شخص می‌بایست محدوده بازار، مشخصات تقاضا، نیاز مصرف‌کننده، کانال توزیع و تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی که روش انجام معاملات صادرکننده با بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد مورد ارزیابی قرار دهد.

این صادرکننده زعفران با بیان اینکه دستیابی به بهترین بخش بازار، مهم‌ترین انتخاب و تصمیم صادرکننده است، تشریح کرد: یکی از بهترین امتیازات دستیابی به بخش بازار این است که قبل از ورود به بازار نیازی به تحقیقات کامل و پرهزینه نیست و می‌توان با مطالعاتی سطحی و ساده در مورد گروه مصرف‌کنندگان بالقوه، به بازار راه یافت.

اسدی با تأکید بر اینکه مسئله بعدی اینکه هیچ‌گاه نباید با دست خالی وارد عرصه صادرات شد زیرا توانایی مالی یکی از الزامات حضور در عرصه رقابت است ابراز کرد: کارت بازرگانی‌ام به‌نام اسدی صادر شده و در حال حاضر دفتر صادراتی و فروشگاهم در شهرستان کبودراهنگ به‌صورت مشارکتی دایر است و محصول خود را با عنوان بازرگانی اسدی صادر می‌کنم.

وی افزود: در حال حاضر صادرکننده ما برای بازگشت ارز به کشور با مشکلات جدی روبروست زیرا شرایط تحریم، کار صادرات را با مشکل جدی مواجه کرده؛ البته مشکل این است که صادرکننده ما بابت هر کیلوگرم زعفران باید مبلغ هنگفتی را به‌عنوان مالیات ارزش افزوده و سایر عوارض گمرکی پرداخت کند که رقم قابل توجهی است.

وی با بیان اینکه من صادرکننده واردکننده هستم به طوری که در عرصه واردات کفش از کشور امارات نقش فعالی دارم، اظهار کرد: مدیران باید به این باور برسند که صنعت زعفران کشور نیازمند حمایت دولتی است و اگر اتفاق بیفتد، معضلات برطرف خواهد شد.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد یکی از مواردی که در افزایش صادرات زعفران و بهبود وضعیت کنونی صادرات زعفران در همدان تأثیرگذار است، آنالیز کیفیت زعفران و رعایت موارد مختلف به‌ویژه هنگام جداسازی کلاله‌ها از گل است. کشاورزان باید روش‌های کاشت و برداشت مدرن را جایگزین روش‌های سنتی کنند. برداشت سنتی زعفران باعث از دست رفتن کیفیت آن می‌شود، اگر زعفران را طبق استاندارد‌های بین‌المللی داشت و برداشت کنیم، علاوه بر رعایت بهداشت، کیفیت زعفران هم حفظ شده و در عرضه به بازار مصرف، با استقبال بیشتری رو به‌رو می‌شود اما متأسفانه گویی این استانداردها برای زعفران همدان رعایت نشده و توان رقابت در بازار را ندارد.