دولت مردمی رهیافت‌ها و راهبردها

بهزاد دانشفر

با گذشت تقریبی دوسال و تطبیق تحقق برنامه‌های سند، به‌ویژه در برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت، می‌توان تحلیلی تقریبی از خواسته دولت در مبارزه با فساد و عدالت‌محوری، دانش و جهش علمی، نقش فعلی جوانان و نقش خانواده به‌دست آورده و نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کرد. در بررسی چالش‌ها همان‌گونه که در سند اشاره شده، علل سیستمی و علل گفتمانی و رویکردی دو علل مهم هستند که همواره مانع از تحقق دولت مردمی هستند؛ اما سؤال این است که دولت با سیستم و گفتمان و رویکرد چگونه مواجه شده است؟ امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در دیدار شهریورماه سال گذشته با رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت می‌فرمایند «شما [دولتتان را] می‌گویید «دولت مردمی»؛ دولت مردمی فقط به این نیست که بروید میان مردم، این کار لازم است، اما کافی نیست. باید بتوانید مشارکت مردم را در کارهای گوناگون و بخش‌های گوناگون جلب کنید. من قبلاً هم یک وقتی گفته‌ام این را، ظاهراً در جمع شما شاید گفتم که بنشینید کیفیت جلب مشارکت مردم را برنامه‌ریزی کنید، تعریف کنید که چه جور می‌شود مشارکت مردم را جلب کرد؛ چه در زمینه‌های مالی و اقتصادی، چه در زمینه‌های سیاسی، چگونه می‌شود از فکر مردم و از نظر مردم استفاده کرد در بخش‌های مختلف. این برنامه‌ریزی می‌خواهد. در این نامه‌های گوناگونی که از طریق ارتباط مردمی یا غیر آن به ما می‌رسد، گاهی یک پیشنهادهایی هست که انسان می‌بیند پیشنهادهای بسیار خوبی است. یک آدمی که اصلاً نمی‌شناسیم چه کسی است، در یک موردی یک پیشنهادی دارد، یک نظری دارد، این نظر را می‌دهد، گاهی بسیار کارگشا است. ببینید چگونه می‌توانیم از این‌ها استفاده کنیم». بله، همان‌گونه که اشاره شده، شاید بتوان یک شاخص تحقق سند دولت مردمی را همان مشارکت مردمی در ابعاد مختلف تا حتی نظرخواهی ساده و معمولی از سوی دولت‌مردان دانست. عملکرد مسئولان استانی از این قاعده مستثنا نیست و به نظر لازم است استاندار محترم و سایر مسئولین در تشریح عملکرد دولت در حوزه اختصاصی خود سهم مشارکت مردمی در برنامه‌ها طی دوسال تقریبی گذشته را تبیین و بیان کنند. البته این فارغ از بیان همان برنامه‌ریزی‌ها نیست که مسئولین استانی برنامه‌های جذب مشارکت مردمی در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و غیره را هم بیان کرده و مطالبه آن را جهت دهند، انشاالله