جهانی شدن جان تازه به محوطه باستانی هگمتانه بخشید

سپهرغرب، گروه - شهره کرمی : صاحب محمدیان‌منصور روز گذشته در جمع اصحاب رسانه با اشاره به اینکه خبرنگاران نقش بسزایی در انعکاس اخبار مربوط به محوطه باستانی هگمتانه دارند، اظهار کرد: اقدامات انجام‌شده در محوطه باستانی هگمتانه در بخش‌های خود محوطه، بازار، خیابان‌ها و تک‌بناهای محوطه بوده است.

این استاد معماری در ادامه تصریح کرد: فرآیند هر پرونده ثبت جهانی در یونسکو، یک‌سال زمان می‌برد تا موضوع مورد بررسی قرار گیرد؛ البته در ابتدای امر پرونده‌ها در مدت کوتاهی مثلاً سه‌ماهه بررسی شده و تعدادی نیز رد می‌شوند که خوشبختانه پرونده ثبت جهانی هگمتانه در این روند مورد قبول قرار گرفته و برای بررسی آن ارزیابانی در استان حضور خواهند یافت.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان تأکید کرد: در ادامه روند همه موارد را بررسی خواهند کرد و سپس ارزیابان گزارش خود را در نشست علنی که با حضور کشورهای عضو برگزار می‌شود، بیان خواهند کرد و در مرحله بعدی در این خصوص رأی‌گیری خواهد شد که این موضوع روال عادی است.

وی در ادامه به اقدامات انجام‌شده در محوطه باستانی هگمتانه پرداخت و ابراز کرد: اقدامات خوبی برای نمایش مناسب و شرایط نگهداری آثار انجام شد و به همین منظور نورپردازی مناسب درنظر گرفته شد.

   آثار زیادی از دوره هخامنشیان در محوطه باستانی «هگمتانه» وجود دارد

مدیر پایگاه میراث ملی محوطه باستانی «هگمتانه» با اشاره به اینکه تعدادی لوح‌های منسوب به شاهان هخامنشی در ایران کشف شده است، تأکید کرد: از این تعداد هفت لوح از جنس طلا و نقره در همدان کشف شده که نشان‌دهنده تاریخ هخامنشیان در همدان است که کم‌تر به آن پرداخته شده؛ درصورتی که محکم‌ترین اسناد موجود ما متعلق به دوره هخامنشیان است.

محمدیان‌منصور در ادامه تصریح کرد: معرفی نشدن این قسمت از تاریخ هخامنشیان در همدان موجب شده بود تا تصور مردم این‌ باشد که چرا اشیای مذکور از تخت جمشید به همدان آمده؟ درصورتی که این اشیای تاریخی متعلق به همدان است.

وی با اشاره به مسیر گردشگری در این محوطه، گفت: در تمام موزه‌ها و سایت‌ها محور گردشگری باید به‌گونه‌ای طراحی شود که گردشگر مسیر تکراری طی نکند و ورود و خروج مشخص وجود داشته باشد که این مسیر در گذشته وجود داشت، اما اخیراً قسمتی از آن دچار مشکل شده بود که مرمت شد و در آخرین مراحل کف‌سازی است.

مدیر پایگاه میراث ملی محوطه باستانی «هگمتانه» به فعال کردن چند جاذبه گردشگری جدید در محوطه پرداخت و افزود: این امکان فراهم شد تا گردشگران بتوانند در کارگاه هفت تیر که مربوط به دوره اشکانی است، حضور یافته و از نزدیک از آن بازدید کنند؛ درحالی که در گذشته این امکان وجود نداشت.

وی با اشاره به اینکه کارگاه شمالی در محوطه باستانی هگمتانه پاک‌سازی شده است، عنوان کرد: از دیگر موارد انجام‌شده در این محوطه پاک‌سازی برج 33 بوده؛ ترانشه متقاطع با معبر سه و معابر دوره اشکانی از جمله معابری هستند که پاکسازی شده‌اند.

محمدیان‌منصور در ادامه تصریح کرد: خواناسازی شدن مسیرهای گردشگری، مرمت کلیسای گریگوری، مرمت کاروان‌سراهای جلدی و شریف‌الملک، بازسازی، قرار دادن نیمکت در مسیر گردشگری و برداشتن آسفالت از مسیر گردشگری ازجمله آن‌ها است.

مدیر پایگاه میراث ملی محوطه باستانی «هگمتانه» در ادامه تصریح کرد: برداشتن آسفالت به جلوگیری از تغییرات اقلیمی، کاهش ورود کربن دی‌اکسید به هوا و حفظ سلامت منجر خواهد شد.

وی با بیان اینکه باید ساخت‌وساز در محوطه‌های تاریخی به‌‎صورت پرتابل (قابل جابه‌جایی) باشد، تأکید کرد: نباید بنایی در فضاهای تاریخی اضافه کرد؛ ساخت غرفه‌های صنایع دستی با وجود کاروان‌سراهایی همچون جلدی، بی‌معنا است، چراکه این فضا در گذشته بازارچه صنایع دستی بوده و باید احیا شده و مورد استفاده قرار گیرد.

محمدیان‌منصور ابراز کرد: ثبت جهانی باعث شد کارهای خوبی در این خصوص در زمان کم انجام شود، مثلاً حفاظت از آثار با محافظ مناسب ازجمله کارهای خوب انجام‌شده در این محوطه بوده است.

مدیر پایگاه میراث ملی محوطه باستانی «هگمتانه» با اشاره به نصب تابلوهای معرفی هگمتانه به زبان انگلیسی و فارسی، گفت: 35 تابلو در محوطه نصب شده که اطلاعات خوبی از آثار را به گردشگران معرفی خواهد کرد.

محمدیان‌منصور با بیان اینکه 75 هکتار محوطه ثبت جهانی است، افزود: از این میزان 32 هکتار مربوط به محوطه هگمتانه و 43 هکتار آن به بازار، میدان و آرامگاه بوعلی‌سینا تعلق دارد.

   115 عنصر معماری واجد ارزش در محدوده هگمتانه وجود دارد

وی یادآور شد: محوطه هگمتانه عرصه 75 هکتاری و حریم آن 287 هکتاری است که مجموعاً 362 هکتار می‌شود؛ تعداد بناهای ثبت‌شده در محوطه 35 مورد است، همچنین در این محوطه 115 عنصر معماری واجد ارزش وجود دارد.

مدیر پایگاه میراث ملی محوطه باستانی «هگمتانه» با اشاره به اینکه همه پوشش‌های آبی و نارنجی‌رنگ راسته‌بازارها باید برچیده شود، عنوان کرد: درخصوص مناسب‌سازی شهر اقدامات خوبی همچون تغییر حوزه هنری اتفاق افتاد، برای دیگر موارد هم برنامه‌های مختلفی وجود دارد که درحال پیگیری است و به ارزیابان ارائه خواهد شد.

محمدیان‌منصور خاطرنشان کرد: تغییرات در برخی بناهای دیگر استان مانند بنایی در سرگذر همدان و یا حذف نرده‌های مسجد جامع، ازجمله برنامه‌های آینده ما است که پیگیری‌های لازم برای آن‌ها انجام خواهد شد.

وی در ادامه با اشاره به وجود آثار تاریخی از دوران مختلف در همدان، عنوان کرد: بناهای تاریخی از دوران مختلف در همدان وجود دارد؛ ازجمله گنبد علویان که مربوط به دوره سلجوقی، استر و مردخای که مربوط به ایلخانیان و آرامگاه بوعلی‌سینا که مربوط به دوره معاصر است.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه تغییر نمای مغازه‌ها به درخواست خود اهالی بازار از دیگر اتفاقات خوب برای شهر بوده است، گفت: این همان موضوعی است که باعث شده تا مردم به سمت جهانی شدن، موضوعات گردشگری و حفظ آثار پیش بروند که حائز اهمیت است.

این مقام مسئول در پایان با اشاره به میزان اعتبار درنظر گرفته‌شده برای بازار همدان در سال گذشته که مبلغ 750 میلیون تومان بوده است، اظهار کرد: امسال با توجه به ثبت جهانی حدود 60 میلیارد تومان تنها به میراث فرهنگی اختصاص داده شده است و با ثبت جهانی برای استان اعتبارات خوبی با اعلام ردیف برای هر حوزه درنظر گرفته خواهد شد.

   همدان از مؤلفه‌های خوبی برای جهانی شدن برخوردار است

مشاور ثبت جهانی اداره کل میراث فرهنگی همدان نیز با بیان اینکه برای ارزیابان دو جنبه حائز اهمیت است، اظهار کرد: نخستین مورد تئوری، مطالعاتی و مفهومی است؛ برای مثال هگمتانه نخستین پایتخت ایران بوده که بر هیچ‌کس پوشیده نیست.

حمید بینایی در ادامه عنوان کرد: موضوع دوم که بسیار حائز اهمیت است، وضعیت مدیریت هم‌اکنون این بنا بوده که کالبد محوطه با تاریخ بنا هم‌خوانی داشته باشد؛ درحال حاضر درخصوص کالبد اقدامات خوبی انجام شده است.

وی در ادامه یادآور شد: نحوه برخورد و پذیرش مسئله از دیگر موضوعات مورد توجه بود که تغییر این دیدگاه از مهم‌ترین اقدامات است.

بینایی با اشاره به سه معیار بیان‌شده به یونسکو پرداخت و افزود: یکی از معیارهای ما تبادل ارزش‌های بشری است که تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بنا بر معماری در جهان را نشان می‌دهد و در مسیر راه شاهی قرار گرفتن هگمتانه، تبادل افکار و ارزش‌ها را نشان می‌دهد.

مشاور ثبت جهانی اداره کل میراث فرهنگی همدان دومین مورد را نشانی از یک تمدن زنده یا از بین رفته در یک دوره تاریخ دانست و ابراز کرد: یکی از نقاط قوت همدان تخریب، بازسازی و ساکن بودن همواره مردم در این منطقه بوده که نشان‌دهنده مکان‌یابی مناسب در همدان است.

وی سومین معیار را قرار گرفتن بر سر راه‌های تاریخی مهم از شرق به غرب خواند و افزود: می‌توان هگمتانه را دروازه غرب ایران دانست؛ البته این مسیر اتصالی برای اروپا نیز بوده است. از دیگر موضوعات مهم در این خصوص، هم‌نشینی ادیان بوده که مورد توجه قرار دارد.

بینایی تأکید کرد: نحوه نگهداری بناهای تاریخی یکی از مؤلفه‌های مهم برای یونسکو بوده که البته برنامه‌های مناسبی برای این موضوع درنظر گرفته شده است.

مشاور ثبت جهانی اداره کل میراث فرهنگی همدان در پایان گفت: در همدان حدود 48 سرا و کاروان‌سرا وجود دارد و کار آن‌هایی که دچار مشکل هستند، درحال پیگیری است.