شکار و تجارت «کرگدن‌های عظیم‌الجثه» را به لبه پرتگاه انقراض برده است

روز 22 ماه سپتامبر میلادی با هدف آگاهی‌رسانی در مورد کرگدن‌ها به‌عنوان روز جهانی کرگدن انتخاب شده است. روز جهانی کرگدن نخستین‌بار در سال 2011 میلادی تعیین شد و هدف اصلی از گرامیداشت این روز نیز نجات این حیوان از خطر نابودی و انقراض است.

در آغاز قرن بیستم، 500 هزار کرگدن در آفریقا و آسیا پرسه می‌زدند. تا سال 1970، تعداد کرگدن‌ها به 70 هزار کاهش یافت و امروزه حدود 27 هزار کرگدن در حیات وحش باقی مانده است. تعداد بسیار کمی از کرگدن‌ها در خارج از پارک‌های ملی و ذخیره گاه‌ها به دلیل شکار مداوم و از بین رفتن زیستگاه در طی چندین دهه زنده مانده‌اند.

در حال حاضر، کرگدن‌ها به‌دلیل شکار و تجارت غیرقانونی شاخ به شدت در معرض خطر انقراض هستند. در کنار شکار به‌عنوان عامل اصلی انقراض، افزایش بیماری‌ها و مشکلات جسمی مانند ابتلا به سرطان، تب و... و کمبود مراقبت‌های بهداشتی معضل دیگر در مسیر حفظ این گونه عنوان شده است.

در حال حاضر پنج گونه کرگدن در کره زمین زندگی می‌کنند که کرگدن سیاه و سفید در آفریقا و کرگدن‌های تک شاخ سوماترایی و جاوه‌ای ساکن آسیا هستند.

بزرگترین نوع کرگدن، کرگدن سفید است که می‌تواند تا سه هزار و 500 کیلوگرم وزن داشته باشد و پس از آن کرگدن سیاه با وزن حدود 1400 کیلوگرم وجود دارد. کرگدن سوماترایی نیز کوچک‌ترین گونه این حیوان است که نزدیک به 800 کیلوگرم وزن دارد.

کرگدن‌ها جزو جانورانی محسوب می‌شوند که عمری نسبتاً طولانی در طبیعت دارند؛ یک کرگدن به صورت عادی بین 37 تا 43 سال در طبیعت دوام می‌آورد که در صورت زندگی در شرایط اسارت این مدت به 50 سال نیز می‌رسد.

یکی از نکات جالب درباره این کرگدن‌ها این است که برای برقراری ارتباط با همدیگر از مدفوع خود کمک می‌گیرند! این یعنی می‌توانند با استفاده از بوی مدفوع، همدیگر را پیدا کرده و دقیقاً تشخیص دهند که هر کدام در کجا هستند. آن‌ها همچنین قلمرو خود را نیز به وسیله مدفوع مشخص می‌کنند.

مدفوع کرگدن‌ها به حفظ سلامتی حیوانات و گیاهان بومی کمک می‌کند چرا که مگس‌ها، زنبورها و گونه‌هایی از قارچ از آن‌ها تغذیه می‌کنند و مواد معدنی موجود در آن باعث رشد گیاهان است.

کرگدن‌ها میلیون‌ها سال است که وجود دارند و نقش مهمی در اکوسیستم ایفا می‌کنند؛ آن‌ها چرندگان مهمی هستند و با مصرف مقادیر زیادی از پوشش گیاهی، به شکل‌دهی چشم‌انداز آفریقا کمک می‌کند. این ویژگی به سایر حیوانات کمک می‌کند و تعادل سالم را در اکوسیستم حفظ می‌کند.

حذف کرگدن‌ها به این معنی است که جوامع گیاهی خاصی ممکن است تغییر کنند و همچنین گونه‌هایی که از این گیاهان تغذیه می‌کنند در معرض تهدید قرار بگیرند. حفاظت از کرگدن‌ها به محافظت از گونه‌های دیگر مانند فیل، بوفالو و سایر حیوانات کمک می‌کند.