مشاور معاون امور مجلس، استان‌ها و حقوقی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی:

ریشه‌یابی اصالت و هویت هر منطقه، با رونق گردشگری محقق می‌شود

گردشگر برای دیدن اتفاقات جدیدی که تاکنون تجربه نکرده است، سفر می‌کند

سپهرغرب، گروه خبر - شهره کرمی : شبکه شهر خلاق را یونسکو از سال 2004 به‌منظور ترویج همکاری میان شهرها مطرح کرد تا پیشرفت پایدار حاصل شود. شبکه شهرهای عضو این مجموعه برای رسیدن به هدف مشترکشان، باهم کار می‌کنند؛ هدف مشترک آن‌ها، قرار دادن خلاقیت و صنایع فرهنگی در مرکز برنامه‌های توسعه‌ محلی و همکاری‌های بین‌المللی است و شبکه شهرهای خلاق یونسکو، هفت حوزه خلاق را پوشش می‌دهد: صنایع‌ دستی، هنرهای بومی، هنرهای رسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک‌شناسی، ادبیات و موسیقی.

شهرهای خلاقی که تاکنون از ایران به ثبت جهانی رسیده‌اند به ترتیب؛ اصفهان شهر خلاق صنایع دستی و هنرهای مردم، رشت شهر خلاق خوراک‌شناسی، بندر عباس شهر خلاق صنایع دستی و هنرهای مردم، سنندج شهر خلاق‌ موسیقی و کرمانشاه شهر خلاق خوراک، هستند.

از طرفی شاید بتوان گفت که با توجه به گذشت زمان، ممکن است دستور پخت برخی غذاها به‌مرور از بین برود و یا تغییر کند؛ به همین منظور و برای حفظ و همچنین معرفی آن به همگان، غذاهای محلی شهرهای مختلف ثبت جهانی شده و شهرهای آن‌ها به‌عنوان شهر خلاق غذا معرفی می‌شوند. رشت و کرمانشاه با تنوع بی‌نظیر در غذاهای خوش‌رنگ‌ولعاب و خوشمزه، دو نماینده ایران در میان شهرهای خلاق خوراک در جهان هستند.

با توجه به آنچه بیان شد، خبرنگار روزنامه سپهرغرب با مشاور معاون امور مجلس، استان‌ها و حقوقی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که مدیرکل قبلی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه نیز بوده است، گفت‌وگو کرده که در ادامه خواهید خواند:

جبار گوهری با بیان اینکه مهم‌ترین موضوعی که در شهر کرمانشاه وجود دارد تعدد غذاها و خُرده‌فرهنگ‌ها است، گفت: با توجه به چهار اقلیم بودن این شهر ازلحاظ جغرافیایی و اختلاف دما، شاهد پخت انواع غذاها در کرمانشاه هستیم؛ مثلاً فاصله حدود 15 تا 20 دقیقه بین کرند و پاتاق است، اما به‌راحتی حدود هفت تا هشت درجه اختلاف دما را در این دو منطقه شاهدیم.

مشاور معاون امور مجلس، استان‌ها و حقوقی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به اینکه هم ازنظر اقلیمی و جغرافیایی و هم ازنظر نژادی و مذهبی تنوع فرهنگی بسیار بالایی در استان کرمانشاه وجود دارد، اظهار کرد: همین تنوع فرهنگی باعث می‌شود تا آداب و رسوم، پوشش، گویش و حتی خورد و خوراک اقوام آنجا با یکدیگر متفاوت باشد.

وی افزود: به‌واقع براساس هر اقلیم، داده‌هایش و موادی که در آنجا تولید می‌شود، خوراک‌‌های متفاوتی را شاهد هستیم. البته این خوراک‌ها براساس اقلیم سرد یا گرم و فرهنگ‌ها نیز در مسیر تاریخ، روندی شکل گرفته است؛ مثلاً برای نگه‌داشت مواد و درست کردن غذایی مانند ترخینه، یک روش دیرینه وجود دارد که بتوان آن را برای فصل دیگر سال حفظ و استفاده کرد.

این مقام مسئول با تأکید بر اینکه در این مسیر شهرداری و میراث فرهنگی کرمانشاه زحمات بسیار زیادی را در طول دهه گذشته کشیده‌اند، تصریح کرد: چه کسانی که قبل از من و چه کسانی که بعد از من در میراث فرهنگی حضور داشته‌اند، زحمات زیادی برای این کار کشیده‌اند.

گوهری با عنوان اینکه به یاد دارم در دورانی که در کرمانشاه حضور داشتم مستندسازی‌هایمان را برای ثبت ملی شدن حدود 100 غذای جدید انجام دادیم، گفت: اما اکنون اطلاعی ندارم که بعد از آن اقدامات، آیا غذاهای مذکور ثبت شده‌اند، یا خیر؟

وی با اشاره به اینکه تنوع غذا در کرمانشاه بسیار زیاد است، اظهار کرد: مثلاً وقتی نماینده یونسکو به کرمانشاه آمد و میهمان یکی از بوم‌گردی‌های استان بودیم، 40 نوع صبحانه متفاوت که همه آن‌ها مخصوص کرمانشاه بود، سر سفره قرار داده شد؛ درحالی که خانم‌ها اغلب برای درست کردن غذا جهت وعده‌های غذایی روزانه خود با چالش چه چیزی درست کنم؟! روبه‌رو هستند.

این مقام مسئول با تأکید بر اینکه برای کرمانشاه تنع غذایی مذکور یک اقبال است که آن را در همه نقاط ایران و حتی می‌توان گفت در دنیا منحصربه‌فرد کرده، یادآور شد: این موضوع موجب شد تا با تلاش دوستان در میراث فرهنگی و شهرداری، کرمانشاه به‌عنوان دومین شهر خلاق غذای کشور، معرفی شود.

گوهری با بیان اینکه رشت نیز جزء شهرهای خلاق غذای کشور است، خاطرنشان کرد: این یک برندسازی است، گردشگری شاخه‌های مختلفی دارد که یکی از شاخه‌های آن به گردشگری غذا تعلق دارد؛ یعنی افراد تنوع غذایی را به‌عنوان یکی از عوامل مهم در سفر خود درنظر می‌گیرند، مثلاً من وقتی به جنوب سفر می‌کنم، نخستین خوراکی که از ذهنم عبور می‌کند، غذای دریایی است.

مشاور معاون امور مجلس، استان‌ها و حقوقی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: اگر این برندسازی در کرمانشاه برای غذاها انجام شود، می‌تواند بسیار بر جذب گردشگر تأثیرگذار باشد؛ این ظرفیت‌ها آورده‌های اقتصادی به دنبال دارد و می‌تواند موجب رونق بخش شهری باشد که در آن فقر را شاهدیم.

وی ادامه داد: گردشگری که دومین صنعت پول‌ساز دنیا است، درصورت برندسازی در سطح جهان می‌توان جاذب گردشگر بوده و آورده اقتصادی برای هر شهر داشته باشد؛ هرچند زیرساخت این فضا برای توسعه فرهنگی نیز مناسب است تا بتوان خُرده‌فرهنگ‌ها را حفظ کرد، چراکه گردشگر برای دیدن اتفاقات جدیدی که تاکنون تجربه نکرده است، سفر می‌کند.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه وقتی جذابیت‌های مختلف هر منطقه باعث پول‌سازی شود افراد سعی در حفظ آن‌ها خواهند داشت، اظهار کرد: درواقع رونق گردشگری باعث احیا و ماندگاری فرهنگ آن منطقه خواهد شد که خود یک نوع ریشه‌یابی اصالت و هویت است.

وی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی که می‌‌توان موضوع شهر خلاق را در یک بافت پُررنگ کرد، عامل‌هایی مانند بدنه کاری دولتی و جلوگیری از جزیره‌ای عمل کردن دانست و افزود: مثلاً در کرمانشاه میراث فرهنگی و شهرداری در این خصوص بسیار تأثیرگذار بودند.

این مقام مسئول دیگر عامل مؤثر را اعتمادسازی بین بدنه دولتی و مردم برشمرد و تأکید کرد: این حوزه بدنه خدماتی مردم به‌خصوص آن‌هایی که چرخاننده و گرداننده‌ تأسیسات گردشگری همچون بوم‌گردی‌ها هستند را در بر می‌گیرد.

گوهری عامل بعدی را تعامل مثبت با جامعه‌شناسان و تاریخ‌شناسان و بدنه علمی و دانشگاهی و کنار هم قرار دادن این موارد عنوان کرد و گفت: به نظر من اگر حوزه‌ای مثل شهرداری که ازنظر مالی قوی‌تر است، کار را دنبال کند، این مهم سریع‌تر و بهتر اتفاق خواهد افتاد.

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود ضمن اشاره به وجود تعامل مطلوب بین همدانی‌ها، افزود: نه‌فقط کرمانشاه، بلکه تمام نقاط کشور ما و به‌خصوص همدان می‌توانند شهر خلاق غذا باشند؛ به‌عنوان مثال وجود فصل سرما در همدان باعث شده مردم آن استاد نگه داشتن مواد غذایی باشند و خشکبار، ترشیجات و مرباهای بسیاری داشته باشند. من به‌شخصه برای خرید چنین محصولاتی به همدان می‌روم.

با توجه به آنچه بیان شد، یکی از راه‌های معرفی و برندسازی برای شهرها، ثبت آثار آن‌ها در یونسکو بوده و یکی از عواملی که تأثیر بسزایی در جذب گردشگر دارد، غذا و خوراک است.

ایران با توجه به گستردگی زیادی که ازنظر اقلیمی دارا است، از تنوع غذایی مختلفی نیز برخوردار بوده؛ مثلاً در مناطق شمال و جنوب کشور ما غذاهای دریایی با دستور پخت‌های مختلف را شاهدیم، البته در کشور ما هر شهر گستره وسیعی از غذاها را با انواع طعم‌ها، دارا است.

استان‌هایی که در منطقه غرب کشور قرار گرفته‌اند، دارای جاذبه‌های گردشگری منحصر‌به‌فرد و تنوع غذایی بی نظیری هستند که درصورت توجه به این غذاها و ثبت و معرفی آن‌ها به جهان، می‌توان گردشگری و به دنبال آن اقتصاد را رونق بخشید. این خطه غربی کشور در خود انواع آش‌ها، کباب‌ها، ترشی‌جات، مرباها، دسرها و شیرینی‌های متفاوت را جای داده است که در نوع خود بی‌نظیر هستند و علاوه‌بر اینکه یک وعده غذایی به‌شمار می‌روند، با توجه به خاصیتی که دارند و موادی که در تهیه آن‌ها به کار رفته، هریک در دل خود فلسفه درمانی نیز دارند و در فصل خاصی از سال مصرف می‌شوند که چنین موارد ارزشمندی، نیاز به ثبت و مانایی دارند.