چگونه به فرزندم از حال این روزهای کودکان غزه بگویم؟

از آغاز عملیات «طوفان‌الاقصی» بیش از 17 روز می‌گذرد، عملیاتی که در صبح شنبه 15 مهرماه از سوی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین «حماس» عملیات «طوفان‌الاقصی» برای حمایت از قدس و پایان اشغالگری و ظلم رژیم صهیونیستی انجام شد. در این چند روز ما شاهد موفقیت‌ها و پیروزی‌های این گروه مقاومت بوده‌ایم که از حمایت تمام و کمال مردم مظلوم غزه هم برخوردار است. این شور، عزت، حماسه و مقاومت مردم غزه در حالی به منصه ظهور رسیده است که رژیم کودک‌کش صهیونیستی به بمباران کور و مستمر نوار غزه روی آورده است. اسرائیل غاصب با جنگنده‌ها و قایق‌های جنگی و توپخانه خود، منازل و برج‌های مسکونی را هدف قرار می‌دهد. آمارها حکایت از شهادت چهار هزار و 741 فلسطینی شهید و 14 هزار و 245 مجروح از مردم غزه دارد، در میان نام شهدا، نام 1873 کودک شهید و 1023 بانوی شهید به چشم می‌خورد.

 

کودکانی که نام‌هایشان را روی دست و پایشان می‌نویسند تا بعد از شهادت به راحتی شناسایی شوند. این تمام ماجرا نیست،‌ بلکه تعدادی کودک در بیمارستانی تخت کوچک نوزادی را حمل می‌کنند و برای خودشان یک بازی تشییع پیکر شهید نوزاد را انجام می‌دهند یا کودکی که تمام اعضای خانواده‌اش در اثر بمباران خانه‌شان شهید شده‌اند و او در تاریکی شب به تکه درختی خشک‌شده پناه می‌برد و اینجاست که شما شاهد یک روضه مصور هستید، زیرا در عصر عاشورا کودکانی که از ترس در کنار هم جان به جان آفرین تسلیم کردند و حضرت زینب (س) چه ناباورانه به این کودکان حرم نگاه می‌کرد.

 

خب! وقتی تصاویر این صحنه‌ها را می‌بینیم و یا از طریق اخبار در جریان آنچه در غزه می‌گذرد، قرار می‌گیریم، چگونه فرزندمان را در جریان این اتفاقات قرار دهیم، چگونه برای او از این همه حجم ظلم و ستم به مردم فلسطین بگوییم تا او دچار استرس و اضطراب نشود؟

 

کارشناس مطالعات خانواده راهکارهایی را در این زمینه مطرح کرده تا ما از طریق این راهکارها ما والدین بتوانیم بذر روحیه سلحشوری و حماسه را در کودکانمان با محوریت دانش سیاسی بکاریم.

 

برای دانستن این راهکارها با ما همراه باشید:

 

*قرار نیست خبرهای غزه را برای کودکمان سانسور کنیم

 

مهدیه شادمانی با اشاره به اینکه امروز در برابر اخبار گوناگون نمی‌توان از راهکار سانسور در انتقال به کودکان بهره برد، می‌گوید: اخبار مربوط به «طوفان‌الاقصی» و آنچه در غزه می‌گذرد از طریق رسانه‌های شنیداری، تصویری و مجازی در حال انتشار است، طبیعی است که برای بسیاری از والدین این سؤال مطرح می‌شود که چطور می‌توانند این اخبار را مدیریت کنند؟ در وهله نخست باید توجه داشته باشیم نیازی نیست کودکان تصاویر این جنایات را مشاهده کنند،‌ اما باید به سؤالات کودکمان پیرامون جنگ پاسخ دهیم.

 

او با اشاره به اینکه پاسخ‌دهی ما والدین به نوع مواجهه کودک با اخبار جنگ و میزان درک او برمی‌‌گردد، می‌گوید: ممکن است کودک این واکنش را به صورت غیر کلامی در حالت‌هایی مثل اضطراب و استرس در خواب نشان بدهد. باید طبق سن کودک برای او ایمنی و امنیت را ایجاد کنیم؛ یعنی با نوازش و محبت به او بگوییم جنگ در کشور ما نیست و ما در امنیت کامل به سر می‌بریم.

 

*گفتن همین چند جمله هم کفایت می‌کند

 

حال تصور کنید واکنش کودک به‌صورت سؤال‌های متداول درباره ماهیت و طرفین جنگ باشد، ما والدین بهتر است به صورت خیلی کوتاه، مختصر و در حد درک کودک برای او توضیح دهیم، توجه داشته باشیم کودکمان نیازی به تحلیل‌های سیاسی آنچنانی ندارد، به طور مثال به او بگوییم: «اسرائیل زمین‌های فلسطینی‌ها را گرفته و به آن‌ها پس نمی‌دهد، تازه خیلی هم با فلسطینی‌ها بدرفتاری می‌کند، فلسطینی‌ها هم می‌خواهند به شهرهای خودشان برگردند، اما اسرائیل جلوی راه آن‌ها را گرفته است»!

 

این کارشناس مطالعات خانواده با تأکید بر اینکه باید در مواجهه کودک با اخبار جنگ، اخبار مدیریت کرد، اظهار می‌دارد: والدین نباید تلاش کنند اخبار مرتبط با قضایای «طوفان‌الاقصی» را سانسور کنند،‌ چون در عصر ارتباطات امکان پنهان کردن اخبار وجود ندارد. البته همانطور که گفتم کودک نباید به‌صورت مستقیم تصاویر خشونت و جنایت را مشاهده کند،‌ چون قطعاً هجوم این تصاویر در ذهن کودک ایجاد اضطراب و استرس خواهد کرد.

 

*آن سوی تربیت سیاسی ـ دینی فرزند در فراسوی ماجرای غزه

 

او درباره اینکه در این بحبوحه چگونه کودکانمان را با تربیت سیاسی ـ دینی آشنا کنیم توضیح می‌دهد: از سویی دیگر باید به اخبار جنگ نگاه کرد، آن هم از منظر بهره‌‌گیری برای تربیت سیاسی ـ‌ دینی کودک، چون معتقدیم بهترین نهادی که باید در این زمینه ورود پیدا کند و نقش آموزشی آن از رسانه و نظام تربیتی مهم‌‌تراست، «خانواده» است. در این رابطه بیشترین وظیفه بر عهده مادر است، زیرا او نقش محوری در تربیت و آموزش کودک دارد.

 

شادمانی می‌گوید:تربیت مذهبی در کودکی و در نهاد خانواده شکل می‌گیرد و بسیاری از مفاهیم انتزاعی مانند «شهادت» و «ایثار» را خانواده باید به کودک آموزش دهد. امروز نیز با توجه به جنگ غزه، نحوه حضور کودکان غزه می‌تواند الگوی خوبی برای کودکان ما در تربیت سیاسی و دینی باشد.

 

به عنوان مثال برای کودک از پسری در غزه بگوییم که می‌گوید: خانواده من فدای فلسطین! با اینکه کوچک است و خانواده‌اش شهید شدند، اما انتقال این حس وطن دوستی به کودکانمان باعث می‌شود که آن‌‌ها هم برای حفظ هویت ملی کوشا باشند‌.

 

**جلوه‌های با ارزشی که در غزه نمایان است

 

او ادامه می‌دهد: در زندگی‌مان گاهی شاهد هستیم برخی بزرگسالان به پرچم و هویت ملی‌مان جسارت می‌کنند و یا تعصبی به وطن ندارند، وقتی به گذشته آن‌ها بر می‌گردیم متوجه ضعف تربیت سیاسی ـ دینی در کودکی آن‌ها می‌شویم. همچنین در بخش دیگر نیز می‌توان مفاهیم ایثار و شهادت را آموزش داد، زیرا آموزش مفاهیم ایثار و شهادت لازمه یک زندگی جمعی است و بدون از خودگذشتگی، زندگی اجتماعی دچار اختلال خواهد شد.

 

از سویی دیگر می‌توان صبر کودکان غزه در شهادت پدر و مادر به کودکان یاد داد، اینکه چگونه برادری در گوش برادر کوچکش شهادتین می‌گوید. اینها جلوه‌هایی از یک ارزش بسیار بزرگ برای بهره‌گیری در تربیت سیاسی فرزند از کوچکی است.

 

البته در این زمینه فقط خانواده نقش ندارند، بلکه می‌توان با گنجاندن چنین مطالبی در محتوای آموزشی در مدرسه، کودک مورد تعلیم چنین مفاهیم ارزشمندی قرار بگیرد. پس به دلیل اینکه این جنگ یک جنگ ارزشی بین حق و باطل است و شبهات و شایعات زیادی در قالب جنگ روانی از سوی دشمن علیه مردم مظلوم فلسطین منتشر می‌شود، بهترین روش این است که کودکان ما مناسب سن و درکشان با اخبار مواجه شوند و دیدن تصاویر را برای آن‌ها محدود کنیم.