مهم‌ترین گام‌ها در تسریع کربن‌زدایی حمل‌ونقل و اقدامات اقلیمی

حرکت به سمت حمل‌ونقل کم‌کربن و پایدار در سطح جهانی در حال رشد است، اما این بخش همچنان از بسیاری جهات عقب مانده است، چراکه هر کشوری برای آغاز و تداوم این حرکت با مسیر منحصربه‌فردی برای سفر روبه‌رو است. مناظر سیاسی، مقررات، علایق صنعتی، مجموعه بازار، منابع مالی و ملاحظات اجتماعی همه منجر به ایجاد موقعیت‌های شروع و پارامترهای متفاوتی می‌شوند که در نهایت بهترین مسیر را برای هر کشور شکل می‌دهند. با این حال در این مسیر مشترکاتی نیز وجود دارد. گام برداشتن در این مسیرها، به‌صورت مشترک یا متفاوت، در وهله اول نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری است، چراکه بدون برنامه‌ریزی، سرمایه در عمل اتلاف می‌شود و بدون سرمایه‌گذاری، برنامه‌ریزی‌ها بدون نتیجه می‌ماند.

حمل‌ونقل ازجمله مهم‌ترین بخش‌های موجود برای دستیابی به اهداف آب‌وهوایی به‌شمار می‌رود که کربن‌زدایی آن نقش چشمگیری در تسریع اقدامات اقلیمی دارد. کشورهای مشابه می‌توانند با اتخاذ راهکارهایی مشابه در این زمینه اقدامات بلندپروازانه خود در بخش حمل‌ونقل را افزایش دهند و سرعت اجرای اقدامات اقلیمی خود را بهبود بخشند. در هر صورت چنین اقدامی نیازمند تعیین اهداف روشن، تعریف چشم‌اندازهای بلندمدت و تأمین مالی است.

**تعیین اهداف روشن و تعریف چشم‌انداز بلندمدت

انتظار می‌رود تقاضا برای تردد و مالکیت وسیله‌نقلیه در کشورهای چین، هند و ویتنام با شهرنشینی سریع، توسعه اقتصادی و رشد جمعیت به شدت افزایش پیدا کند. راهکار این کشورها به‌منظور مواجهه با تأثیرات چنین افزایشی، توسعه بلندپروازی‌ها و اهداف حمل‌ونقلی خاص در تعهدات آب‌وهوایی خود است. دیگر کشورهای آسیایی همچون بنگلادش، ژاپن و سریلانکا به‌طور معمول در این مسیر به تعیین اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق توجه به مسائل مربوط به وسایل‌نقلیه الکتریکی، بهبود بهره‌وری یا استفاده از سوخت‌های زیستی روی آورده‌اند، با این حال رویکرد چین، هند و ویتنام تبدیل اهداف بی‌طرفی کربن در سراسر اقتصاد به سیاست‌های داخلی بوده است. این کشورها باور دارند که با تعیین چشم‌اندازی بلندمدت می‌توان اهداف اقلیمی را پیش برد و لازم است این چشم‌اندازها را با جدیت بیشتری دنبال کرد.

**تأمین مالی برای فعال کردن تغییرات سیستم

تعیین اهداف حمل‌ونقل می‌تواند به سیاست‌گذاران کمک کند تا اقدامات کافی و لازم را برای تسریع گذار به سیستم‌های کم‌کربن به کار گیرند، با این حال لازم است ابزارهای مالی را با این اهداف هماهنگ کرد تا امکان اقدام از سوی بخش خصوصی و ارائه خدمات جدید را فراهم کنند. از آنجا که تقاضا برای زیرساخت‌های حمل‌ونقل به‌طور هم‌زمان افزایش پیدا می‌کند، لازم است کشورها هرچه سریع‌تر امکان سرمایه‌گذاری آسان روی فناوری و زیرساخت‌های پایدار را ایجاد کنند تا از مسدود شدن امکان گام برداشتن در مسیرهای کم‌کربن و پایدار جلوگیری کنند.

ارائه یارانه خرید خودروهای برقی می‌تواند پرهزینه باشد، با این حال لازم است دولت‌ها با ارائه مشوق‌هایی هم‌چون وام‌های بدون‌بهره و تأمین‌مالی، به کاربران اطمینان دهند که خطرات مالکیت خودروهای برقی برای آن‌ها کاهش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این، مکانیسم‌های بازار با دریافت امتیازات می‌توانند راهی مقرون‌به‌صرفه برای ساخت شبکه‌های شارژ استاندارد باشند و راه‌هایی وجود دارد که دولت‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از آن‌ها به ایجاد یک محیط سرمایه‌گذاری بلندمدت پایدار برای اپراتورها و تولیدکنندگان مناطق شارژ کمک کنند.

چین رهبر جهانی در عرضه خودروهای الکتریکی و زیرساخت‌های شارژ است. این موقعیت به‌واسطه اقدامات دولت‌های مرکزی و محلی ایجاد شده است و توسط آن‌ها هدایت می‌شود، اما نوآوری‌های بخش خصوصی آن را تثبیت می‌کند. چند عامل کلیدی از راه‌اندازی سریع ناوگان اتوبوس‌های برقی در بسیاری از شهرهای چین حمایت کرده‌اند که شامل دستور تغییر به اتوبوس‌هایی با سوخت پاک، ارائه یارانه‌های دولتی برای کاهش هزینه‌های اولیه وسایل‌نقلیه و ایجاد یک مدل کسب‌وکار بادوام می‌شود که در آن ذی‌نفعان برای به اشتراک گذاشتن ریسک‌های تحقق اهداف در آن همکاری می‌کنند، با این وجود بهبود کارایی مالی رهبری دولت‌های محلی مانند شنژن ایفاکننده نقشی مهم و چشمگیر در اجرای آزمایشی پروژه‌های اتوبوس الکترونیکی با راه‌حل‌های تدارکاتی نوآورانه بوده است.

چین تخمین می‌زند که پاسخگویی به نیازهای کربن‌زدایی بیشتر حمل‌ونقل جاده‌ای به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ کم‌کربن به مبلغ 5.7 تا 12 میلیارد دلار از سال 2020 تا 2060 نیاز دارد که به هیچ‌وجه با سرمایه‌گذاری‌های عمومی تأمین نمی‌شود. پاسخگویی به نیازهای یک محیط نظارتی قابل پیش‌بینی‎‌تر و دسترسی بهتر به منابع مالی این امکان را در اختیار بخش خصوصی قرار می‌دهد که نقش بهتری در ارائه راه‌حل‌های نوآورانه ایفا کند.