طرح فراز نجات‌بخش باغ‌های قطب انگور جهان

 سپهرغرب، گروه کشاورزی - طاهره ترابی‌مهوش: در گفت‌وگو با باغداران ملایری مشخص شد طرح فراز در بخش‌ها‌ی مختلف همچون مواجهه با تنش ‌آبی، سرمازدگی و جلوگیری از آفات، نجات‌بخش باغات این شهر جهانی بوده و هست.

طرح فراز یا همان داربستی کردن تاکستان‌های انگور است که به همت وزارت جهاد کشاورزی اجرای این طرح در کل کشور تدوین شده و ملایر نیز به‌واسطه پیشرو بودن در تولید انگور استان و کشور، به‌عنوان یکی از مناطق ویژه در اجرای این طرح است.

طبق بررسی‌های انجام‌شده فراز طرحی است که می‌تواند میزان تولید محصول را تا سه برابر افزایش دهد. با ارتقای کیفیت محصول تولیدی، روند مبارزه با آفات و امراض راحت‌تر خواهد بود.

در این میان شهرستان ملایر با دارا بودن 11 هزار هکتار سطح زیر کشت انگور و تولید سالیانه بیش از 240 هزار تن انگور، به طور میانگین 6 درصد از تولید انگور کشور را به خود اختصاص داده و با تولید 22 تن در هر هکتار از متوسط میانگین کشوری با حدود 10 تا 12 تن در هکتار بالاتر است بنابراین اجرای این طرح می‌تواند تراز تولید انگور ملایر را بسیار ارتقا بخشد.

این در حالی است که از چند سال قبل به همت مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی استان همدان و ملایر و همچنین تلاش‌ها و پیگیری‌های مجدانه نمایندگان این شهرستان، اجرای طرح داربستی کردن باغ‌های انگور، آبیاری نوین و تنوع کشت انگور در اولویت قرار گرفته است.

بر این اساس برای اطلاع از آخرین وضعیت اجرایی شدن این طرح برآن شدیم تا با تعدادی از دهیاران روستاهای ملایر و نیز یوسف کاکاوند؛ مدیر اداره جهاد کشاورزی ملایر گفت‌و‌گویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

دهیار روستای طجر علوی بخش مرکزی ملایر در دهستان ترک شرقی، با بیان اینکه این طرح از دو سال پیش از طریق اعطای تسهیلات به باغداران از سوی جهاد کشاورزی در روستای ما کلید خورده، گفت: در راستای اطلاع باغداران از اجرایی شدن این طرح و استفاده از این فرصت برای باغداران شرایط را در مسجد روستا اعلام عمومی کردم.

محمدرضا قالیباف افزود: به‌دلیل اینکه میزان اعطای تسهیلات به ازای هر هکتار باغ به اندازه‌ای نبود که بتواند باغداران را برای ورود به این عرصه ترغیب کند، تنها کسی که در این طرح شرکت کرد خودم بودم.

وی با اشاره به اینکه این طرح را در پنج هزار متر از باغ‌هایی که داشتیم به اجرا درآورده و خوشبختانه عایدی آن نیز با اینکه تنها دو سال از اجرای آن می‌گذرد بسیار بالا است تشریح کرد: بنده از اجرای طرح بسیار راضی هستم زیرا در مقایسه با روش غرق و سنتی هم به لحاظ میزان، کیفیت، درگیر شدن به آفات و به‌ویژه جلوگیری از سرمازدگی به‌مراتب بهتر است زیرا طی سال جاری در فصل بهار همه باغ‌های سنتی روستا دچار سرمازدگی شدند زیرا خاک سرما را در خود نگه داشته و به تاک منتقل می‌کند اما شکر خدا باغ داربستی ما دچار کمترین سرمازدگی نیز نشد.

وی با تأکید بر اینکه با اجرای این طرح هم مقاومت گیاه در برابر گرما و تنش آبی بالاتر رفته و هم سرما کمترین اثر را در آن‌ها دارد، افزود: در حال حاضر در روستای طجر علوی بیش از 120 هکتار باغ انگور وجود دارد.

دهیار روستا طجر علوی با ابراز اینکه دو سال پیش برای داربستی کردن هر هکتار باغ انگور، 70 میلیون تومان تسهیلات پرداخت می‌شد، تشریح کرد: با این مبلغ در باغ ما که نیم هکتاری بود اجرای طرح داربستی کردن تنها در نیمی از تاک‌ها به‌صورت یکی درمیان محقق شد.

قالیباف با اشاره به تأثیر فوق‌العاده اجرای این طرح در باغات در راستای افزایش بهره‌وری، ابراز کرد: در راستای حمایت بیشتر به‌نظر می‌رسد باید میزان تسهیلات را به ازای هر هکتار تا 150 میلیون تومان افزایش داد.

در ادامه رئیس شورای اسلامی روستای مصلحان بخش زند واقع در دهستان کمازان سفلی نیز با بیان اینکه در روستای ما نیز شاهد اجرای محدود این طرح بوده‌ایم، گفت: درخصوص چرایی محدود بودن در اجرای این طرح باید بگویم تنها دو سال از اجرای آن در روستا می‌گذرد.

غلامحسین حسنی با تأکید بر اینکه در این روستا مساحت باغ‌ها بسیار بالاست، زیرا عمده‌ترین فعالیت کشاورزی در منطقه ما باغی و باغبانی است، خاطرنشان کرد: آنچه در خصوص اجرای این طرح حائز اهمیت است اینکه هزینه اجرای این طرح از طریق دولت تأمین شده است.

وی با بیان اینکه اجرای این طرح تأثیر بسزایی همچون افزایش آفتابگیری و جلوگیری از آفات و انگل در محصول داشته، تشریح کرد: مشکل این است که اجرای این طرح در باغ‌های تازه، به لحاظ تربیت‌پذیر بودن تاک‌ها به‌مراتب پاسخ بهتری می‌دهد حال آنکه بخش اعظمی از باغ‌های روستاهای ملایر جزو باغ‌های قدیمی هستند.

وی با تأکید بر اینکه در صورت فراهم بودن بستر تسهیلات یقیناً استقبال برای داربستی کردن در روستای ما بسیار بالاست تصریح کرد: بنده شخصاً با داشتن 10 جریب، یکی از ازکسانی هستم که در صورت دریافت تسهیلات نسبت به اجرای طرح فراز اقدام خواهم کرد.

در ادامه مدیر اداره جهاد کشاورزی شهرستان ملایر با بیان اینکه طی چند سال اخیر باغداران شهرستان استقبال خوبی از طرح فراز تاکستان داشتند، گفت: طرح فراز شامل داربستی کردن انگور با پایه‌هایی عمودی با ارتفاع 18 تا 22 متر از سطح زمین و با فاصله پنج تا هشت متر در باغ نصب می‌شود که، بسته به نوع کشت باغ و شرایط محیطی، متفاوت است.

یوسف کاکاوند با بیان اینکه در مناطق مستعد با تربیت باغ‌های انگور به روش نوین داربستی، تولید کمی و کیفی محصول به علت افزایش نورگیری، گل‌انگیزی در جوانه‌های ابتدایی، کاهش شیوع آفات و بیماری‌ها، تسهیل در عملیات مکانیزاسیون و ایجاد تهویه افزایش چشمگیری می‌یابد، ابراز کرد: بر این اساس درخواست تسهیلات بیشتر با تعریف هزینه به‌صورت به‌روز از سوی جهاد شهرستان دنبال می‌شود.

وی با اشاره به اینکه انتظار می‌رود امسال اعتبارات خوبی به این بخش تخصیص یابد، تشریح کرد: سال گذشته نوسان قیمت لحظه‌ای باعث شده بود تسهیلات پرداختی جوابگوی نیاز باغداران برای اجرای طرح داربستی کردن نباشد.

وی با تأکید بر اینکه آخرین تسهیلات پرداختی به باغداران به ازای هر هکتار 160 تا 170 میلیون تومان بوده است، اظهار کرد: طبق برآوردهای انجام‌شده در صورت ثبات اقتصادی طبق پیش‌بینی‌های انجام‌شده مبلغ تسهیلات در نظر گرفته‌شده بیش از پیش خواهد بود.

مدیر اداره جهاد کشاورزی شهرستان ملایر با بیان اینکه از سال 98 تا تاکنون در 166 هکتار از باغات ملایر از طریق اعطای تسهیلات و یا خود اجرایی باغداران شاهد اجرایی شدن طرح فراز بوده‌ایم، گفت: کل باغ‌های انگور شهرستان بالغ بر 12 هزار هکتار است.

کاکاوند با تأکید بر اینکه یقیناً با درنظر گرفتن اعتبارات سطح اجرای طرح بالاتر خواهد رفت اما نباید این نکته را از نظر دور داشت که اجرای این طرح در باغ‌های قدیمی به‌دلیل تربیت‌ناپذیری تاک‌ها با دشواری بیشتری همراه است حال آنکه در باغ‌های جدید نهال قابلیت تربیت‌پذیری بیشتری دارد.

وی با بیان اینکه در سال 98 از طریق تسهیلات اعطایی از سوی صندوق کارآفرینی به 37 باغدار بالغ بر 23 هزار و 916 هزار میلیون ریال تسهلات پرداخت شده گفت: در این بین به باغ‌های جدید هکتاری 480 میلیون ریال و به باغ‌های قدیمی به ازای هر هکتار 400 میلیون ریال پرداخت شد.

وی ادامه داد: در همان سال از سوی بانک کشاورزی نیز به 13 باغدار رقمی بالغ بر پنج هزار و 268 میلیون ریال تسهیلات پرداخت شد، ابراز کرد: از این محل نیز به باغ‌های جدید هکتاری 330 میلیون ریال و به باغ‌های قدیمی هکتاری 280 میلیون ریال تسهلات پرداخت شد.

مدیر اداره جهاد کشاورزی شهرستان ملایر با تأکید بر اینکه در سال 98، 15 نفر در مساحتی بالغ بر 10 و نیم هکتار نسبت به خوداجرایی طرح فراز کردند، افزود: در سال 1399 نیز از محل صندوق کارآفرینی به 6 نفر 9 هزار و 800 میلیون ریال تسهیلات پرداخت شد.

کاکاوند با بیان اینکه در سال 1400 نیز 9 نفر در مساحتی بالغ بر هفت هکتار از باغ‌ها نسبت به خوداجرایی طرح فراز اقدام کردند تشریح کرد: در همان سال به 34 نفر از طریق صندوق کارآفرینی 26 هزار و 992 میلیون ریال تسهیلات اعطا شد که از محل به ازای هر هکتار باغ جدید 800 میلیون ریال و به ازای هر هکتار در باغ‌های قدیمی 640 میلیون ریال تسهیلات پرداخت شد.

وی ادامه داد: سال گذشته نیز شاهد پرداخت بالغ بر پنج هزار و 42 میلیون ریال پرداخت کمک بلاعوض از اعتبارات استانی بودیم که به ازای هر هکتار 348 میلیون ریال پرداخت شد.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ملایر با بیان اینکه سال جاری نیز مبلغ 14 هزار و 742 هزار میلیون ریال تسهیلات بلاعوض از محل اعتبارات استانی به ازای هر هکتار 600 میلیون پرداخت کرده‌ایم اظهار کرد: از این طریق بیش از 24 هکتار باغات انگور شهرستان داربستی شدند.

کاکاوند خاطرنشان کرد: ضمناً در مصوبات جلسه بررسی سرمازدگی باغ‌ها و مشکلات کشاورزی و آب در کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی شهرستان ملایر، مقرر شد تسهیلات کم‌بهره جهت اجرای طرح‌های فراز، تغذیه باغ‌ها در سطح 500 هکتار از قرار هر هکتار 210 میلیون تومان به خسارت‌دیدگان تا پایان سال جاری پرداخت شود.

مع‌الوصف با توجه به اینکه هرساله سرمازدگی، بارش‌های بی‌موقع و آفت‌ها، کیفیت و کمیت قابل توجهی از محصول انگور را از بین می‌برد؛ یقیناً اجرای طرح فراز راهکاری است برای بهبود بازدهی باغ‌های انگور شهرستان ملایر با داشتن مساحت بالایی از باغات؛ بنابراین انتظار می‌رود این طرح با شتاب بیشتری و با پیش‌بینی طرح‌های ویژه برای اجرای این طرح در باغ‌های قدیمی دنبال شود تا تأثیرگذاری آن در سطحی وسیع‌تر را شاهد باشیم.