گام جدید پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس در شناسایی ژن عامل سرطان

سرطان به مجموعه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که در آن سلول‌ها کنترل رشد و تکثیر خود را از دست می‌دهند. دانشمندان عوامل ژنتیکی را ازجمله مهم‌ترین عوامل دخیل در ابتلا به سرطان برشمرده اند و در این راستا شناسایی ژن‌های عامل اصلی سرطان، مورد توجه قرار گرفته است.

محبوبه ایوبی که این پژوهش را در قالب پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود در رشته علم داده‌ها انجام داده، در این باره افزود: به‌کارگیری تحلیل شبکه در این زمینه شیوه نوینی از رویکردهای شناسایی ژن محرک سرطان است و مدل آبشاری مستقل یکی از مدل‌هایی است که با استفاده از حداکثرسازی انتشار در این زمینه به‌کاربرده شده است.

وی ادامه داد: مدل آبشاری مستقل نیاز دارد که مقادیر پارامترها از قبل مشخص باشد و به‌طور خاص احتمال انتشار یال‌ها در شبکه برای مدل آبشاری مستقل باید از قبل مشخص باشد. در این پایان‌نامه از روش‌شناسی رویه پاسخ و تحلیل عاملی برای برآورد مقادیر بهینه پارامترهای مدل آبشاری مستقل استفاده شد.

وی با تشریح مراحل این پروژه گفت: در این پژوهش ابتدا با به‌کارگیری تحلیل دو عاملی و روش تندترین صعود جهت و میزان گام برای رسیدن به مقادیر بهینه مشخص شد و سپس با استفاده از مدل رگرسیونی مرتبه دوم مقادیر بهینه حاصل شد. اجرای مدل آبشاری مستقل با مقادیر بهینه پارامترها تعداد ژن عامل سرطان شناسایی‌شده را افزایش داد.

وی در خصوص نتایج این پژوهش اظهار کرد: نتایج نشان می‌دهد استفاده از طراحی آزمایش‌ها در تعیین مقادیر پارامترها باعث بهبود مدل شده و با مقایسه مقدار F افزایش تقریباً دو درصدی را نشان می‌دهد. همچنین درصد شناسایی ژن‌های محرک را حدود سه درصد اضافه کرده که 34.44 درصد ژن‌های محرک سرطان به‌درستی شناسایی شدند.

این پژوهش در قالب پایان‌نامه کارشناسی ارشد محبوبه ایوبی با راهنمایی دکتر بابک تیمورپور در دانشکده علوم ریاضی دانشگاه انجام شد.