غزه در حال تجربه وضعیت وخیمی است؛ همدردی کافی نیست

امیرسعید ایروانی به وقت محلی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل درباره وضعیت غزه افزود: غزه در حال تجربه وضعیت وخیمی است و مردم غزه شاهد جرایم جنگی و جرایم علیه بشریت توسط رژیم صهیونیستی هستند. سرزمینشان تحت اشغال است و خودشان علیرغم مطالبه جهانی برای آتش‌بس از جمله درخواست مجمع عمومی و شورای امنیت برای توقف‌های بشردوستانه، همچنان متحمل جنگ وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه خودشان هستند.

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تاکید کرد: در چنین شرایطی، همدردی کافی نیست. انتظار عمومی این است که محورهای اصلی قطعنامه مجمع عمومی که با نظر اکثریت 121 عضو تصویب شده است، مخصوصاً نکته مهم نیاز فوری به یک آتش‌بس فوری و پایدار، در محتوای قطعنامه شورای امنیت نیز تکرار می‌شد.

ایروانی تصریح کرد: متأسفانه تعدادی از اعضای شورای امنیت علی‌رغم آنکه به قطعنامه مجمع عمومی رأی مثبت داده‌اند، بخاطر تهدید وتو شدن قطعنامه شورای امنیت، با اصلاحیه‌ای که مطالبه آتش‌بس را به این قطعنامه اضافه می‌کرد، موافقت نکردند. در نتیجه این اقدام، قطعنامه شورای امنیت فاقد مقرره کافی برای پایان دادن به جنگ است که می‌توانست جلوی جنایات رژیم صهیونیستی علیه غیرنظامیان در غزه را بگیرد.

وی گفت: اما بعد از تصویب این قطعنامه چه رخ داده است؟ آیا تعداد حملات علیه مردم مظلوم کمتر شده است؟ آیا منجر به بهره‌مندی جمعیت غزه از کمک کافی بشردوستانه شده است؟ خیر.

نماینده دائم ایران در سازمان ملل ادامه داد: در عوض، نماینده رژیم اشغالگر در همان جلسه گفت که آنها هر کاری که بخواهند، انجام خواهند داد. این رژیم فقط از بخش اول این جلسه (سه روز قبل) تاکنون، به دو مدرسه آن روا که محل پناه هزاران خانواده فلسطینی آواره است، مستقیماً حمله کرده است. تمام اینها بخاطر مشکل اساسی این قطعنامه است که یک ضمانت اجرایی در این زمینه مقرر نکرده است. "این قطعنامه (به دلیل آنکه ذیل فصل 7 منشور نیست) ضمانت اجرای حقوقی مناسبی ندارد."

ایروانی تصریح کرد: ما معتقدیم که مجمع عمومی باید از قدرتی که منشور به آن اعطا کرده استفاده کرده و نقش پیشرو در این زمینه ایفا نماید. در طول دو سال گذشته، ظرفیت مجمع عمومی برای حل موضوعات مرتبط با صلح و امنیت استفاده شده است و الان نیز جامعه بین‌المللی انتظار مشابهی دارد. برای کمک به مردم فلسطین در این شرایط ناگوار، باید بهره‌مندی از ظرفیت مجمع عمومی تکرار شود.

مجمع عمومی سازمان ملل در نشست فوق‌العاده خود درباره فلسطین در 27 اکتبر 2023 و 5 آبان ماه جاری، قطعنامه پیشنهادی کشورهای عربی در مورد درگیری‌های مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی را تصویب کرد و خواستار آتش‌بس بشردوستانه فوری و توقف خصومت‌ها در غزه شد. این قطعنامه با 120 رأی موافق در مقابل 14 رأی مخالف و 45 رأی ممتنع به تصویب رسید و آمریکا به این قطعنامه رأی منفی داد.

در پی اصلاح رأی ممتنع عراق به این قطعنامه و تبدیل آن به رأی مثبت، آرای نهایی بدین شرح است: 121 رأی موافق، 13 رأی مخالف و 45 رأی ممتنع.

این قطعنامه در مجمع عمومی پس از آن تصویب شد که شورای امنیت چهار بار برای تصویب قطعنامه تلاش کرده بود اما موفق نشد. در حالی که نگرانی‌ها درباره گسترش جنگ افزایش یافته است، مجمع عمومی سازمان ملل در قطعنامه خود بر «اهمیت جلوگیری از بی‌ثباتی بیشتر و تشدید خشونت در منطقه» تاکید کرد.

این مجمع همچنین از «همه طرف‌ها خواست خویشتنداری حداکثری داشته باشند و همه آنهایی که بر طرفین نفوذ دارند می‌خواهد که برای تحقق این هدف تلاش کنند.» قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل همچنین «هر گونه تلاش برای انتقال اجباری غیرنظامیان فلسطینی را قاطعانه رد می‌کند.»

شورای امنیت سازمان ملل نیز سرانجام در 24 آبان ماه 1402 برابر با 15 نوامبر 2023، پس از 40 روز از آغاز درگیری میان گروه‌های مقاومت فلسطین و رژیم اسرائیل در هفتم اکتبر و بمباران نوار غزه از سوی تل آویو به تلافی عملیات طوفان الاقصی از سوی حماس و برای نخستین بار،» وقفه بشردوستانه» چند روزه درگیری‌ها در غزه را به جای "آتش بس" تصویب کرد.

قطعنامه تصویب شده از سوی کشور اروپایی مالت پیشنهاد و تدوین شد که رأی 12 عضو از 15 عضو شورای امنیت را بدون هیچ مخالفت و وتویی کسب کرد اما سه عضو دائم شورای امنیت یعنی آمریکا، روسیه و انگلیس به این قطعنامه رأی ممتنع دادند.

تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل به 9 رأی بدون وتوی اعضای دائم شورای امنیت نیاز دارد که قطعنامه پیشنهادی مالت 12 رأی بدون مخالفت و وتو کسب کرد و تصویب شد.

قطعنامه پیشنهادی کشور اروپایی مالت که به تصویب رسید، از حمایت 22 کشور عرب از جمله امارات متحده عربی که یکی از اعضای منتخب شورای امنیت می‌باشد، برخوردار است. پیش از آن قطعنامه کشور برزیل در حال بررسی بود اما به دلیل اختلاف نظر بسیار بر سر این قطعنامه، از دستور کار شورای امنیت خارج شد و قطعنامه مالت مورد بررسی و سرانجام پس از اصلاحات بسیار به تصویب رسید.

این قطعنامه خواستار وقفه بشردوستانه چند روزه در درگیری‌ها و ایجاد کریدورهای بشردوستانه فوری و طولانی در سراسر نوار غزه جهت دسترسی کامل، سریع، ایمن و بدون مانع آژانس‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد، مطابق با قوانین بشردوستانه بین‌المللی است.

پاراگرافی از این قطعنامه درباره وقفه فوری بشردوستانه برای «تعداد روز کافی»، این سوال را ایجاد کرده که چه تعداد روز، مدنظر تهیه کنندگان این قطعنامه است اما نکته مثبت آن به رغم این ابهام این است که بسته به شرایط، قابل تمدید است.

این در حالی است که به گفته برخی منابع دیپلماتیک، در پیش‌نویس اولیه این قطعنامه خواستار توقف اولیه پنج روزه حملات به صورت متوالی و ظرف 24 ساعت پس از تصویب متن قطعنامه بودند اما اکنون چنین بازه زمانی در قطعنامه وجود ندارد.

این قطعنامه همچنین خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همه اسرا از جمله کودکانی است که توسط حماس در غزه نگهداری می‌شوند.

این قطعنامه از همه طرف‌های درگیر می‌خواهد به تعهدات خود تحت قوانین بین‌المللی، از جمله حقوق بین‌المللی بشردوستانه و حقوق بین‌الملل حقوق بشر پیروی کنند.

ریاض منصور سفیر و نماینده فلسطین در سازمان ملل در سخنانی در نشست شورای امنیت گفت: قطعنامه شورای امنیت نباید فقط یک جوهر روی کاغذ باشد، بلکه باید واقعیتی برای مردم فلسطین باشد.

وی تاکید کرد: برنامه دولت فعلی «اسرائیل» ادامه آوارگی مردم فلسطین است. قطعنامه شورای امنیت بمباران بی رویه غزه و کشته شدن حدود 5 هزار کودک فلسطینی را محکوم نکرد.

دیپلمات فلسطینی تاکید کرد: بمباران و تهاجم اکنون باید متوقف و کمک‌ها وارد نوار غزه شود. در بیمارستان‌های نوار غزه آب سالم وجود ندارد.

اما دیپلمات اسرائیلی در واکنش به مصوبه شورای امنیت، این قطعنامه را "بی‌معنا و غیرمرتبط با واقعیت" خواند و ادعا کرد: اسرائیل صرف نظر از تصمیمات شورای امنیت، به رعایت قوانین بین‌المللی و مبارزه با تروریست‌های حماس که حتی این قطعنامه را نمی‌خوانند، ادامه خواهد داد.

نماینده اسرائیل در سازمان ملل گفت: شرم‌آور است که شورای امنیت حتی به کشتاری که حماس در اسرائیل انجام داد، اشاره‌ای نکرده و همچنان از محکوم کردن آن خودداری می‌کند.

این دیپلمات اسرائیلی مدعی شد: راهبرد حماس این است که عمداً وضعیت انسانی در غزه را وخیم‌تر کند و تلفات فلسطینی‌ها را افزایش دهد، تا شورای امنیت را برای متوقف کردن اسرائیل ترغیب کند اما چنین نخواهد شد و اسرائیل تا نابودی حماس و آزادی گروگان‌ها به اقدامات خود ادامه خواهد داد.

گروه‌های مقاومت فلسطین روز شنبه 15 مهرماه برابر با هفتم اکتبر 2023 عملیات غافلگیر کننده‌ای با نام «طوفان الاقصی» را از غزه (جنوب فلسطین) علیه مواضع رژیم اسرائیل آغاز کردند و این رژیم برای تلافی و جبران شکست خود و توقف عملیات گروه‌های مقاومت به ویژه گروه حماس، تمام گذرگاه‌های نوار غزه را بسته و در حال بمباران این منطقه است.

حمایت امنیتی و نظامی غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا از اسرائیل به بهانه دفاع از خود، عملاً چراغ سبز و مجوزی به این رژیم برای کشتار کودکان و زنان فلسطینی داده بود که حالا پس از 40 روز و تصویب قطعنامه وقفه بشردوستانه شورای امنیت سازمان ملل، انتظار می‌رود، این درگیری‌ها حداقل به صورت موقت متوقف و امداد رسانی به مردم مظلوم غزه تسریع شود.