اقدام کنیم یا اقدام کنند؟!

حال دقت بفرمایید که چنین مطلوبی، یعنی عدم فرافکنی که لازمه رسیدن به ارزش‌های سازنده است را تحقیقاً عده چشمگیری از ما نادیده گرفته و دائم می‌گوییم اقدام کنند! اساساً غافل از این هستیم که چگونه ما می‌خواهیم بهره‌مند شویم، اما اقدام و زحمت آن را از دیگران طلب می‌کنیم؟ گرچه معدود افرادی را داریم که ایثارگرانه برای منافع جمعی که ممکن است برکت آن شامل حال خودشان هم باشد، اقدام می‌کنند؛ اما مطلوب ما در این نوشتار آن است که بیاییم اگر امتیاز و ارزشی را برای جمع می‌خواهیم، لزوم اقدام عمومی را هم در اندیشه و رفتار ضروری بدانیم.

آنان که می‌گویند اقدام کنیم، افرادی معقول، اجتماعی و حق‌شناس هستند که از این‌دسته مردم، کم نداریم و چند دهه گذشته نشان داده‌اند که خیلی از مشکلات کشور را ملاحظه و با مشارکت به شکل مباهات‌آمیزی آن‌ها را حل کرده‌اند، اما کسانی که اظهار می‌کنند اقدام کنند، غالباً به سه بخش تقسیم می‌شوند؛ نخست کسانی که با کوته‌نگری، خود را موظف به تلاش و اقدام ندانسته و حداکثر در محدوده شرح وظایف رسمی، می‌اندیشند، بخش دوم کسانی هستند که گرچه در حوزه تفکر خود را هم مسئول می‌دانند، اما یا منتظر آغاز دیگران هستند و یا حال و حوصله لازم را برای عمل ندارند به تعبیری عالم بی‌عمل هستند، بخش سوم نیز کسانی هستند که مریض‌اند! به این معنی که گذشته از آنکه با علم به وظیفه خود، اقدامی نمی‌کنند، با پررویی، همه اذهان را به سویی متوجه می‌کنند که مثلاً مدیران و متولیان چرا این‌گونه و آن‌گونه نمی‌کنند تا به این وسیله یأس را به جامعه پمپاژ کنند.

هدف این نیست که دیگران، به‌خصوص مدیران را از تقصیرات احتمالی تبرئه کنیم، بلکه می‌خواهیم به برخی اذهان متبادر کنیم که پیشرفت همه‌جانبه مستلزم اقدام عمومی است که در نگاه مکتبی ما آمده «کل ما در قِبال مسائل جامعه مسئول هستیم»؛ البته از هر کسی چه حقیقی و چه حقوقی، در اندازه جایگاه و توان خود، چنین انتظاری می‌رود. باشد تا اهل اندیشه درست و اقدام به‌هنگام باشیم و با فرافکنی، برای حل مسائل و پیشرفت منتظر اقدام دیگران نباشیم، إن‌شاءالله.