بر اساس توافقنامه معاونت علمی ریاست‌جمهوری و وزارت اقتصاد محقق شد؛

افزایش سرمایه و توانمندی صدور ضمانت‌نامه 25 صندوق پژوهش و فناوری منتخب

روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، در مراسم امضای این توافقنامه که در محل وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد، با اشاره به اینکه بسیاری از محصولات دانش‌بنیانی که در بازار و اقتصاد کشور وجود دارند و تأمین‌کننده نیاز صنایع هستند، ماحصل نقش‌آفرینی صندوق‌های پژوهش و فناوری هستند، ادامه داد: با حمایت معاونت علمی و مساعدت خوبی که از سوی وزارت اقتصاد انجام شد، تأمین مالی برای افزایش سهم دولتی سهام صندوق‌های پژوهش و فناوری صورت گرفت و با امضای این موافقت‌نامه قریب به 9 هزار میلیارد تومان بر توان صدور ضمانت‌نامه توسط 25 صندوق‌ پژوهش و فناوری منتخب توانمند و فعال افزوده خواهد شد.

وی با اشاره به نقش فعال وزارت اقتصاد در حمایت از جریان تأمین مالی، ارزش‌گذاری و اعطای تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان، افزود: اگر سه یا چهار دستگاه را بتوان نام برد که در راستای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان مجدانه تلاش می‌کنند، قطعاً وزارت اقتصاد جزء پیشروترین آن‌ها است و معاونت علمی، به طور مستمر و جدی با این وزارتخانه در راستای کمک به تسهیل و تحقق راهکارهای نوآورانه ارزش‌گذاری دارایی‌ها، تأمین مالی و حمایت‌های تسهیلاتی از شرکت‌های دانش‌بنیان همکاری و تعامل دارد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: جریان ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و تبدیل دانش و فناوری به ثروت، تقریبا دو دهه است که در کشور آغاز شده است. تأمین‌کننده، تضمین‌گر، محرک و کمک کار این جریان را می‌توان همین «صندوق‌های پژوهش و فناوری» دانست که بعضاً و به اشتباه، تحت عنوان «صندوق پژوهش و فناوری» از آن‌ها یاد می‌شد.

دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: در این دو دهه، شرکت‌ها به یک بلوغ و تکامل رسیدند، به طوری که صنعت دانش‌بنیان شدند. به تناسب این بلوغ، نیاز آن‌ها نیز بزرگ‌تر شد و اکنون در زیست بوم فناوری، نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان کشور، سه نوع شرکت شامل شرکت دانش‌بنیان نوپا، شرکت دانش‌بنیان فناور و شرکت دانش‌بنیان نوآور نقش‌آفرین هستند که هریک به تناسب ماهیت، ماموریت و اندازه‌شان، نیازمند راهکارها و انواع خاصی از حمایت‌ها یا روش‌های تأمین مالی هستند.

وی با تأکید بر این‌که تنها حوزه‌ای که می‌توانیم در آن شاهد کارهای کوچک اما ارزش افزوده‌ای بزرگ باشیم، حوزه دانش‌بنیان است، ادامه داد: تنها حوزه‌ای که می‌تواند چند گرم فولاد را به محصولی با ارزش افزوده چندصد دلاری برساند، همین حوزه است. بر همین اساس، صنایعی که دانش‌بنیان شدند، توانستند به ارزش افزوده خوبی دست پیدا کنند و در واقع، صنعت دانش‌بنیان را شکل بدهند. اکنون شرکت‌های بزرگ که به صنعت دانش‌بنیان تبدیل شده‌اند، نیازمند انواع خاصی از حمایت‌ها و تسهیلات متناسب با ویژگی‌ها و نیازهایشان هستند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری با تأکید بر این‌که باید حمایت‌ها متناسب با نیاز و اندازه هرکدام از سه نوع یادشده شرکت‌های دانش‌بنیان باشد، اظهار کرد: در این زیست بوم، استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا نیازمند حمایت‌های گلخانه‌ای و توانمندساز هستند تا بتوانند بلوغ پیدا کنند. جنس حمایت‌های صندوق‌های پژوهش و فناوری متناسب و مختص این نوع از شرکت‌های دانش‌بنیان است.

دهقانی فیروزآبادی با بیان این که نیاز داریم تا بخش قابل توجهی از هزینه‌های تحقیق و توسعه شرکت‌ها به کمک صندوق‌های پژوهش و فناوری تامین و خون تازه‌ای در رگ‌های شرکت‌های دانش‌بنیان جاری‌ شود، تصریح کرد: نیاز داریم که دست‌کم 20 تا 60 هزار میلیارد تومان از منابع مورد نیاز برای تحقیق و توسعه از محل صندوق‌های پژوهش و فناوری باشد. این موضوع نیازمند حمایت ویژه و عمل کردن دستگاه‌ها به تعهداتشان است.

وی با اشاره به این که شرکت‌های بزرگ‌تر به حمایت‌هایی از جنس اعتبار مالیاتی و حمایت‌های ترجیحی نیاز دارند، افزود: برای تأمین مالی شرکت‌های متوسط و بزرگ، منابعی را از جنس حمایت‌های پیش بینی شده در تبصره 18 اختصاص می‌دهیم و معاونت علمی جزء دستگاه‌های پیشرو در تخصیص این منابع بوده است.

وی افزود: خوشبختانه حدود دو ماه پیش، نظام ارزیابی دارایی‌های نامشهود شرکت‌های دانش‌بنیان در تعامل معاونت علمی و وزارت اقتصاد اجرایی شد که گامی ارزشمند در افزایش سرمایه این شرکت‌ها به‌شمار می‌رود.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با اشاره به شکل‌گیری بازار ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه، گفت: عرضه اولیه و صدور اوراق بدهی شرکت‌های دانش بنیان اتفاقات دیگری است که می‌تواند یک گام رو به جلو در تأمین سرمایه این شرکت‌ها باشد.

مدیرکل دفتر تأمین مالی و سرمایه‌گذاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، ضمن تشریح برنامه‌های مرتبط با افزایش سرمایه صندوق‌های پژوهش و فناوری، گفت: این افزایش سرمایه، از محل منابع جزء 11 بند الف تبصره 18 قانون بودجه سال 1401 صورت گرفته است.

عبدالمجید مرشدی، یکی از چالش‌ها را کمبود منابع مالی صندوق‌ها عنوان کرد و گفت: با حمایت معاونت علمی و وزارت اقتصاد ذیل این توافق‌نامه تحولی جدی در این حوزه اتفاق افتاد. اولویت معاونت علمی تسهیل استفاده از بازار پول و سرمایه کشور است و در رتبه‌بندی صندوق‌ها رویکرد معاونت علمی این بود که هر صندوق متناسب با بضاعت و عملکرد خودش ارزیابی شود.

وی افزود: در همین راستا به کمک سامانه سپاص که اطلاعات تمامی صندوق‌ها را ثبت می‌کند، صندوق‌هایی که کمتر از 45 درصد ظرفیت بلااستفاده داشتند، شناسایی شدند. همچنین صندوق‌های مستقر در مناطق کم‌برخوردار نیز برای تخصیص این مبلغ در قالب این برنامه شناسایی شدند. با تخصیص مبلغ 300 میلیارد تومان برای افزایش سرمایه 25 صندوق منتخب، سرمایه صندوق‌ها به بیش از 832 میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند. در حال حاضر بیش از 70 صندوق پژوهش و فناوری با سرمایه بیش از دو هزار و 500 میلیارد تومان در کشور فعالیت دارند. ضمانت‌نامه‌های صندوق‌های پژوهش و فناوری تاکنون از 13هزار و 500 میلیارد تومان فراتر رفته است. این افزایش سرمایه، ظرفیت صدور ضمانت‌نامه‌های اعتباری صندوق‌ها را 9 هزار و 600 میلیارد تومان افزایش می‌دهد.

به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، در قالب این موافقت‌نامه، افزایش سرمایه صندوق‌های پژوهش و فناوری با پیگیری و مشارکت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری صورت گرفت. بر همین اساس مجموعاً 300 میلیارد تومان افزایش سرمایه برای 25 صندوق پژوهش و فناوری منتخب صورت گرفت تا ظرفیت صدور ضمانتنامه‌های اعتباری آن‌ها رشدی بیش از 9هزار میلیارد تومانی داشته باشد.