چطور با بچه‌ها درباره جنگ صحبت کنیم؟

وقتی درگیری یا جنگ سرفصل خبرها می‌شود، احساساتی مانند ترس، غم، خشم و اضطراب را در هر جای وجودتان ممکن است حس کنید. از طرفی کودکان همیشه برای دریافت احساس امنیت به والدین خود نگاه می‌کنند؛ در مواقع بحران حتی بیشتر. در اینجا چند نکته گفته می‌شود که نحوه ساخت یک گفت‌وگوی مؤثر با کودک و ارائه حمایت و آرامش به او را در این زمینه توضیح می‌دهد.

1. ببینید چقدر می‌داند و چه احساسی دارد

 

زمان و مکانی را انتخاب کنید که بتوانید موضوع را به‌طور طبیعی مطرح کنید و فرزندتان به‌راحتی و آزادانه صحبت کند؛ مثلاً در طول یک وعده غذایی خانوادگی. سعی کنید قبل از خواب درباره این موضوع صحبت نکنید.

 

از او بپرسید که چه می‌داند و چه احساسی دارد. این نقطه شروع خوبی برای گفت‌وگوست. برخی از کودکان ممکن است درباره آنچه اتفاق می‌افتد، اطلاعات کمی داشته باشند و علاقه‌ای به صحبت نداشته باشند؛ اما برخی دیگر شاید در سکوت خودشان نگران باشند. با بچه‌های کوچک‌تر، نقاشی، داستان و سایر فعالیت‌ها به بازکردن بحث کمک می‌کند.

 

بچه‌ها می‌توانند اخبار را از راه‌های مختلف کشف کنند. بنابراین مهم است آنچه می‌بینند و می‌شنوند بررسی کنند. این فرصتی برای اطمینان‌دادن به آن‌هاست و کمک می‌کند تا هرگونه اطلاعات نادرستی که احیاناً به‌صورت آنلاین، در تلویزیون، در مدرسه یا دوستان به آن‌ها رسیده است، اصلاح شود.

 

جریان مداومی از تصاویر و عناوین ناراحت‌کننده این احساس را ایجاد می‌کند که بحران در اطراف ما وجود دارد. کودکان کوچک‌تر ممکن است بین تصاویر تلویزیون و واقعیت شخصی خود تمایز قائل نشوند و باور کنند که در معرض خطر فوری قرار دارند؛ حتی اگر درگیری در فاصله جغرافیایی دورتر اتفاق افتاده باشد. بچه‌های بزرگ‌تر ممکن است چیزهای نگران‌کننده‌ای را در رسانه‌های اجتماعی دیده باشند و از شدت‌گرفتن رویدادها بترسند.

 

مهم است که نگرانی‌های آن‌ها را به حداقل نرسانید یا نادیده نگیرید. اگر سؤالی می‌پرسند که ممکن است به نظرتان شدید باشد، مانند «همه ما قرار است بمیریم؟»، به آن‌ها اطمینان دهید که این اتفاق نمی‌افتد؛ اما سعی کنید آنچه شنیده‌اند و دلیل نگرانی آن‌ها را از چیزی که قرار است اتفاق بیفتد، بپرسید. اگر بفهمید نگرانی از کجا می‌آید، به احتمال زیاد می‌توانید به آن‌ها اطمینان دهید.

 

حتماً احساساتشان را تصدیق کنید و به آن‌ها اطمینان دهید هرچه احساس می‌کنند طبیعی است. با توجه کامل به آن‌ها نشان دهید که شنونده‌اید و یادآوری کنید هر زمان بخواهند می‌توانند با شما یا بزرگ‌سال مطمئن دیگری صحبت کنند.

 

2. اخبار را آرام و متناسب با سن آن‌ها منتقل کنید

 

کودکان حق دارند بدانند در دنیا چه می‌گذرد؛ اما بزرگ‌سالان نیز مسئولیت دارند که آن‌ها را از ناراحتی در امان نگه دارند. شما فرزندتان را بهتر می‌شناسید. از زبان مناسب سن او استفاده کنید، واکنش‌هایش را نظاره کنید و درباره سطح اضطراب آن‌ها حساس باشید.

 

اگر درباره اتفاقی که در حال رخ‌دادن است، غمگین یا نگران باشید، طبیعی است. اما یادتان باشد بچه‌ها نشانه‌های عاطفی خود را از بزرگ‌سالان می‌گیرند. بنابراین سعی کنید هیچ ترسی را بیش‌ازحد با کودک خود در میان نگذارید. آرام صحبت کنید و مراقب زبان بدنتان مانند حالات چهره باشید.

 

تا جایی که می‌توانید به فرزندان خود اطمینان دهید که از هر خطری در امان هستند. به یاد داشته باشید اشکالی ندارد که پاسخ همه سؤالات را ندانید. می‌توانید بگویید باید آن را جست‌وجو کنید یا آن را فرصتی ببینید تا با بچه‌های بزرگ‌تر با هم پاسخ‌ها را پیدا کنید. از منابع معتبر خبری اطلاعات لازم را پیدا کنید و توضیح دهید که چرا نباید به همه منابع اطلاعاتی اعتماد کرد.

 

3. همدلی را گسترش دهید

 

درگیری اغلب تعصب و تبعیض را به‌همراه دارد؛ چه علیه مردم یا یک کشور. وقتی با فرزندان خود صحبت می‌کنید، آن را فرصتی برای تشویق ترحم بدانید، مانند همدلی با خانواده‌هایی که مجبور به ترک خانه‌های خود هستند.

 

بررسی کنید که فرزندانتان قلدری را تجربه نکرده یا در آن مشارکت نداشته باشند. اگر در مدرسه مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند، آن‌ها را تشویق کنید تا به شما یا بزرگ‌سالی که به آن‌ها اعتماد دارند، بگویند.

 

به فرزندان خود یادآوری کنید که همه شایسته امنیت در مدرسه و جامعه هستند و همگی باید سهم خود را در گسترش مهربانی و حمایت از یکدیگر انجام دهیم.

 

4. روی کمک‌کنندگان تمرکز کنید

 

برای کودکان مهم است بدانند مردم با اعمال شجاعانه و مهربانی به یکدیگر کمک می‌کنند. داستان‌های مثبت را پیدا کنید، مانند اولین گروه‌هایی که به جنگ‌زدگان کمک می‌کنند یا جوانانی که به صلح دعوت می‌کنند.

 

ببینید آیا فرزندتان مایل است اقدام مثبتی انجام دهد یا خیر. شاید طراحی یک پوستر یا روزنامه‌دیواری باشد یا شعری برای تمام‌شدن جنگ یا شاید همراهی در جمع‌آوری کمک مالی محلی یا امضای یک طومار. احساس انجام کاری، هر چقدر هم کوچک باشد، اغلب آرامش زیادی به ارمغان می‌آورد.

 

5. مکالمات را با دقت به پایان برسانید

 

همان‌طور که گفت‌وگوی خود را پایان می‌دهید، مهم است مطمئن شوید که فرزندتان را در حال پریشانی رها نمی‌کنید. سعی کنید سطح اضطراب او را با تماشای زبان بدنش ارزیابی کنید. در نظر بگیرید که آیا دیگر از لحن معمول خود استفاده می‌کند؟ آیا تنفس عادی دارد؟ به او یادآوری کنید که برایش اهمیت قائل هستید و هر زمان که احساس نگرانی کند حاضرید گوش دهید و حمایت کنید.

 

6. به بررسی خود ادامه دهید

 

همان‌طور که اخبار مربوط به درگیری ادامه دارد، باید به بررسی وضعیت فرزندتان ادامه دهید تا ببینید حال او چگونه است. چه احساسی دارد؟ آیا سؤال یا چیز جدیدی هست که دوست دارد درباره‌اش با شما صحبت کند؟

 

اگر به نظر می‌رسد نگران یا مضطرب است، مراقب هرگونه تغییر در نحوه رفتار یا احساس او باشید؛ مانند معده درد، سردرد، کابوس‌ها یا مشکلات خواب.

 

کودکان واکنش‌های متفاوتی به رویدادهای نامطلوب دارند و برخی از نشانه‌های پریشانی ممکن است چندان آشکار نباشند. کودکان کوچک‌تر ممکن است بیش از حد معمول چسبیده شوند، درحالی‌که نوجوانان احتمالاً غم و اندوه یا عصبانیت شدید نشان می‌دهند. بسیاری از این واکنش‌ها فقط برای مدت کوتاهی دوام می‌آورند و واکنش‌های طبیعی به رویدادهای استرس‌زا هستند. اگر این واکنش‌ها برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است به حمایت متخصص نیاز داشته باشد.

 

همچنین می‌توانید از طریق انجام فعالیت‌هایی مانند تنفس شکمی با هم به کاهش استرس کمک کنید:

 

پنج نفس عمیق بکشید. به‌اندازه پنج ثانیه دم و پنج ثانیه برای بازدم بگذارید. از بینی نفس بکشید و از دهان خارج کنید.

 

توضیح دهید که وقتی کودک شما نفس می‌کشد، شکم خود را به‌آرامی مانند بالون باد می‌کند و موقعِ بازدم، هوا دوباره به‌آرامی از بالون خارج می‌شود.

 

اگر فرزندتان موضوع را مطرح کرد، آماده باشید که با او صحبت کنید. اگر درست قبل از خواب است، با چیزهای مثبتی مانند خواندن یک داستان جالب آن را به پایان برسانید تا به خواب راحت آن‌ها کمک کند.

 

7. سیل اخبار را محدود کنید

 

مراقب باشید فرزندانتان تا چه اندازه در معرض اخبار قرار دارند؛ درحالی‌که این اخبار مملو از عناوین هشداردهنده و تصاویر ناراحت‌کننده است. در نظر بگیرید کودکان کوچک‌تر در معرض اخبار قرار نگیرند. با بچه‌های بزرگ‌تر، می‌توانید اخبار را موضوعی برای گفت‌وگوی سواد رسانه‌ای بدانید؛ اینکه به چه منابع خبری اعتماد می‌شود کرد. همچنین در نظر بگیرید که اگر فرزندانتان در فاصله‌ای هستند که صدای شما را می‌شنوند، درباره درگیری با بزرگ‌سالان دیگر چگونه صحبت می‌کنید.

 

تا حد امکان سعی کنید حواس‌پرتی‌های مثبتی مانند بازی‌کردن یا پیاده‌روی با هم ایجاد کنید.

 

8. مراقب خودتان باشید

 

اگر خودتان با این موضوع کنار بیایید، بهتر می‌توانید به فرزندانتان کمک کنید. کودکان پاسخ شما به اخبار را دریافت خواهند کرد. بنابراین به آن‌ها کمک می‌کند تا بدانند آرام هستید و کنترل دارید.

 

اگر احساس اضطراب یا ناراحتی می‌کنید، برای خودتان وقت بگذارید و با سایر خانواده، دوستان و افراد مطمئن تماس بگیرید. مراقب نحوه دسترسی خودتان به اخبار باشید: سعی کنید به‌جای آنلاین‌بودن مداوم، زمان‌های کلیدی در طول روز را برای بررسی آنچه اتفاق می‌افتد شناسایی کنید. تا جایی که می‌توانید، برای انجام کارهایی که به آرامش و بهبودی‌تان کمک می‌کند، وقت بگذارید.