موانع کنترل کیفیت در محصولات کشاورزی چیست؟

حسن فروزان‌فرد با بیان اینکه اقتصاد دستوری امکان تکاپوی مناسب در بحث کیفیت را فراهم نمی‌کند، گفت: وقتی قیمت از شکل دستوری خارج می‌شود، شرایط برای استاندارد و کیفیت بالاتر ایجاد می‌شود، اما وقتی به سمت اقتصاد دستوری حرکت کردیم کیفیت نخستین شهید میدان است.

وی با بیان اینکه سیستم‌های مدیریت کیفیت که در بنگاه‌ها استفاده می‌شود چالش بزرگی دارد که با مشکلاتی برای ادامه حیات شرکت‌ها مواجه هستند، تصریح کرد: در سال‌های اخیر پیش‌نویس قانون توسعه نظام استاندارد تهیه و تصویب شد و یک عنصر اساسی این قانون، تدوین سندهای مقررات فنی است. سندهای مقررات فنی لازمه بهبود فضای کسب و کار هستند.

 

عضو هیئت مدیره انجمن مدیریت کیفیت در پاسخ به سؤالی درباره ناکارآمدی سازمان حمایت، گفت: جایگاه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان از نظر خود دولت هم مناسب نیست و در سال‌های اخیر تصمیماتی برای ادغام آن گرفته شد که در نهایت انجام نشد. از طرف دیگر این سازمان محل تعارض منافع است چرا که همان طور که در عنوان آن دیده می‌شود باید همزمان از تولیدکننده و مصرف کننده حمایت کند. در مواردی هم که شکایت در این سازمان به نتیجه برسد، تنها دستاوردش واریز مقداری جریمه به خزانه دولت است.

 

فروزان‌فرد در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره کیفیت محصولات کشاورزی، گفت: در سال‌های گذشته اتاق بازرگانی پیگیر نظارت بر کیفیت محصولات کشاورزی بوده و این دغدغه اول به خاطر صادرات شروع شد و چون در مقطعی نتوانستیم استاندارهای مقصد را پاس کنیم و برخی کالاهای صادراتی برگشت خورد، متوجه ایرادات شدیم. وقتی این مشکل مشخص شد در اتاق تهران، جلساتی برگزار و گفت‌وگوهایی با ذینفعان انجام شد.

 

وی افزود: مشکلی که وجود دارد این است که حتی اگر کیفیت محصولات کشاورزی در سطح عرضه بررسی شود، مبدأ آن‌ها مشخص نیست که بخواهیم کالا را برگردانیم. پس کنترل کیفیت محصولات کشاورزی نیاز به زیرساخت‌هایی دارد. به طور کلی کنترل کیفیت نیاز به جامعه آماری مشخص دارد که در حوزه محصولات کشاورزی فراهم نیست. در اصل شناسنامه‌دار کردن محصولات کشاورزی شبیه مجوزدار کردن تولیدی‌ها است، اما هنوز محقق نشده است.

 

وی با بیان اینکه در رابطه با محصولات کشاورزی پیشنهاد اتاق بازرگانی به صورت یک سند مشخص تهیه و دو سال قبل منتشر شده، گفت: اصلی‌ترین موضوع این سند این است که تولید بدون شناسنامه ظرفیت کنترل کیفی را از بین می‌برد و این وضعیتی است که دقیقاً در حوزه کشاورزی شاهد هستیم. در حوزه کشاورزی، محصول بدون شناسنامه داریم که قابلیت کنترل کیفی آن به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.

 

در ادامه رئیس هیئت‌مدیره انجمن مدیریت کیفیت با بیان اینکه کیفیت یک مفهوم ذهنی برای مصرف‌کنندگان است، گفت: در دنیای امروز سازمانی با کیفیت است که می‌تواند محصول با کیفیت تولید کند و مشتری راضی داشته باشد و اگر آن‌ها نباشند محصول خوب تولید نمی‌شود، تمرکز دنیا الآن از محدود شدن تولید محصول و رضایت مشتری بسیار فراتر رفته است.

 

به گفته فرزین انتصاریان این انجمن به‌عنوان یک نهاد مردمی و تشکل بخش خصوصی به‌دنبال مدیریت کیفیت است، به همین منظور باید تحولات جهانی را شناسایی و به جامعه داخلی انتقال داده و پیگیر باشیم با این تحولات نیز آثار مثبتی در بخش تولید صنعتی و بخش خدمات آشکار می‌شود. متأسفانه قانون‌گذاری در ایران با کیفیت انجام نمی‌شود و این در حالی است که برنامه‌نویسی ما باید با توجه به تغییرات فناوری اتفاق بیفتد نه اینکه چیزی به برنامه‌های گذشته اضافه شود، بنابراین برای نوشتن برنامه‌های توسعه‌ای کشور نیاز به یک راهبرد است.